yadA.ayamAtmA shubhenAshubhen vA rAgabhAven pariNamati tadA japAtApichCharAg-
pariNataspha Tikavat.h pariNAmasvabhAvaH san shubho.ashubhashcha bhavati . yadA punaH shuddhenArAgabhAven
pariNamati tadA shuddhArAgapariNataspha TikavatpariNAmasvabhAvaH san shuddho bhavatIti siddha.n jIvasya
shubhAshubhashuddhatvam ..9..
pariNAmasabbhAvo pariNAmasadbhAvaH sanniti . tadyathA --yathA spha TikamaNivisheSho nirmalo.api japApuShpAdi-
raktakR^iShNashvetopAdhivashen raktakR^iShNashvetavarNo bhavati, tathA.aya.n jIvaH svabhAven shuddhabuddhaikasvarUpo.api
vyavahAreN gR^ihasthApekShayA yathAsa.nbhava.n sarAgasamyaktvapUrvakadAnapUjAdishubhAnuShThAnen, tapodhanApekShayA tu
mUlottaraguNAdishubhAnuShThAnen pariNataH shubho j~nAtavya iti . mithyAtvAviratipramAdakaShAyayogapa~nchapratyay-
rUpAshubhopayogenAshubho vij~neyaH . nishchayaratnatrayAtmakashuddhopayogen pariNataH shuddho j~nAtavya iti . ki.nch
jIvasyAsa.nkhyeyalokamAtrapariNAmAH siddhAnte madhyamapratipattyA mithyAdR^iShTayAdichaturdashaguNasthAnarUpeN
kathitAH . atra prAbhR^itashAstre tAnyev guNasthAnAni sa.nkShepeNAshubhashubhashuddhopayogarUpeN kathitAni .
kathamiti chet ---mithyAtvasAsAdanamishraguNasthAnatraye tAratamyenAshubhopayogaH, tadanantaramasa.nyatasamyagdraShTi-
deshaviratapramattasa.nyataguNasthAnatraye tAratamyen shubhopayogaH, tadanantaramapramattAdikShINakaShAyAntaguNasthAn-
ShaTake tAratamyen shuddhopayogaH, tadanantara.n sayogyayogijinaguNasthAnadvaye shuddhopayogaphalamiti
14pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
TIkA : — jab yah AtmA shubh yA ashubh rAg bhAvase pariNamit hotA hai tab japA
kusum yA tamAl puShpake (lAl yA kAle) ra.ngarUp pariNamit spha TikakI bhA.Nti,
pariNAmasvabhAv honese shubh yA ashubh hotA hai (us samay AtmA svaya.n hI shubh yA ashubh
hai); aur jab vah shuddha arAgabhAvase pariNamit hotA hai tab shuddha arAgapariNat (ra.ng rahit)
spha TikakI bhA.Nti, pariNAmasvabhAv honese shuddha hotA hai . (us samay AtmA svaya.n hI shuddha hai) .
is prakAr jIvakA shubhatva, ashubhatva aur shuddhatva siddha huA .
bhAvArtha : — AtmA sarvathA kUTastha nahI.n hai kintu sthir rahakar pariNaman karanA usakA
svabhAv hai, isaliye vah jaise jaise bhAvo.nse pariNamit hotA hai vaisA vaisA hI vah svaya.n ho jAtA hai .
jaise spha TikamaNi svabhAvase nirmal hai tathApi jab vah lAl yA kAle phU lake sa.nyog nimittase
pariNamit hotA hai tab lAl yA kAlA svaya.n hI ho jAtA hai . isIprakAr AtmA svabhAvase shuddha-
buddha -ekasvarUpI hone par bhI vyavahArase jab gR^ihasthadashAme.n samyaktva pUrvak dAnapUjAdi shubh
anuShThAnarUp shubhopayogame.n aur munidashAme.n mUlaguN tathA uttaraguN ityAdi shubh anuShThAnarUp
shubhopayogame.n pariNamit hotA hai tab svaya.n hI shubh hotA hai, aur jab mithyAtvAdi pA.Nch pratyayarUp
ashubhopayogame.n pariNamit hotA hai tab svaya.n hI ashubh hotA hai aur jaise spha TikamaNi apane
svAbhAvik nirmal ra.ngame.n pariNamit hotA hai tab svaya.n hI shuddha hotA hai, usI prakAr AtmA bhI jab
nishchay ratnatrayAtmak shuddhopayogame.n pariNamit hotA hai tab svaya.n hI shuddha hotA hai
.