Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 152.

< Previous Page   Next Page >


Page 297 of 513
PDF/HTML Page 330 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
j~neyatattva -praj~nApan
297

ath punarapyAtmano.atyantavibhaktatvasiddhaye gativishiShTavyavahArajIvatvahetuparyAyasvarUp- mupavarNayati atthittaNichChidassa hi atthassattha.ntaramhi sa.nbhUdo .

attho pajjAo so sa.nThANAdippabhedehi.n ..152..
astitvanishchitasya hyarthasyArthAntare sa.nbhUtaH .
arthaH paryAyaH sa sa.nsthAnAdiprabhedaiH ..152..

prANAH kartAraH kathamanucharanti kathamAshrayanti . na kathamapIti . tato j~nAyate kaShAyendriyavijay ev pa~nchendriyAdiprANAnA.n vinAshakAraNamiti ..151.. eva.n ‘sapadesehi.n samaggo’ ityAdi gAthAShTaken sAmAnyabhedabhAvanAdhikAraH samAptaH . athAnantaramekapa~nchAshadgAthAparyanta.n visheShabhedabhAvanAdhikAraH kathyate . tatra visheShAntarAdhikArachatuShTaya.n bhavati . teShu chaturShu madhye shubhAdyupayogatrayamukhyatve- naikAdashagAthAparyanta.n prathamavisheShAntarAdhikAraH prArabhyate . tatra chatvAri sthalAni bhavanti . tasminnAdau narAdiparyAyaiH sah shuddhAtmasvarUpasya pR^ithaktvaparij~nAnArtha.n ‘atthittaNichChidassa hi’ ityAdi yathAkrameN gAthAtrayam . tadanantara.n teShA.n sa.nyogakAraNa.n ‘appA uvaogappA’ ityAdi gAthAdvayam . tadanantara.n shubhAshubhashuddhopayogatrayasUchanamukhyatven ‘jo jANAdi jiNi.nde’ ityAdi gAthAtrayam . tadanantara.n kAyavA~N.hmanasA.n shuddhAtmanA sah bhedakathanarUpeN ‘NAha.n deho’ ityAdi gAthAtrayam . evamekAdashagAthAbhiH AtmAme.n sunishchalatayA basatA hai usake-) uparaktapanekA abhAv hotA hai . us abhAvase paudgalik prANo.nkI paramparA aTak jAtI hai .

isaprakAr paudgalik prANo.nkA uchChed karane yogya hai ..151..

ab phi ra bhI, AtmAkI atyanta vibhaktatA siddha karaneke liye, vyavahAr jIvatvake hetu aisI jo gativishiShTa (devmanuShyAdi) paryAyo.nkA svarUp kahate hai.n :

anvayArtha :[astitvanishchitasya arthasya hi ] astitvase nishchit arthakA (dravyakA) [arthAntare sa.nbhUtaH ] anya arthame.n (dravyame.n) utpanna [arthaH ] jo artha (-bhAv) [sa paryAyaH ] vah paryAy hai[sa.nsthAnAdiprabhedaiH ] ki jo sa.nsthAnAdi bhedo.n sahit hotI hai ..152..

astitvanishchit arthano ko anya arthe Upajato
je artha te paryAy Che, jyA.n bhed sa.nsthAnAdino. 152
.
pra. 38