yato rAgapariNat evAbhinaven dravyakarmaNA badhyate, na vairAgyapariNataH; abhinaven lakShaNayogAnusAreN yathAyogyam . na kevala.n pravishanti chiTTha.nti hi praveshAnantara.n svakIyasthitikAlaparyanta.n tiShThanti hi sphu Tam . na kevala.n tiShThanti ja.nti svakIyodayakAla.n prApya phala.n datvA gachChanti, bajjha.nti kevalaj~nAnAdyanantachatuShTayavyaktirUpamokShapratipakShabhUtabandhasya kAraNa.n rAgAdika.n labdhvA punarapi dravyabandha- rUpeN badhyante cha . at etadAyAta.n rAgAdipariNAm ev dravyabandhakAraNamiti . athavA dvitIy- vyAkhyAnam — pravishanti pradeshabandhAstiShThanti sthitibandhAH phala.n datvA gachChantyanubhAgabandhA badhyante prakR^i tibandhA iti ..178.. eva.n trividhabandhamukhyatayA sUtradvayen tR^itIyasthala.n gatam . ath dravya- bandhakAraNatvAnnishchayen rAgAdivikalparUpo bhAvabandha ev bandha iti praj~nApayati — ratto ba.ndhadi kamma.n rakto prakArase hotA hai, us prakArase karmapudgalake samUh svayamev parispandavAle hote hue pravesh bhI karate hai.n, rahate bhI hai.n, aur jAte bhI hai.n; aur yadi jIvake moh – rAg – dveSharUp bhAv ho.n to ba.ndhate bhI hai.n . isaliye nishchit hotA hai ki dravyaba.ndhakA hetu bhAvaba.ndh hai ..178..
ab, aisA siddha karate hai.n ki — rAg pariNAmamAtra jo bhAvaba.ndh hai so dravyabandhakA hetu honese vahI nishchayabandha hai : —
anvayArtha : — [raktaH ] rAgI AtmA [karma badhnAti ] karma bA.NdhatA hai, [rAgarahitAtmA ] rAgarahit AtmA [karmabhiH muchyate ] karmo.nse mukta hotA hai; — [eShaH ] yah [jIvAnA.n ] jIvo.nke [ba.ndhasamAsaH ] bandhakA sa.nkShep [nishchayataH ] nishchayase [jAnIhi ] jAno ..179..