ಅಥೇನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಂ ನ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಭವತೀತಿ ನಿಶ್ಚಿನೋತಿ —
ಪರದವ್ವಂ ತೇ ಅಕ್ಖಾ ಣೇವ ಸಹಾವೋ ತ್ತಿ ಅಪ್ಪಣೋ ಭಣಿದಾ .
ಉವಲದ್ಧಂ ತೇಹಿ ಕಧಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಅಪ್ಪಣೋ ಹೋದಿ ..೫೭..
ಪರದ್ರವ್ಯಂ ತಾನ್ಯಕ್ಷಾಣಿ ನೈವ ಸ್ವಭಾವ ಇತ್ಯಾತ್ಮನೋ ಭಣಿತಾನಿ .
ಉಪಲಬ್ಧಂ ತೈಃ ಕಥಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಾತ್ಮನೋ ಭವತಿ ..೫೭..
ಆತ್ಮಾನಮೇವ ಕೇವಲಂ ಪ್ರತಿ ನಿಯತಂ ಕಿಲ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮ್ . ಇದಂ ತು ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಾಸ್ತಿತ್ವಯೋಗಿತಯಾ
ಪರದ್ರವ್ಯತಾಮುಪಗತೈರಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವತಾಂ ಮನಾಗಪ್ಯಸಂಸ್ಪೃಶದ್ಭಿರಿನ್ದ್ರಿಯೈರುಪಲಭ್ಯೋಪಜನ್ಯಮಾನಂ ನ ನಾಮಾತ್ಮನಃ
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ ..೫೭..
ಅಥೇನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ನ ಭವತೀತಿ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಯತಿ — ಪರದವ್ವಂ ತೇ ಅಕ್ಖಾ ತಾನಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾನ್ಯಕ್ಷಾಣೀನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಪರ-
ದ್ರವ್ಯಂ ಭವನ್ತಿ . ಕಸ್ಯ . ಆತ್ಮನಃ . ಣೇವ ಸಹಾವೋ ತ್ತಿ ಅಪ್ಪಣೋ ಭಣಿದಾ ಯೋಽಸೌ ವಿಶುದ್ಧಜ್ಞಾನದರ್ಶನಸ್ವಭಾವ
ಆತ್ಮನಃ ಸಂಬನ್ಧೀ ತತ್ಸ್ವಭಾವಾನಿ ನಿಶ್ಚಯೇನ ನ ಭಣಿತಾನೀನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ . ಕಸ್ಮಾತ್ . ಭಿನ್ನಾಸ್ತಿತ್ವನಿಷ್ಪನ್ನತ್ವಾತ್ .
ಉವಲದ್ಧಂ ತೇಹಿ ಉಪಲಬ್ಧಂ ಜ್ಞಾತಂ ಯತ್ಪಞ್ಚೇನ್ದ್ರಿಯವಿಷಯಭೂತಂ ವಸ್ತು ತೈರಿನ್ದ್ರಿಯೈಃ ಕಧಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಅಪ್ಪಣೋ ಹೋದಿ ತದ್ವಸ್ತು ಕಥಂ
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಭವತ್ಯಾತ್ಮನೋ, ನ ಕಥಮಪೀತಿ . ತಥೈವ ಚ ನಾನಾಮನೋರಥವ್ಯಾಪ್ತಿವಿಷಯೇ ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯಪ್ರತಿಪಾದಕಾದಿವಿಕಲ್ಪ-
ಜಾಲರೂಪಂ ಯನ್ಮನಸ್ತದಪೀನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನವನ್ನಿಶ್ಚಯೇನ ಪರೋಕ್ಷಂ ಭವತೀತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕಿಂ ಕರ್ತವ್ಯಮ್ . ಸಕಲೈಕಾಖಣ್ಡಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ-
ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ ]
ಜ್ಞಾನತತ್ತ್ವ -ಪ್ರಜ್ಞಾಪನ
೯೯
ಅಬ, ಯಹ ನಿಶ್ಚಯ ಕರತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ನಹೀಂ ಹೈ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ತಾನಿ ಅಕ್ಷಾಣಿ ] ವೇ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಂ [ಪರದ್ರವ್ಯಂ ] ಪರ ದ್ರವ್ಯ ಹೈಂ [ಆತ್ಮನಃ ಸ್ವಭಾವಃ
ಇತಿ ] ಉನ್ಹೇಂ ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವರೂಪ [ನ ಏವ ಭಣಿತಾನಿ ] ನಹೀಂ ಕಹಾ ಹೈ; [ತೈಃ ] ಉನಕೇ ದ್ವಾರಾ [ಉಪಲಬ್ಧಂ ]
ಜ್ಞಾತ [ಆತ್ಮನಃ ] ಆತ್ಮಾಕೋ [ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ] ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ [ಕಥಂ ಭವತಿ ] ಕೈಸೇ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ?..೫೭..
ಟೀಕಾ : — ಜೋ ಕೇವಲ ಆತ್ಮಾಕೇ ಪ್ರತಿ ಹೀ ನಿಯತ ಹೋ ವಹ (ಜ್ಞಾನ) ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಹೈ .
ಯಹ (ಇನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನ) ತೋ, ಜೋ ಭಿನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾಲೀ ಹೋನೇಸೇ ಪರದ್ರವ್ಯತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹುಈ ಹೈ, ಔರ
ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವತ್ವಕೋ ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ ಸ್ಪರ್ಶ ನಹೀಂ ಕರತೀಂ (ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವರೂಪ ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈಂ )
ಐಸೀ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಉಪಲಬ್ಧಿ ಕರಕೇ (-ಐಸೀ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೋ ಜಾನಕರ) ಉತ್ಪನ್ನ
ಹೋತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ (ಇನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನ) ಆತ್ಮಾಕೇ ಲಿಯೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಜೋ ಸೀಧಾ ಆತ್ಮಾಕೇ ದ್ವಾರಾ ಹೀ ಜಾನತಾ ಹೈ ವಹ ಜ್ಞಾನ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಹೈ . ಇನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನ
ತೇ ಇನ್ದ್ರಿಯೋ ಪರದ್ರವ್ಯ, ಜೀವಸ್ವಭಾವ ಭಾಖೀ ನ ತೇಮನೇ;
ತೇನಾಥೀ ಜೇ ಉಪಲಬ್ಧ ತೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಕಈ ರೀತ ಜೀವನೇ ?. ೫೭.