Natthi viNA pariNAma.n attho attha.n viNeh pariNAmo .
na khalu pariNAmamantareN vastu sattAmAlambate . vastuno dravyAdibhiH pariNAmAt pR^ithagupalambhAbhAvAnniHpariNAmasya kharashR^i.ngakalpatvAd drashyamAnagorasAdipariNAmavirodhAchcha . bhAvArthaH ..9.. ath nityaikAntakShaNikaikAntaniShedhArtha.n pariNAmapariNAminoH paraspara.n katha.nchidabheda.n darshayati — Natthi viNA pariNAma.n attho muktajIve tAvatkathyate, siddhaparyAyarUpashuddhapariNAma.n vinA shuddhajIvapadArtho nAsti . kasmAt . sa.nj~nAlakShaNaprayojanAdibhede.api pradeshabhedAbhAvAt . attha.n viNeh pariNAmo muktAtmapadArtha.n vinA ih jagati shuddhAtmopalambhalakShaNaH siddhaparyAyarUpaH shuddhapariNAmo nAsti . kasmAt . sa.nj~nAdibhede.api pradeshabhedAbhAvAt . davvaguNapajjayattho AtmasvarUpa.n dravya.n, tatraiv kevalaj~nAnAdayo guNAH, siddharUpaH paryAyashcha, ityuktalakShaNeShu dravyaguNaparyAyeShu tiShThatIti dravyaguNaparyAyastho bhavati . sa
siddhAnta grantho.nme.n jIvake asa.nkhya pariNAmo.nko madhyam varNanase chaudah guNasthAnarUp kahA gayA hai . un guNasthAno.nko sa.nkShepase ‘upayog’ rUp varNan karate hue, pratham tIn guNasthAno.nme.n tAratamyapUrvak (ghaTatA huA) ashubhopayog, chauthe se ChaTThe guNasthAn tak tAratamya pUrvak (ba.DhtA huA) shubhopayog, sAtave.nse bArahave.n guNasthAn tak tAratamya pUrvak shuddhopayog aur antim do guNasthAno.nme.n shuddhopayogakA phal kahA gayA hai, — aisA varNan katha.nchit ho sakatA hai ..9..
ab pariNAm vastukA svabhAv hai yah nishchay karate hai.n : —
anvayArtha : — [ih ] is lokame.n [pariNAma.n vinA ] pariNAmake binA [arthaH nAsti ] padArtha nahI.n hai, [artha.n vinA ] padArthake binA [pariNAmaH ] pariNAm nahI.n hai; [arthaH ] padArtha [dravyaguNaparyayasthaH ] dravya -guN -paryAyame.n rahanevAlA aur [astitvanirvR^ittaH ] (utpAd- vyayadhrauvyamay) astitvase banA huA hai ..10..
TIkA : — pariNAmake binA vastu astitva dhAraN nahI.n karatI, kyo.nki vastu dravyAdike dvArA (dravya -kShetra -kAl -bhAvase) pariNAmase bhinna anubhavame.n (dekhaneme.n) nahI.n AtI, kyo.nki
guN -dravya -paryayasthit ne astitvasiddha padArtha Che .10.