ಸೌಖ್ಯಲಕ್ಷಣ -ಭೂತಾಮಾತ್ಮನೋಽವ್ಯತಿರಿಕ್ತಾಂ ಬಿಭ್ರಾಣಂ ಕೇವಲಮೇವ ಸೌಖ್ಯಮ್, ತತಃ ಕುತಃ
ಕೇವಲಸುಖಯೋರ್ವ್ಯತಿರೇಕಃ . ಅತಃ ಸರ್ವಥಾ ಕೇವಲಂ ಸುಖಮೈಕಾನ್ತಿಕಮನುಮೋದನೀಯಮ್ ..೬೦..
ಚ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದ್ಭಿನ್ನಪರಿಣಾಮೋಽಸ್ತಿ ಯೇನ ಖೇದೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ . ಅಥವಾ ಪರಿಣಾಮವಿಷಯೇ ದ್ವಿತೀಯವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ
ಕ್ರಿಯತೇ ---ಯುಗಪದನನ್ತಪದಾರ್ಥಪರಿಚ್ಛಿತ್ತಿಪರಿಣಾಮೇಽಪಿ ವೀರ್ಯಾನ್ತರಾಯನಿರವಶೇಷಕ್ಷಯಾದನನ್ತವೀರ್ಯತ್ವಾತ್ ಖೇದಕಾರಣಂ
ನಾಸ್ತಿ, ತಥೈವ ಚ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸರ್ವಪ್ರದೇಶೇಷು ಸಮರಸೀಭಾವೇನ ಪರಿಣಮಮಾನಾನಾಂ ಸಹಜಶುದ್ಧಾನನ್ದೈಕಲಕ್ಷಣಸುಖ-
ರಸಾಸ್ವಾದಪರಿಣತಿರೂಪಾಮಾತ್ಮನಃ ಸಕಾಶಾದಭಿನ್ನಾಮನಾಕುಲತಾಂ ಪ್ರತಿ ಖೇದೋ ನಾಸ್ತಿ . ಸಂಜ್ಞಾಲಕ್ಷಣಪ್ರಯೋಜನಾದಿ-
ಭೇದೇಽಪಿ ನಿಶ್ಚಯೇನಾಭೇದರೂಪೇಣ ಪರಿಣಮಮಾನಂ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಮೇವ ಸುಖಂ ಭಣ್ಯತೇ . ತತಃ ಸ್ಥಿತಮೇತತ್ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದ್ಭಿನ್ನಂ
ಸುಖಂ ನಾಸ್ತಿ . ತತ ಏವ ಕೇವಲಜ್ಞಾನೇ ಖೇದೋ ನ ಸಂಭವತೀತಿ ..೬೦.. ಅಥ ಪುನರಪಿ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಸುಖಸ್ವರೂಪತಾಂ
ಪ್ರಕಾರಾನ್ತರೇಣ ದೃಢಯತಿ — ಣಾಣಂ ಅತ್ಥಂತಗಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಮರ್ಥಾನ್ತಗತಂ ಜ್ಞೇಯಾನ್ತಪ್ರಾಪ್ತಂ . ಲೋಯಾಲೋಏಸು ವಿತ್ಥಡಾ
೧೦೬ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-
ಇಸಲಿಯೇ ಆತ್ಮಾಸೇ ಅಭಿನ್ನ ಐಸಾ ಸುಖ -ಲಕ್ಷಣಭೂತ ಅನಾಕುಲತಾಕೋ ಧಾರಣ ಕರತಾ ಹುಆ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ
ಹೀ ಸುಖ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಔರ ಸುಖಕಾ ವ್ಯತಿರೇಕ ಕಹಾಂ ಹೈ ?
ಇಸಸೇ, ಯಹ ಸರ್ವಥಾ ಅನುಮೋದನ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ (-ಆನನ್ದಸೇ ಸಂಮತ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ) ಕಿ
‘ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಐಕಾನ್ತಿಕ ಸುಖ ಹೈ’ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಕೇವಲಜ್ಞಾನಮೇಂ ಭೀ ಪರಿಣಾಮ ಹೋತೇ ರಹನೇಸೇ ವಹಾಂ ಭೀ ಥಕಾನ ಲಗೇಗೀ ಔರ ಇಸಲಿಯೇ
ದುಃಖ ಹೋಗಾ ಅತಃ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಐಕಾನ್ತಿಕ ಸುಖ ಕೈಸೇ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ? ಐಸೀ ಶಂಕಾಕಾ ಸಮಾಧಾನ ಯಹಾಂ
ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ : —
(೧) ಪರಿಣಾಮ ಮಾತ್ರ ಥಕಾವಟ ಯಾ ದುಃಖಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಘಾತಿಕರ್ಮೋಂಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ
ಹೋನೇವಾಲಾ ಪರೋನ್ಮುಖ ಪರಿಣಾಮ ಥಕಾವಟ ಯಾ ದುಃಖಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ, ಕೇವಲಜ್ಞಾನಮೇಂ ಘಾತಿಕರ್ಮ ಅವಿದ್ಯಮಾನ
ಹೋನೇಸೇ ವಹಾಂ ಥಕಾವಟ ಯಾ ದುಃಖ ನಹೀಂ ಹೈ . (೨) ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಪರಿಣಮನಶೀಲ ಹೈ; ಪರಿಣಮನ
ಕೇವಲಜ್ಞಾನಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಹೀ ಹೈ ಉಪಾಧಿ ನಹೀಂ . ಯದಿ ಪರಿಣಾಮಕಾ ನಾಶ ಹೋ ಜಾಯೇ ತೋ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಕಾ ಹೀ
. ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪರಿಣಾಮ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಕಾ ಸಹಜ ಸ್ವರೂಪ ಹೋನೇಸೇ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಕೋ ಪರಿಣಾಮಕೇ
ದ್ವಾರಾ ಖೇದ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ — ನಹೀಂ ಹೋತಾ . (೩) ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಸಮಸ್ತ ತ್ರೈಕಾಲಿಕ ಲೋಕಾಲೋಕಕೋ
ಆಕಾರಕೋ (-ಸಮಸ್ತ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ತ್ರೈಕಾಲಿಕ ಜ್ಞೇಯಾಕಾರಸಮೂಹಕೋ) ಸರ್ವದಾ ಅಡೋಲರೂಪಸೇ ಜಾನತಾ ಹುಆ
ಅತ್ಯನ್ತ ನಿಷ್ಕಂಪ -ಸ್ಥಿರ -ಅಕ್ಷುಬ್ಧ -ಅನಾಕುಲ ಹೈ; ಔರ ಅನಾಕುಲ ಹೋನೇಸೇ ಸುಖೀ ಹೈ — ಸುಖಸ್ವರೂಪ – ಹೈ,
ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅನಾಕುಲತಾ ಸುಖಕಾ ಹೀ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಔರ ಅಕ್ಷುಬ್ಧತಾ – ಅನಾಕುಲತಾ
ಭಿನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋನೇಸೇ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಔರ ಸುಖ ಭಿನ್ನ ನಹೀಂ ಹೈಂ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ (೧) ಘಾತಿಕರ್ಮೋಂಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ, (೨) ಪರಿಣಮನ ಕೋಈ ಉಪಾಧಿ ನ
ಹೋನೇಸೇ ಔರ (೩) ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ನಿಷ್ಕಂಪ -ಸ್ಥಿರ -ಅನಾಕುಲ ಹೋನೇಸೇ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಸುಖಸ್ವರೂಪ ಹೀ
ಹೈ ..೬೦..