yathA hi jAtyajAmbUnadasyA.ngadaparyAyeNotpattidrarShTA, pUrvavyavasthitA.ngulIyakAdiparyAyeN cha vinAshaH, pItatAdiparyAyeN tUbhayatrApyutpattivinAshAvanAsAdayataH dhruvatvam; evamakhiladravyANA.n shuddhavya~njanaparyAyApekShayA siddhaparyAyeNotpAdaH, sa.nsAraparyAyeN vinAshaH, kevalaj~nAnAdiguNAdhAradravyatven dhrauvyamiti . tataH sthita.n dravyArthikanayen nityatve.api paryAyArthikanayenotpAdavyayadhrauvyatraya.n sa.nbhavatIti ..17.. athotpAdAditraya.n yathA suvarNAdimUrtapadArtheShu dR^ishyate tathaivAmUrte.api siddhasvarUpe vij~neya.n padArthatvAditi nirUpayati — uppAdo ya viNAso vijjadi savvassa aTThajAdassa utpAdashcha vinAshashcha vidyate tAvatsarvasyArthajAtasya padArthasamUhasya . ken kR^itvA . pajjAeN du keNavi paryAyeN tu kenApi vivakShitenArthavya~njanarUpeN svabhAvavibhAvarUpeN vA . sa chArthaH ki.nvishiShTaH . aTTho khalu hodi sabbhUdo arthaH khalu sphu Ta.n sattAbhUtaH sattAyA abhinno bhavatIti . tathAhi — suvarNagorasamR^ittikApuruShAdimUrta- padArtheShu yathotpAdAditraya.n loke prasiddha.n tathaivAmUrte.api muktajIve . yadyapi shuddhAtmaruchiparichChitti-
ab, utpAd Adi tIno.n (utpAd, vyay aur dhrauvya) sarva dravyo.nke sAdhAraN hai isaliye shuddha AtmA (kevalI bhagavAn aur siddha bhagavAn) ke bhI 1avashyambhAvI hai aisA vyakta karate hai.n : —
anvayArtha : — [utpAdaH ] kisI paryAyase utpAd [vinAshaH cha ] aur kisI paryAyase vinAsh [sarvasya ] sarva [arthajAtasya ] padArthamAtrake [vidyate ] hotA hai; [ken api paryAyeN tu ] aur kisI paryAyase [arthaH ] padArtha [sadbhUtaH khalu bhavati ] vAstavame.n dhruv hai ..18..
TIkA : — jaise uttam svarNakI bAjUbandarUp paryAyase utpatti dikhAI detI hai, pUrva avasthArUpase vartanevAlI a.NgUThI ityAdik paryAyase vinAsh dekhA jAtA hai aur pIlApan ityAdi
vaLI koI paryayathI darek padArtha Che sadbhUt khare.18.
30pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
1. avashyambhAvI = jarUr honevAlA; aparihAryya .