ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಂ ಹಿ ಜ್ಞಾನಂ ಯದಮೂರ್ತಂ ಯನ್ಮೂರ್ತೇಷ್ವಪ್ಯತೀನ್ದ್ರಿಯಂ ಯತ್ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಂ ಚ ತತ್ಸಕಲಂ ವಿವ್ರಿಯತೇ — ಅಮೂರ್ತಾಭಿಃ ಕ್ಷಾಯಿಕೀಭಿರತೀನ್ದ್ರಿಯಾಭಿಶ್ಚಿದಾನನ್ದೈಕಲಕ್ಷಣಾಭಿಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಶಕ್ತಿಭಿರುತ್ಪನ್ನತ್ವಾ- ದತೀನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಂ ಸುಖಂ ಚಾತ್ಮಾಧೀನತ್ವೇನಾವಿನಶ್ವರತ್ವಾದುಪಾದೇಯಮಿತಿ; ಪೂರ್ವೋಕ್ತಾಮೂರ್ತಶುದ್ಧಾತ್ಮಶಕ್ತಿಭ್ಯೋ ವಿಲಕ್ಷಣಾಭಿಃ ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕೇನ್ದ್ರಿಯಶಕ್ತಿಭಿರುತ್ಪನ್ನತ್ವಾದಿನ್ದ್ರಿಯಜಂ ಜ್ಞಾನಂ ಸುಖಂ ಚ ಪರಾಯತ್ತತ್ವೇನ ವಿನಶ್ವರತ್ವಾದ್ಧೇಯಮಿತಿ ತಾತ್ಪರ್ಯಮ್ ..೫೩.. ಏವಮಧಿಕಾರಗಾಥಯಾ ಪ್ರಥಮಸ್ಥಲಂ ಗತಮ್ . ಅಥ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಮುಪಾದೇಯಭೂತಮತೀನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಂ ವಿಶೇಷೇಣ ವ್ಯಕ್ತೀಕರೋತಿ — ಜಂ ಯದತೀನ್ದ್ರಿಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ಕರ್ತೃ . ಪೇಚ್ಛದೋ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಪುರುಷಸ್ಯ ಜಾನಾತಿ . ಕಿಮ್ . ಅಮುತ್ತಂ ಅಮೂರ್ತ- ಮತೀನ್ದ್ರಿಯನಿರುಪರಾಗಸದಾನನ್ದೈಕಸುಖಸ್ವಭಾವಂ ಯತ್ಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಂ ತತ್ಪ್ರಭೃತಿ ಸಮಸ್ತಾಮೂರ್ತದ್ರವ್ಯಸಮೂಹಂ ಮುತ್ತೇಸು ಅದಿಂದಿಯಂ ಚ ಮೂರ್ತೇಷು ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯೇಷು ಯದತೀನ್ದ್ರಿಯಂ ಪರಮಾಣ್ವಾದಿ . ಪಚ್ಛಣ್ಣಂ ಕಾಲಾಣುಪ್ರಭೃತಿದ್ರವ್ಯರೂಪೇಣ ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಂ ವ್ಯವಹಿತ- ಮನ್ತರಿತಂ, ಅಲೋಕಾಕಾಶಪ್ರದೇಶಪ್ರಭೃತಿ ಕ್ಷೇತ್ರಪ್ರಚ್ಛನ್ನಂ, ನಿರ್ವಿಕಾರಪರಮಾನನ್ದೈಕಸುಖಾಸ್ವಾದಪರಿಣತಿರೂಪಪರಮಾತ್ಮನೋ ವರ್ತಮಾನಸಮಯಗತಪರಿಣಾಮಾಸ್ತತ್ಪ್ರಭೃತಯೋ ಯೇ ಸಮಸ್ತದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ವರ್ತಮಾನಸಮಯಗತಪರಿಣಾಮಾಸ್ತೇ ಕಾಲಪ್ರಚ್ಛನ್ನಾಃ, ತಸ್ಯೈವ ಪರಮಾತ್ಮನಃ ಸಿದ್ಧರೂಪಶುದ್ಧವ್ಯಞ್ಜನಪರ್ಯಾಯಃ ಶೇಷದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ಚ ಯೇ ಯಥಾಸಂಭವಂ ವ್ಯಞ್ಜನಪರ್ಯಾಯಾಸ್ತೇಷ್ವನ್ತ-
ಅಬ, ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಸುಖಕಾ ಸಾಧನಭೂತ (-ಕಾರಣರೂಪ) ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಜ್ಞಾನ ಉಪಾದೇಯ ಹೈ — ಇಸಪ್ರಕಾರ ಉಸಕೀ ಪ್ರಶಂಸಾ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಸ್ಯ ಯತ್ ] ದೇಖನೇವಾಲೇಕಾ ಜೋ ಜ್ಞಾನ [ಅಮೂರ್ತಂ ] ಅಮೂರ್ತಕೋ, [ಮೂರ್ತೇಷು ] ಮೂರ್ತ ಪದಾರ್ಥೋಂಮೇಂ ಭೀ [ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಂ ] ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಕೋ, [ಚ ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಂ ] ಔರ ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಕೋ, [ಸಕಲಂ ] ಇನ ಸಬಕೋ — [ಸ್ವಕಂ ಚ ಇತರತ ] ಸ್ವ ತಥಾ ಪರಕೋ — ದೇಖತಾ ಹೈ, [ತದ್ ಜ್ಞಾನಂ ] ವಹ ಜ್ಞಾನ [ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಭವತಿ ] ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಹೈ ..೫೪..
ಟೀಕಾ : — ಜೋ ಅಮೂರ್ತ ಹೈ, ಜೋ ಮೂರ್ತ ಪದಾರ್ಥೋಂಮೇಂ ಭೀ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಹೈ, ಔರ ಜೋ ೧ಪ್ರಚ್ಛನ್ನ ಹೈ, ಉಸ ಸಬಕೋ — ಜೋ ಕಿ ಸ್ವ ಔರ ಪರ ಇನ ದೋ ಭೇದೋಂಮೇಂ ಸಮಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಉಸೇ — ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಜ್ಞಾನ ಅವಶ್ಯ ದೇಖತಾ
ದೇಖೇ ಅಮೂರ್ತಿಕ, ಮೂರ್ತಮಾಂಯ ಅತೀನ್ದ್ರಿ ನೇ, ಪ್ರಚ್ಛನ್ನನೇ, ತೇ ಸರ್ವನೇ — ಪರ ಕೇ ಸ್ವಕೀಯನೇ, ಜ್ಞಾನ ತೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಛೇ. ೫೪.
೧. ಪ್ರಚ್ಛನ್ನ = ಗುಪ್ತ; ಅನ್ತರಿತ; ಢಕಾ ಹುಆ .