ಜಿನಶಾಸ್ತ್ರಾದರ್ಥಾನ್ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದಿಭಿರ್ಬುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ನಿಯಮಾತ್ .
ಕ್ಷೀಯತೇ ಮೋಹೋಪಚಯಃ ತಸ್ಮಾತ್ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಸಮಧ್ಯೇತವ್ಯಮ್ ..೮೬..
ಯತ್ಕಿಲ ದ್ರವ್ಯಗುಣಪರ್ಯಾಯಸ್ವಭಾವೇನಾರ್ಹತೋ ಜ್ಞಾನಾದಾತ್ಮನಸ್ತಥಾಜ್ಞಾನಂ ಮೋಹಕ್ಷಪಣೋಪಾಯತ್ವೇನ ಪ್ರಾಕ್
ಪ್ರತಿಪನ್ನಂ, ತತ್ ಖಲೂಪಾಯಾನ್ತರಮಿದಮಪೇಕ್ಷತೇ . ಇದಂ ಹಿ ವಿಹಿತಪ್ರಥಮಭೂಮಿಕಾಸಂಕ್ರಮಣಸ್ಯ ಸರ್ವಜ್ಞೋಪಜ್ಞ-
ತಯಾ ಸರ್ವತೋಽಪ್ಯಬಾಧಿತಂ ಶಾಬ್ದಂ ಪ್ರಮಾಣಮಾಕ್ರಮ್ಯ ಕ್ರೀಡತಸ್ತತ್ಸಂಸ್ಕಾರಸ್ಫು ಟೀಕೃತವಿಶಿಷ್ಟಸಂವೇದನ-
ಶಕ್ತಿಸಂಪದಃ ಸಹೃದಯಹೃದಯಾನಂದೋದ್ಭೇದದಾಯಿನಾ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಣಾನ್ಯೇನ ವಾ ತದವಿರೋಧಿನಾ ಪ್ರಮಾಣಜಾತೇನ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಜಿನಶಾಸ್ತ್ರಾತ್ ] ಜಿನಶಾಸ್ತ್ರ ದ್ವಾರಾ [ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದಿಭಿಃ ] ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದಿ ಪ್ರಮಾಣೋಂಸೇ
[ಅರ್ಥಾನ್ ] ಪದಾರ್ಥೋಂಕೋ [ಬುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ] ಜಾನನೇವಾಲೇಕೇ [ನಿಯಮಾತ್ ] ನಿಯಮಸೇ [ಮೋಹೋಪಚಯಃ ]
೧ಮೋಹೋಪಚಯ [ಕ್ಷೀಯತೇ ] ಕ್ಷಯ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ [ತಸ್ಮಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಶಾಸ್ತ್ರಂ ] ಶಾಸ್ತ್ರಕಾ [ಸಮಧ್ಯೇತವ್ಯಮ್ ]
ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಅಧ್ಯಯನ ಕರನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೮೬..
ಟೀಕಾ : — ದ್ರವ್ಯ -ಗುಣ -ಪರ್ಯಾಯಸ್ವಭಾವಸೇ ಅರ್ಹಂತಕೇ ಜ್ಞಾನ ದ್ವಾರಾ ಆತ್ಮಾಕಾ ಉಸ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಜ್ಞಾನ
ಮೋಹಕ್ಷಯಕೇ ಉಪಾಯಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಪಹಲೇ (೮೦ವೀಂ ಗಾಥಾಮೇಂ) ಪ್ರತಿಪಾದಿತ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಥಾ, ವಹ ವಾಸ್ತವಮೇಂ
ಇಸ (ನಿಮ್ನಲಿಖಿತ) ಉಪಾಯಾನ್ತರಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ರಖತಾ ಹೈ . (ವಹ ಉಪಾಯಾನ್ತರ ಕ್ಯಾ ಹೈ ಸೋ ಕಹಾ
ಜಾತಾ ಹೈ) : —
ಜಿಸನೇ ಪ್ರಥಮ ಭೂಮಿಕಾಮೇಂ ಗಮನ ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸೇ ಜೀವಕೋ, ಜೋ ೨ಸರ್ವಜ್ಞೋಪಜ್ಞ ಹೋನೇಸೇ ಸರ್ವ ಪ್ರಕಾರಸೇ
ಅಬಾಧಿತ ಹೈ ಐಸೇ ಶಾಬ್ದ ಪ್ರಮಾಣಕೋ (-ದ್ರವ್ಯ ಶ್ರುತಪ್ರಮಾಣಕೋ) ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ ಕ್ರೀಡಾ ಕರನೇ ಪರ, ಉಸಕೇ
ಸಂಸ್ಕಾರಸೇ ವಿಶಿಷ್ಟ ೩ಸಂವೇದನಶಕ್ತಿರೂಪ ಸಮ್ಪದಾ ಪ್ರಗಟ ಕರನೇ ಪರ, ೪ಸಹೃದಯಜನೋಂಕೇ ಹೃದಯಕೋ
ಆನನ್ದಕಾ ೫ಉದ್ಭೇದ ದೇನೇವಾಲೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಪ್ರಮಾಣಸೇ ಅಥವಾ ೬ಉಸಸೇ ಅವಿರುದ್ಧ ಅನ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಸಮೂಹಸೇ
ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ ]
ಜ್ಞಾನತತ್ತ್ವ -ಪ್ರಜ್ಞಾಪನ
೧೪೭
ರಾಗದ್ವೇಷೌ ಚ ಜ್ಞಾಯೇತೇ ವಿವೇಕಿಭಿಃ, ತತಸ್ತತ್ಪರಿಜ್ಞಾನಾನನ್ತರಮೇವ ನಿರ್ವಿಕಾರಸ್ವಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಯಾ ರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾ
ನಿಹನ್ತವ್ಯಾ ಇತಿ ಸೂತ್ರಾರ್ಥಃ ..೮೫.. ಅಥ ದ್ರವ್ಯಗುಣಪರ್ಯಾಯಪರಿಜ್ಞಾನಾಭಾವೇ ಮೋಹೋ ಭವತೀತಿ ಯದುಕ್ತಂ ಪೂರ್ವಂ
ತದರ್ಥಮಾಗಮಾಭ್ಯಾಸಂ ಕಾರಯತಿ . ಅಥವಾ ದ್ರವ್ಯಗುಣಪರ್ಯಾಯತ್ವೈರರ್ಹತ್ಪರಿಜ್ಞಾನಾದಾತ್ಮಪರಿಜ್ಞಾನಂ ಭವತೀತಿ ಯದುಕ್ತಂ
ತದಾತ್ಮಪರಿಜ್ಞಾನಮಿಮಮಾಗಮಾಭ್ಯಾಸಮಪೇಕ್ಷತ ಇತಿ ಪಾತನಿಕಾದ್ವಯಂ ಮನಸಿ ಧೃತ್ವಾ ಸೂತ್ರಮಿದಂ ಪ್ರತಿಪಾದಯತಿ —
ಜಿಣಸತ್ಥಾದೋ ಅಟ್ಠೇ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾದೀಹಿಂ ಬುಜ್ಝದೋ ಣಿಯಮಾ ಜಿನಶಾಸ್ತ್ರಾತ್ಸಕಾಶಾಚ್ಛುದ್ಧಾತ್ಮಾದಿಪದಾರ್ಥಾನ್ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದಿ-
೧. ಮೋಹೋಪಚಯ = ಮೋಹಕಾ ಉಪಚಯ . (ಉಪಚಯ = ಸಂಚಯ; ಸಮೂಹ)
೨. ಸರ್ವಜ್ಞೋಪಜ್ಞ = ಸರ್ವಜ್ಞ ದ್ವಾರಾ ಸ್ವಯಂ ಜಾನಾ ಹುಆ (ಔರ ಕಹಾ ಹುಆ) . ೩. ಸಂವೇದನ = ಜ್ಞಾನ .
೪. ಸಹೃದಯ = ಭಾವುಕ; ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ ಜಿಸ ಸಮಯ ಜಿಸ ಭಾವಕಾ ಪ್ರಸಂಗ ಹೋಯ ಉಸ ಭಾವಕೋ ಹೃದಯಮೇಂ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇವಾಲಾ;
ಬುಧ; ಪಂಡಿತ .
೫. ಉದ್ಭೇದ = ಸ್ಫು ರಣ; ಪ್ರಗಟತಾ; ಫು ವಾರಾ . ೬. ಉಸಸೇ = ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಪ್ರಮಾಣಸೇ .