Pravachansar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 11 of 513
PDF/HTML Page 44 of 546

 

background image
chAritra.n khalu dharmo dharmo yastatsAmyamiti nirdiShTam .
mohakShobhavihInaH pariNAm Atmano hi sAmyam ..7..
svarUpe charaNa.n chAritra.n, svasamayapravR^ittirityarthaH . tadev vastusvabhAvatvAddharmaH . shuddha-
chaitanyaprakAshanamityarthaH . tadev cha yathAvasthitAtmaguNatvAtsAmyam . sAmya.n tu darshanachAritra
mohanIyodayApAditasamastamohakShobhAbhAvAdatyantanirvikAro jIvasya pariNAmaH ..7..
vasthAna.n tallakShaNanishchayachAritrAjjIvasya samutpadyate . kim . parAdhInendriyajanitaj~nAnasukhavilakShaNa.n,
svAdhInAtIndriyarUpaparamaj~nAnasukhalakShaNa.n nirvANam . sarAgachAritrAtpunardevAsuramanuShyarAjavibhUtijanako
mukhyavR^ittyA vishiShTapuNyabandho bhavati, paramparayA nirvANa.n cheti . asureShu madhye samyagdR^iShTiH kathamutpadyate
iti chetnidAnabandhen samyaktvavirAdhanA.n kR^itvA tatrotpadyat iti j~nAtavyam . atra nishchayen
vItarAgachAritramupAdeya.n sarAga.n heyamiti bhAvArthaH ..6.. ath nishchayachAritrasya paryAyanAmAni
kathayAmItyabhiprAya.n manasi sa.npradhArya sUtrami.nd nirUpayati, evamagre.api vivakShitasUtrArtha.n manasi
dhR^itvAthavAsya sUtrasyAgre sUtramidamuchita.n bhavatyeva.n nishchitya sUtramida.n pratipAdayatIti pAtanikAlakShaNa.n

yathAsa.nbhava.n sarvatra j~nAtavyam --
chAritta.n chAritra.n kartR^i khalu dhammo khalu sphu Ta.n dharmo bhavati . dhammo jo so samo
tti NiddiTTho dharmo yaH sa tu sham iti nirdiShTaH . samo yastu shamaH saH mohakkhohavihINo pariNAmo appaNo
kahAnajainashAstramAlA ]
j~nAnatattva -praj~nApan
11
anvayArtha :[chAritra.n ] chAritra [khalu ] vAstavame.n [dharmaH ] dharma hai . [yaH dharmaH ] jo
dharma hai [tat sAmyam ] vah sAmya hai [iti nirdiShTam ] aisA (shAstro.nme.n) kahA hai . [sAmya.n hi ]
sAmya [mohakShobhavihInaH ] mokShakShobharahit aisA [AtmanaHpariNAmaH ] AtmAkA pariNAm
(bhAv) hai
..7..
TIkA :svarUpame.n charaN karanA (ramanA) so chAritra hai . svasamayame.n pravR^itti karanA
(apane svabhAvame.n pravR^itti karanA) aisA isakA artha hai . yahI vastukA svabhAv honese dharma hai .
shuddha chaitanyakA prakAsh karanA yah isakA artha hai . vahI yathAvasthit AtmaguN honese
(viShamatArahit susthit AtmAkA guN honese) sAmya hai . aur sAmya, darshanamohanIy tathA
chAritramohanIyake udayase utpanna honevAle samasta moh aur kShobhake abhAvake kAraN atyanta
nirvikAr aisA jIvakA pariNAm hai
.
bhAvArtha :shuddha AtmAke shraddhAnarUp samyaktvase viruddha bhAv (mithyAtva) vah moh
hai aur nirvikAr nishchal chaitanyapariNatirUp chAritrase viruddha bhAv (asthiratA) vah kShobh hai .
moh aur kShobh rahit pariNAm, sAmya, dharma aur chAritra yah sab paryAyavAchI hai.n ..7..