ಅಥಾಯಮೇವೈಕೋ ಭಗವದ್ಭಿಃ ಸ್ವಯಮನುಭೂಯೋಪದರ್ಶಿತೋ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಸ್ಯ ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕಃ ಪನ್ಥಾ ಇತಿ ಮತಿಂ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಯತಿ —
ಏವಮಭೇದರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತೋ ಜೀವಃ ಶುದ್ಧಬುದ್ಧೈಕಸ್ವಭಾವಮಾತ್ಮಾನಂ ಲಭತೇ ಮುಕ್ತೋ ಭವತೀತಿ . ಕಿಂಚ ಪೂರ್ವಂ ಜ್ಞಾನಕಣ್ಡಿಕಾಯಾಂ ‘ಉವಓಗವಿಸುದ್ಧೋ ಸೋ ಖವೇದಿ ದೇಹುಬ್ಭವಂ ದುಕ್ಖಂ’ ಇತ್ಯುಕ್ತಂ, ಅತ್ರ ತು ‘ಜಹದಿ ಜದಿ ರಾಗದೋಸೇ ಸೋ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಲಹದಿ ಸುದ್ಧಂ’ ಇತಿ ಭಣಿತಮ್, ಉಭಯತ್ರ ಮೋಕ್ಷೋಽಸ್ತಿ . ಕೋ ವಿಶೇಷಃ . ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರಮಾಹ — ತತ್ರ ಶುಭಾಶುಭಯೋರ್ನಿಶ್ಚಯೇನ ಸಮಾನತ್ವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪಶ್ಚಾಚ್ಛುದ್ಧೇ ಶುಭರಹಿತೇ ನಿಜಸ್ವರೂಪೇ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಮೋಕ್ಷಂ ಲಭತೇ, ತೇನ ಕಾರಣೇನ ಶುಭಾಶುಭಮೂಢತ್ವನಿರಾಸಾರ್ಥಂ ಜ್ಞಾನಕಣ್ಡಿಕಾ ಭಣ್ಯತೇ . ಅತ್ರ ತು ದ್ರವ್ಯಗುಣಪರ್ಯಾಯೈರಾಪ್ತಸ್ವರೂಪಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪಶ್ಚಾತ್ತದ್ರೂಪೇ ಸ್ವಶುದ್ಧಾತ್ಮನಿ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಮೋಕ್ಷಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ, ತತಃ ಕಾರಣಾದಿಯಮಾಪ್ತಾತ್ಮಮೂಢತ್ವನಿರಾಸಾರ್ಥಂ ಜ್ಞಾನಕಣ್ಡಿಕಾ ರಾಗದ್ವೇಷಕೋ ದೂರ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಅತ್ಯನ್ತ ಜಾಗೃತ ರಹನಾ ಚಾಹಿಯೇ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ೮೦ ವೀಂ ಗಾಥಾಮೇಂ ಬತಾಯೇ ಗಯೇ ಉಪಾಯಸೇ ದರ್ಶನಮೋಹಕೋ ದೂರ ಕರಕೇ, ಅರ್ಥಾತ್ ಸಮ್ಯಕ್ದರ್ಶನ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ ಜೋ ಜೀವ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನುಭೂತಿಸ್ವರೂಪ ವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರಕೇ ಪ್ರತಿಬನ್ಧಕ ರಾಗ -ದ್ವೇಷಕೋ ಛೋಡತಾ ಹೈ, ಪುನಃ -ಪುನಃ ರಾಗದ್ವೇಷಭಾವಮೇಂ ಪರಿಣಮಿತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ವಹೀ ಅಭೇದರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತ ಜೀವ ಶುದ್ಧ- ಬುದ್ಧ -ಏಕಸ್ವಭಾವ ಆತ್ಮಾಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ — ಮುಕ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಜೀವಕೋ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ ಭೀ ಸರಾಗ ಚಾರಿತ್ರ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ ಭೀ, ರಾಗದ್ವೇಷಕೇ ನಿವಾರಣಾರ್ಥ ಅತ್ಯನ್ತ ಸಾವಧಾನ ರಹನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೮೧..
ಅಬ, ಯಹೀ ಏಕ (-ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಗಾಥಾಓಂಮೇಂ ವರ್ಣಿತ ಯಹೀ ಏಕ), ಭಗವನ್ತೋಂನೇ ಸ್ವಯಂ ಅನುಭವ ಕರಕೇ ಪ್ರಗಟ ಕಿಯಾ ಹುಆ ೧ನಿಃಶ್ರೇಯಸಕಾ ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕಪನ್ಥ ಹೈ — ಇಸಪ್ರಕಾರ ಮತಿಕೋ ೨ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಸರ್ವೇ ಅಪಿ ಚ ] ಸಭೀ [ಅರ್ಹನ್ತಃ ] ಅರಹನ್ತ ಭಗವಾನ [ತೇನ ವಿಧಾನೇನ ] ಉಸೀ ವಿಧಿಸೇ [ಕ್ಷಪಿತಕರ್ಮಾಂಶಾಃ ] ಕರ್ಮಾಂಶೋಂಕಾ ಕ್ಷಯ ಕರಕೇ [ತಥಾ ] ತಥಾ ಉಸೀಪ್ರಕಾರಸೇ [ಉಪದೇಶಂ
ಅರ್ಹಂತ ಸೌ ಕರ್ಮೋ ತಣೋ ಕರೀ ನಾಶ ಏ ಜ ವಿಧಿ ವಡೇ, ಉಪದೇಶ ಪಣ ಏಮ ಜ ಕರೀ, ನಿರ್ವೃತ ಥಯಾ; ನಮುಂ ತೇಮನೇ. ೮೨.
೧೪೦ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-
೧. ನಿಃಶ್ರೇಯಸ = ಮೋಕ್ಷ .
೨. ವ್ಯವಸ್ಥಿತ = ನಿಶ್ಚಿತ; ಸ್ಥಿರ .