vishiShTakAlakShetravashAtkashchidapratiShiddha ityapavAdaH . yadA hi shramaNaH sarvopadhipratiShedhamAsthAy paramamupekShAsa.nyama.n pratipattukAmo.api vishiShTakAlakShetravashAvasannashaktirna pratipattu.n kShamate, tadApakR^iShya sa.nyama.n pratipadyamAnastadbahira.ngasAdhanamAtramupadhimAtiShThate . sa tu tathAsthIyamAno na khalUpadhitvAchChedaH, pratyut ChedapratiShedh ev . yaH kilAshuddhopayogAvinAbhAvI sa ChedaH . aya.n tu shrAmaNyaparyAyasahakArikAraNasharIravR^ittihetubhUtAhAranihArAdigrahaNavisarjanaviShayachChedapratiShedhArtha- mupAdIyamAnaH sarvathA shuddhopayogAvinAbhUtatvAchChedapratiShedh ev syAt ..222..
nishchayavyavahAramokShamArgasahakArikAraNatvenApratiShiddhamupadhimupakaraNarUpopadhi.n, apatthaNijja.n asa.njadajaNehi.n aprArthanIya.n nirvikArAtmopalabdhilakShaNabhAvasa.nyamarahitasyAsa.nyatajanasyAnabhilaShaNIyam, muchChAdijaNaNarahida.n hai — aisA utsarga (-sAmAnya niyam) hai; aur vishiShTa kAlakShetrake vash koI upadhi aniShiddha
prApta karanekA ichChuk hone par bhI vishiShTa kAlakShetrake vash hIn shaktivAlA honese use prApta karaneme.n asamartha hotA hai, tab usame.n 2apakarShaN karake (anutkR^iShTa) sa.nyam prApta karatA huA usakI bahira.ng sAdhanamAtra upadhikA Ashray karatA hai . isaprakAr jisakA Ashray kiyA jAtA hai aisI vah upadhi upadhipaneke kAraN vAstavame.n ChedarUp nahI.n hai, pratyut ChedakI niShedharUp (-tyAgarUp) hI hai . jo upadhi ashuddhopayogake binA nahI.n hotI vah Ched hai . kintu yah (sa.nyamakI bAhyasAdhanamAtrabhUt upadhi) to shrAmaNyaparyAyakI sahakArI kAraNabhUt sharIrakI vR^ittike hetubhUt AhAr -nIhArAdike grahaN – visarjan (grahaN – tyAg) sa.nba.ndhI Chedake niShedhArtha grahaN kI jAnese sarvathA shuddhopayog sahit hai, isaliye Chedake niShedharUp hI hai ..222..
ab, aniShiddha upadhikA svarUp kahate hai.n : —
mUrChAdijanan rahitane ja graho shramaN, thoDo bhale. 223.
408pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
1. paramopekShAsa.nyam = param – upekShAsa.nyam [utsarga, nishchayanay, sarvaparityAg paramopekShAsa.nyam, vItarAg chAritra, aur shuddhopayog; — ye sab ekArthavAchI hai.n .]]
2. apakarShaN = hInatA [apavAd, vyavahAranay, ekadeshaparityAg, apahR^itasa.nyam (alpatA – hInatAvAlA sa.nyam) sarAgachAritra aur shubhopayog — ye sab ekArthavAchI hai.n .]]