yadA hi samadhigatashuddhAtmavR^itteH shramaNasya tatprachyAvanahetoH kasyApyupasargasyopanipAtaH syAt, sa shubhopayoginaH svashaktyA pratichikIrShA pravR^ittikAlaH . itarastu svaya.n shuddhAtmavR^itteH samadhigamanAy kevala.n nivR^ittikAl ev ..252..
ath lokasambhAShaNapravR^itti.n sanimittavibhAga.n darshayati —
tvAchChramaNasta.n shramaNam . diTThA dR^iShTavA . katha.nbhUtam . rUDha.n rUDha.n vyApta.n pIDita.n kadarthitam . ken . rogeN vA anAkulatvalakShaNaparamAtmano vilakShaNenAkulatvotpAdaken rogeN vyAdhivisheSheN vA, ChudhAe kShudhayA, taNhAe vA tR^iShNayA vA, sameN vA mArgopavAsAdishrameN vA . atreda.n tAtparyam — svasthabhAvanAvighAtak- rogAdiprastAve vaiyAvR^ittya.n karoti, sheShakAle svakIyAnuShThAna.n karotIti ..252.. ath shubhopayoginA.n tapodhanavaiyAvR^ittyanimitta.n laukikasa.nbhAShaNaviShaye niShedho nAstItyupadishati — Na Ni.ndidA shubhopayogi-
anvayArtha : — [rogeN vA ] rogase, [kShudhayA ] kShudhAse, [tR^iShNayA vA ] tR^iShAse [shrameN vA ] athavA shramase [rUDham ] AkrA.nt [shramaNa.n ] shramaNako [dR^iShTvA ] dekhakar [sAdhuH ] sAdhu [AtmashaktyA ] apanI shaktike anusAr [pratipadyatAm ] vaiyAvR^ityAdi karo ..252..
TIkA : — jab shuddhAtmapariNatiko prApta shramaNako, usase chyut kare aisA kAraN — koI bhI upasarga — A jAy, tab vah kAl, shubhopayogIko apanI shaktike anusAr 1pratikAr karanekI ichChArUp pravR^ittikA kAl hai; aur usake atiriktakA kAl apanI shuddhAtmapariNatikI prAptike liye keval nivR^ittikA kAl hai .
bhAvArtha : — jab shuddhAtmapariNatiko prApta shramaNake svastha bhAvakA nAsh karanevAlA rogAdik A jAy tab us samay shubhopayogI sAdhuko unakI sevAkI ichChArUp pravR^itti hotI hai, aur sheSh kAlame.n shuddhAtmapariNatiko prApta karaneke liye nij anuShThAn hotA hai ..252..
ab logo.nke sAth bAtachItakaranekI pravR^itti usake nimittake vibhAg sahit batalAte hai.n (arthAt shubhopayogI shramaNako logo.nke sAth bAtachItakI pravR^itti kis nimittase karanA yogya hai aur kis nimittase nahI.n, so kahate hai.n ) : — sevAnimitte rogI – bALak – vR^iddha – guru shramaNo taNI,
464pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
1. pratikAr = upAy; sahAy .