ಫಾಸೋ ರಸೋ ಯ ಗಂಧೋ ವಣ್ಣೋ ಸದ್ದೋ ಯ ಪೋಗ್ಗಲಾ ಹೋಂತಿ .
ಇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಹಿ ಸ್ಪರ್ಶರಸಗನ್ಧವರ್ಣಪ್ರಧಾನಾಃ ಶಬ್ದಶ್ಚ ಗ್ರಹಣಯೋಗ್ಯಾಃ ಪುದ್ಗಲಾಃ . ಅಥೇನ್ದ್ರಿಯೈರ್ಯುಗ- ಕತಂಭೂತಮ್ . ಇನ್ದ್ರಿಯಗ್ರಹಣಯೋಗ್ಯಇನ್ದ್ರಿಯಗ್ರಹಣಯೋಗ್ಯಮ್ . ಜಾಣದಿ ವಾ ತಂ ಣ ಜಾಣಾದಿ ಸ್ವಾವರಣಕ್ಷಯೋಪಶಮಯೋಗ್ಯಂ ಕಿಮಪಿ ಸ್ಥೂಲಂ ಜಾನಾತಿ, ವಿಶೇಷಕ್ಷಯೋಪಶಮಾಭಾವಾತ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ನ ಜಾನಾತೀತಿ . ಅಯಮತ್ರ ಭಾವಾರ್ಥಃ — ಇನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಂ ಯದ್ಯಪಿ ವ್ಯವಹಾರೇಣ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಭಣ್ಯತೇ, ತಥಾಪಿ ನಿಶ್ಚಯೇನ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಪರೋಕ್ಷಮೇವ . ಪರೋಕ್ಷಂ ತು ಯಾವತಾಂಶೇನ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾರ್ಥಂ ನ ಜಾನಾತಿ ತಾವತಾಂಶೇನ ಚಿತ್ತಖೇದಕಾರಣಂ ಭವತಿ . ಖೇದಶ್ಚ ದುಃಖಂ, ತತೋ ದುಃಖಜನಕತ್ವಾದಿನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಂ ಹೇಯಮಿತಿ ..೫೫.. ಅಥ ಚಕ್ಷುರಾದೀನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಂ ರೂಪಾದಿಸ್ವವಿಷಯಮಪಿ ಯುಗಪನ್ನ ಜಾನಾತಿ ತೇನ ಕಾರಣೇನ ಹೇಯಮಿತಿ ಹೈ, ಅಲ್ಪ ಶಕ್ತಿವಾನ ಹೋನೇಸೇ ಖೇದ ಖಿನ್ನ ಹೈ, ಪರಪದಾರ್ಥೋಂಕೋ ಪರಿಣಮಿತ ಕರಾನೇಕಾ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಪದ ಪದ ಪರ ಠಗಾ ಜಾತಾ ಹೈ (ಕ್ಯೋಂಕಿ ಪರ ಪದಾರ್ಥ ಆತ್ಮಾಕೇ ಆಧೀನ ಪರಿಣಮಿತ ನಹೀಂ ಹೋತೇ) ಇಸಲಿಯೇ ಪರಮಾರ್ಥಸೇ ವಹ ಜ್ಞಾನ ‘ಅಜ್ಞಾನ’ ನಾಮಕೇ ಹೀ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಹೇಯ ಹೈ ..೫೫..
ಅಬ, ಇನ್ದ್ರಿಯಾಂ ಮಾತ್ರ ಅಪನೇ ವಿಷಯೋಂಮೇಂ ಭೀ ಯುಗಪತ್ ಪ್ರವೃತ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತೀಂ, ಇಸಲಿಯೇ ಇನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನ ಹೇಯ ಹೀ ಹೈ, ಐಸಾ ನಿಶ್ಚಯ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಸ್ಪರ್ಶಃ ] ಸ್ಪರ್ಶ, [ರಸಃ ಚ ] ರಸ, [ಗಂಧಃ ] ಗಂಧ, [ವರ್ಣಃ ] ವರ್ಣ [ಶಬ್ದಃ ಚ ] ಔರ ಶಬ್ದ [ಪುದ್ಗಲಾಃ ] ಪುದ್ಗಲ ಹೈಂ, ವೇ [ಅಕ್ಷಾಣಾಂ ಭವನ್ತಿ ] ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ವಿಷಯ ಹೈಂ [ತಾನಿ ಅಕ್ಷಾಣಿ ] (ಪರನ್ತು ) ವೇ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಂ [ತಾನ್ ] ಉನ್ಹೇಂ (ಭೀ) [ಯುಗಪತ್ ] ಏಕ ಸಾಥ [ನ ಏವ ಗೃಹ್ಣನ್ತಿ ] ಗ್ರಹಣ ನಹೀಂ ಕರತೀಂ (ನಹೀಂ ಜಾನ ಸಕತೀಂ) ..೫೬..
ಟೀಕಾ : — ೧ಮುಖ್ಯ ಐಸೇ ಸ್ಪರ್ಶ -ರಸ -ಗಂಧ -ವರ್ಣ ತಥಾ ಶಬ್ದ — ಜೋ ಕಿ ಪುದ್ಗಲ ಹೈಂ ವೇ —
ಛೇ ಇನ್ದ್ರಿವಿಷಯೋ, ತೇಮನೇಯ ನ ಇನ್ದ್ರಿಯೋ ಯುಗಪದ ಗ್ರಹೇ. ೫೬.
೧.* ಸ್ಪರ್ಶ, ರಸ, ಗಂಧ ಔರ ವರ್ಣ – ಯಹ ಪುದ್ಗಲಕೇ ಮುಖ್ಯ ಗುಣ ಹೈಂ .