ತತ್ತ್ವತಃ ಸಮಸ್ತಮಪಿ ವಸ್ತುಜಾತಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದತಃ ಕ್ಷೀಯತ ಏವಾತತ್ತ್ವಾಭಿನಿವೇಶಸಂಸ್ಕಾರಕಾರೀ ಮೋಹೋ-
ಪಚಯಃ . ಅತೋ ಹಿ ಮೋಹಕ್ಷಪಣೇ ಪರಮಂ ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮೋಪಾಸನಂ ಭಾವಜ್ಞಾನಾವಷ್ಟಮ್ಭದೃಢೀಕೃತಪರಿಣಾಮೇನ
ಸಮ್ಯಗಧೀಯಮಾನಮುಪಾಯಾನ್ತರಮ್ ..೮೬..
ಅಥ ಕಥಂ ಜೈನೇನ್ದ್ರೇ ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಕಿಲಾರ್ಥಾನಾಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಿರಿತಿ ವಿತರ್ಕಯತಿ —
ದವ್ವಾಣಿ ಗುಣಾ ತೇಸಿಂ ಪಜ್ಜಾಯಾ ಅಟ್ಠಸಣ್ಣಯಾ ಭಣಿಯಾ .
ತೇಸು ಗುಣಪಜ್ಜಯಾಣಂ ಅಪ್ಪಾ ದವ್ವ ತ್ತಿ ಉವದೇಸೋ ..೮೭..
ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಗುಣಾಸ್ತೇಷಾಂ ಪರ್ಯಾಯಾ ಅರ್ಥಸಂಜ್ಞಯಾ ಭಣಿತಾಃ .
ತೇಷು ಗುಣಪರ್ಯಾಯಾಣಾಮಾತ್ಮಾ ದ್ರವ್ಯಮಿತ್ಯುಪದೇಶಃ ..೮೭..
೧ತತ್ತ್ವತಃ ಸಮಸ್ತ ವಸ್ತುಮಾತ್ರಕೋ ಜಾನನೇ ಪರ ೨ಅತತ್ತ್ವಅಭಿನಿವೇಶಕೇ ಸಂಸ್ಕಾರ ಕರನೇವಾಲಾ ಮೋಹೋಪಚಯ
(ಮೋಹಸಮೂಹ) ಅವಶ್ಯ ಹೀ ಕ್ಷಯಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಮೋಹಕಾ ಕ್ಷಯ ಕರನೇಮೇಂ, ಪರಮ ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಕೀ
ಉಪಾಸನಾಕಾ ಭಾವಜ್ಞಾನಕೇ ಅವಲಮ್ಬನ ದ್ವಾರಾ ದೃಢ ಕಿಯೇ ಗಯೇ ಪರಿಣಾಮಸೇ ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರ ಅಭ್ಯಾಸ ಕರನಾ
ಸೋ ಉಪಾಯಾನ್ತರ ಹೈ . (ಜೋ ಪರಿಣಾಮ ಭಾವಜ್ಞಾನಕೇ ಅವಲಮ್ಬನಸೇ ದೃಢೀಕೃತ ಹೋ ಐಸೇ ಪರಿಣಾಮಸೇ ದ್ರವ್ಯ
ಶ್ರುತಕಾ ಅಭ್ಯಾಸ ಕರನಾ ಸೋ ಮೋಹಕ್ಷಯ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಉಪಾಯಾನ್ತರ ಹೈ) ..೮೬..
ಅಬ, ಜಿನೇನ್ದ್ರಕೇ ಶಬ್ದ ಬ್ರಹ್ಮಮೇಂ ಅರ್ಥೋಂಕೀ ವ್ಯವಸ್ಥಾ (-ಪದಾರ್ಥೋಂಕೀ ಸ್ಥಿತಿ) ಕಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಹೈ
ಸೋ ವಿಚಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ] ದ್ರವ್ಯ, [ಗುಣಾಃ] ಗುಣ [ತೇಷಾಂ ಪರ್ಯಾಯಾಃ ] ಔರ ಉನಕೀ ಪರ್ಯಾಯೇಂ
[ಅರ್ಥಸಂಜ್ಞಯಾ ] ‘ಅರ್ಥ’ ನಾಮಸೇ [ಭಣಿತಾಃ ] ಕಹೀ ಗಈ ಹೈಂ . [ತೇಷು ] ಉನಮೇಂ, [ಗುಣಪರ್ಯಾಯಾಣಾಮ್ ಆತ್ಮಾ
ದ್ರವ್ಯಮ್ ] ಗುಣ -ಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಆತ್ಮಾ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ (ಗುಣ ಔರ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಸ್ವರೂಪ -ಸತ್ತ್ವ ದ್ರವ್ಯ ಹೀ ಹೈ, ವೇ
ಭಿನ್ನ ವಸ್ತು ನಹೀಂ ಹೈಂ) [ ಇತಿ ಉಪದೇಶಃ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ (ಜಿನೇನ್ದ್ರಕಾ) ಉಪದೇಶ ಹೈ ..೮೭..
೧೪೮ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-
ಪ್ರಮಾಣೈರ್ಬುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಜಾನತೋ ಜೀವಸ್ಯ ನಿಯಮಾನ್ನಿಶ್ಚಯಾತ್ . ಕಿಂ ಫಲಂ ಭವತಿ . ಖೀಯದಿ ಮೋಹೋವಚಯೋ
ದುರಭಿನಿವೇಶಸಂಸ್ಕಾರಕಾರೀ ಮೋಹೋಪಚಯಃ ಕ್ಷೀಯತೇ ಪ್ರಲೀಯತೇ ಕ್ಷಯಂ ಯಾತಿ . ತಮ್ಹಾ ಸತ್ಥಂ ಸಮಧಿದವ್ವಂ ತಸ್ಮಾಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಂ
ಸಮ್ಯಗಧ್ಯೇತವ್ಯಂ ಪಠನೀಯಮಿತಿ . ತದ್ಯಥಾ – ವೀತರಾಗಸರ್ವಜ್ಞಪ್ರಣೀತಶಾಸ್ತ್ರಾತ್ ‘ಏಗೋ ಮೇ ಸಸ್ಸದೋ ಅಪ್ಪಾ’ ಇತ್ಯಾದಿ
ಪರಮಾತ್ಮೋಪದೇಶಕಶ್ರುತಜ್ಞಾನೇನ ತಾವದಾತ್ಮಾನಂ ಜಾನೀತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ಭವ್ಯಃ, ತದನನ್ತರಂ ವಿಶಿಷ್ಟಾಭ್ಯಾಸವಶೇನ
ಪರಮಸಮಾಧಿಕಾಲೇ ರಾಗಾದಿವಿಕಲ್ಪರಹಿತಮಾನಸಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಣ ಚ ತಮೇವಾತ್ಮಾನಂ ಪರಿಚ್ಛಿನತ್ತಿ, ತಥೈವಾನುಮಾನೇನ ವಾ .
೧. ತತ್ತ್ವತಃ = ಯಥಾರ್ಥ ಸ್ವರೂಪಸೇ . ೨. ಅತತ್ತ್ವ – ಅಭಿನಿವೇಶ = ಯಥಾರ್ಥ ವಸ್ತುಸ್ವರೂಪಸೇ ವಿಪರೀತ ಅಭಿಪ್ರಾಯ .
ದ್ರವ್ಯೋ, ಗುಣೋ ನೇ ಪರ್ಯಯೋ ಸೌ ‘ಅರ್ಥ’ ಸಂಜ್ಞಾಥೀ ಕಹ್ಯಾಂ;
ಗುಣ -ಪರ್ಯಯೋನೋ ಆತಮಾ ಛೇ ದ್ರವ್ಯ ಜಿನ – ಉಪದೇಶಮಾಂ. ೮೭.