Pravachansar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 31 of 513
PDF/HTML Page 64 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
j~nAnatattva -praj~nApan
31

kenachitparyAyeNotpAdaH kenachidvinAshaH kenachiddhrrauvyamityavaboddhavyam . ataH shuddhAtmano.apyutpA- dAditrayarUpa.n dravyalakShaNabhUtamastitvamavashya.nbhAvi ..18.. nishchalAnubhUtilakShaNasya sa.nsArAvasAnotpannakAraNasamayasAraparyAyasya vinAsho bhavati tathaiv keval- j~nAnAdivyaktirUpasya kAryasamayasAraparyAyasyotpAdashcha bhavati, tathApyubhayaparyAyapariNatAtmadravyatven dhrauvyatva.n padArthatvAditi . athavA yathA j~neyapadArthAH pratikShaNa.n bha~N.hgatrayeN pariNamanti tathA j~nAnamapi parichChittyapekShayA bha~N.hgatrayeN pariNamati . ShaTsthAnagatAgurulaghukaguNavR^iddhihAnyapekShayA vA bha~N.hgatrayamav- boddhavyamiti sUtratAtparyam ..18.. eva.n siddhajIve dravyArthikanayen nityatve.api vivakShitaparyAyeNotpAd- vyayadhrauvyasthApanarUpeN dvitIyasthale gAthAdvaya.n gatam . ath ta.n pUrvoktasarvaj~na.n ye manyante te samyagdR^iShTayo bhavanti, paramparayA mokSha.n cha labhanta iti pratipAdayati

1ta.n savvaTThavariTTha.n iTTha.n amarAsurappahANehi.n .
ye saddaha.nti jIvA tesi.n dukkhANi khIya.nti ..“1..

ta.n savvaTThavariTTha.n ta.n sarvArthavariShTha.n iTTha.n iShTamabhimata.n . kaiH . amarAsurappahANehi.n amarAsurapradhAnaiH . ye saddaha.nti ye shraddadhati rochante jIvA bhavyajIvAH . tesi.n teShAm . dukkhANi vItarAgapAramArthik- sukhavilakShaNAni duHkhAni . khIya.nti vinAsha.n gachChanti, iti sUtrArthaH ..“ “ “ “ “

1.. eva.n

paryAyase dono.nme.n (bAjUbanda aur a.NgUThI me.n) utpatti -vinAshako prApta na honese dhrauvyatva dikhAI detA hai . isaprakAr sarva dravyo.nke kisI paryAyase utpAd, kisI paryAyase vinAsh aur kisI paryAyase dhrauvya hotA hai, aisA jAnanA chAhie . isase (yah kahA gayA hai ki) shuddha AtmAke bhI dravyakA lakShaNabhUt utpAd, vyay, dhrauvyarUp astitva avashyambhAvI hai .

bhAvArtha :dravyakA lakShaN astitva hai aur astitva utpAd -vyay -dhrauvyarUp hai . isaliye kisI paryAyase utpAd, kisI paryAyase vinAsh aur kisI paryAyase dhrauvyatva pratyek padArthake hotA hai .

prashna :‘dravyakA astitva utpAdAdik tIno.nse kyo.n kahA hai ? ekamAtra dhrauvyase hI kahanA chAhiye; kyo.nki jo dhruv rahatA hai vah sadA banA rah sakatA hai ?’

uttar :yadi padArtha dhruv hI ho to miTTI, sonA, dUdh ityAdi samasta padArtha ek hI sAmAnya AkArase rahanA chAhiye; aur gha.DA, ku.nDal, dahI ityAdi bhed kabhI na honA chAhiye . kintu aisA nahI.n hotA arthAt bhed to avashya dikhAI dete hai.n . isaliye padArtha sarvathA dhruv na rahakar kisI paryAyase utpanna aur kisI paryAyase naShTa bhI hote hai.n . yadi aisA na mAnA jAye to sa.nsArakA hI lop ho jAye .

1. aisI jo jo gAthAye.n shrI amR^itacha.ndrAchAryavirachit tattvapradIpikA TIkAme.n nahI.n lekin shrI jayasenAchAryadev virachit tAtparyavR^itti TIkAme.n hai un gAthAo.nke a.ntame.n () karake un gAthAo.nko alag na.nbar diye hai.