ವಿಷಯಾನಭಿಪತದ್ಭಿರಸಮೀಚೀನವೃತ್ತಿತಾಮನುಭವನ್ನುಪರುದ್ಧಶಕ್ತಿಸಾರೇಣಾಪಿ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನವೀರ್ಯಾತ್ಮಕೇನ ನಿಶ್ಚಯ- ಕಾರಣತಾಮುಪಾಗತೇನ ಸ್ವಭಾವೇನ ಪರಿಣಮಮಾನಃ ಸ್ವಯಮೇವಾಯಮಾತ್ಮಾ ಸುಖತಾಮಾಪದ್ಯತೇ . ಶರೀರಂ ತ್ವಚೇತನ- ತ್ವಾದೇವ ಸುಖತ್ವಪರಿಣತೇರ್ನಿಶ್ಚಯಕಾರಣತಾಮನುಪಗಚ್ಛನ್ನ ಜಾತು ಸುಖತಾಮುಪಢೌಕತ ಇತಿ ..೬೫..
ಏಗಂತೇಣ ಹಿ ದೇಹೋ ಸುಹಂ ಣ ದೇಹಿಸ್ಸ ಕುಣದಿ ಸಗ್ಗೇ ವಾ .
ವಿಸಯವಸೇಣ ದು ಸೋಕ್ಖಂ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಹವದಿ ಸಯಮಾದಾ ..೬೬.. ಫಾಸೇಹಿಂ ಸಮಸ್ಸಿದೇ ಸ್ಪರ್ಶನಾದೀನ್ದ್ರಿಯರಹಿತಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವವಿಲಕ್ಷಣೈಃ ಸ್ಪರ್ಶನಾದಿಭಿರಿನ್ದ್ರಿಯೈಃ ಸಮಾಶ್ರಿತಾನ್ ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಾಪ್ಯಾನ್ ಗ್ರಾಹ್ಯಾನ್, ಇತ್ಥಂಭೂತಾನ್ ವಿಷಯಾನ್ ಪ್ರಾಪ್ಯ . ಸ ಕಃ . ಅಪ್ಪಾ ಆತ್ಮಾ ಕರ್ತಾ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಃ . ಸಹಾವೇಣ ಪರಿಣಮಮಾಣೋ ಅನನ್ತಸುಖೋಪಾದಾನಭೂತಶುದ್ಧಾತ್ಮಸ್ವಭಾವವಿಪರೀತೇನಾಶುದ್ಧಸುಖೋಪಾದಾನಭೂತೇನಾಶುದ್ಧಾತ್ಮಸ್ವಭಾವೇನ ಪರಿಣಮಮಾನಃ . ಇತ್ಥಂಭೂತಃ ಸನ್ ಸಯಮೇವ ಸುಹಂ ಸ್ವಯಮೇವೇನ್ದ್ರಿಯಸುಖಂ ಭವತಿ ಪರಿಣಮತಿ . ಣ ಹವದಿ ದೇಹೋ ದೇಹಃ ಐಸೀ, ಪ್ರಬಲ ಮೋಹಕೇ ವಶ ವರ್ತನೇವಾಲೀ, ‘ಯಹ (ವಿಷಯ) ಹಮೇಂ ಇಷ್ಟ ಹೈ’ ಇಸಪ್ರಕಾರ ವಿಷಯೋಂಕೀ ಓರ ದೌಡತೀ ಹುಈ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅಸಮೀಚೀನ (ಅಯೋಗ್ಯ) ಪರಿಣತಿಕಾ ಅನುಭವ ಕರನೇಸೇ ಜಿಸಕೀ ೧ಶಕ್ತಿಕೀ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತಾ (-ಪರಮ ಶುದ್ಧತಾ) ರುಕ ಗಈ ಹೈ ಐಸೇ ಭೀ (ಅಪನೇ) ಜ್ಞಾನ -ದರ್ಶನ -ವೀರ್ಯಾತ್ಮಕ ಸ್ವಭಾವಮೇಂ — ಜೋ ಕಿ (ಸುಖಕೇ) ನಿಶ್ಚಯಕಾರಣರೂಪ ಹೈ — ಪರಿಣಮನ ಕರತಾ ಹುಆ ಯಹ ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಮೇವ ಸುಖತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ, (-ಸುಖರೂಪ ಹೋತಾ ಹೈ;) ಔರ ಶರೀರ ತೋ ಅಚೇತನ ಹೀ ಹೋನೇಸೇ ಸುಖತ್ವಪರಿಣತಿಕಾ ನಿಶ್ಚಯ -ಕಾರಣ ನ ಹೋತಾ ಹುಆ ಕಿಂಚಿತ್ ಮಾತ್ರ ಭೀ ಸುಖತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಕರತಾ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಸಶರೀರ ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ಭೀ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಸುಖರೂಪ (-ಇನ್ದ್ರಿಯಸುಖರೂಪ) ಪರಿಣತಿಮೇಂ ಪರಿಣಮನ ಕರತಾ ಹೈ, ಶರೀರ ನಹೀಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಸಶರೀರ ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ಭೀ ಸುಖಕಾ ನಿಶ್ಚಯ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಇನ್ದ್ರಿಯಸುಖಕಾ ಭೀ ವಾಸ್ತವಿಕ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾಕಾ ಹೀ ಅಶುದ್ಧ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ . ಅಶುದ್ಧ ಸ್ವಭಾವಮೇಂ ಪರಿಣಮಿತ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಸ್ವಯಮೇವ ಇನ್ದ್ರಿಯಸುಖರೂಪ ಹೋತಾ ಹೈ ಉಸಮೇಂ ಶರೀರ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಸುಖರೂಪ ಪರಿಣತಿ ಔರ ಶರೀರ ಸರ್ವಥಾ ಭಿನ್ನ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಸುಖ ಔರ ಶರೀರಮೇಂ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ ಭೀ ಕಾರ್ಯಕಾರಣತಾ ನಹೀಂ ಹೈ ..೬೫..
ಅಬ, ಇಸೀ ಬಾತಕೋ ದೃಢ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಪಣ ವಿಷಯವಶ ಸ್ವಯಮೇವ ಆತ್ಮಾ ಸುಖ ವಾ ದುಃಖ ಥಾಯ ಛೇ. ೬೬.
೧೧೪ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-
೧. ಇನ್ದ್ರಿಯಸುಖರೂಪ ಪರಿಣಮನ ಕರನೇವಾಲೇ ಆತ್ಮಾಕೀ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನ -ವೀರ್ಯಾತ್ಮಕ ಸ್ವಭಾವಕೀ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಶಕ್ತಿ ರುಕ ಗಈ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ವಭಾವ ಅಶುದ್ಧ ಹೋ ಗಯಾ ಹೈ .