yastu j~nAnAtmAnamAtmAnamekamagra.n bhAvayati, sa na j~neyabhUta.n dravyamanyadAsIdati . tadanAsAdya cha j~nAnAtmAtmaj~nAnAdabhraShTaH svayamev j~nAnIbhUtastiShThanna muhyati, na rajyati, na dveShTi; bhavatItyupadishati — aTThesu jo Na mujjhadi Na hi rajjadi Nev dosamuvayAdi artheShu bahiHpadArtheShu yo na muhyati, na rajyati, hi sphu Ta.n, naiv dveShamupayAti, jadi yadi chet, so samaNo sa shramaNaH Niyada.n nishchita.n khavedi vivihANi kammANi kShapayati karmANi vividhAni iti . ath visheShaH – yo.asau dR^iShTashrutAnubhUtabhogAkA~N.hkShA- rUpAdyapadhyAnatyAgen nijasvarUpa.n bhAvayati, tasya chitta.n bahiHpadArtheShu na gachChati, tatashcha bahiHpadArtha- chintAbhAvAnnirvikArachichchamatkAramAtrAchchyuto na bhavati . tadachyavanen cha rAgAdyabhAvAdvividhakarmANi vinAshayatIti . tato mokShArthinA nishchalachitten nijAtmani bhAvanA kartavyeti . ittha.n vItarAgachAritra- vyAkhyAna.n shrutvA kechan vadanti — sayogikevalinAmapyekadeshen chAritra.n, paripUrNachAritra.n punarayogicharam- samaye bhaviShyati, ten kAraNenedAnImasmAka.n samyaktvabhAvanayA bhedaj~nAnabhAvanayA cha pUryate, chAritra.n pashchAdbhaviShyatIti . naiva.n vaktavyam . abhedanayen dhyAnamev chAritra.n, tachcha dhyAna.n kevalinAmupachAreNokta.n , chAritramapyupachAreNeti . yatpunaH samastarAgAdivikalpajAlarahita.n shuddhAtmAnubhUtilakShaNa.n samyagdarshanaj~nAn-
ab ekAgratA vah mokShamArga hai aisA (AchArya mahArAj) nishchit karate hue (mokShamArga – praj~nApanakA) upasa.nhAr karate hai.n : —
anvayArtha : — [yadi yaH shramaNaH ] yadi shramaN [artheShu ] padArtho.nme.n [na muhyati ] moh nahI.n karatA, [na hi rajyati ] rAg nahI.n karatA, [na ev dveSham upayAti ] aur na dveShako prApta hotA hai [saH ] to vah [niyata.n ] niyamase (nishchit) [vividhAni karmANi ] vividh karmo.nko [kShapayati ] khapAtA hai ..243..
TIkA : — jo j~nAnAtmak AtmArUp ek agra (-viShay) ko bhAtA hai vah j~neyabhUt anya dravyakA Ashray nahI.n karatA; aur usakA Ashray nahI.n karake j~nAnAtmak AtmAke j~nAnase abhraShTa aisA
to niyamathI munirAj e vidhavidh karmo kShay kare. 244.