ಇಹ ಖಲ್ವಾಗಮನಿಗದಿತೇಷ್ವನನ್ತೇಷು ಗುಣೇಷು ಕೈಶ್ಚಿದ್ ಗುಣೈರನ್ಯಯೋಗವ್ಯವಚ್ಛೇದಕತಯಾಸಾಧಾರಣ-
ತಾಮುಪಾದಾಯ ವಿಶೇಷಣತಾಮುಪಗತೈರನನ್ತಾಯಾಂ ದ್ರವ್ಯಸಂತತೌ ಸ್ವಪರವಿವೇಕಮುಪಗಚ್ಛನ್ತು ಮೋಹಪ್ರಹಾಣಪ್ರವಣಬುದ್ಧಯೋ
ಲಬ್ಧವರ್ಣಾಃ . ತಥಾಹಿ – ಯದಿದಂ ಸದಕಾರಣತಯಾ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧಮನ್ತರ್ಬಹಿರ್ಮುಖಪ್ರಕಾಶಶಾಲಿತಯಾ ಸ್ವಪರ-
ಪರಿಚ್ಛೇದಕಂ ಮದೀಯಂ ಮಮ ನಾಮ ಚೈತನ್ಯಮಹಮನೇನ ತೇನ ಸಮಾನಜಾತೀಯಮಸಮಾನಜಾತೀಯಂ ವಾ ದ್ರವ್ಯಮನ್ಯದ-
ಪಹಾಯ ಮಮಾತ್ಮನ್ಯೇವ ವರ್ತಮಾನೇನಾತ್ಮೀಯಮಾತ್ಮಾನಂ ಸಕಲತ್ರಿಕಾಲಕಲಿತಧ್ರೌವ್ಯಂ ದ್ರವ್ಯಂ ಜಾನಾಮಿ . ಏವಂ
ಭೇದಜ್ಞಾನಮಾಶ್ರಿತ್ಯ . ಜೋ ಯಃ ಕರ್ತಾ ಸೋ ಸ ಮೋಹಕ್ಖಯಂ ಕುಣದಿ ನಿರ್ಮೋಹಪರಮಾನನ್ದೈಕಸ್ವಭಾವಶುದ್ಧಾತ್ಮನೋ
ವಿಪರೀತಸ್ಯ ಮೋಹಸ್ಯ ಕ್ಷಯಂ ಕರೋತೀತಿ ಸೂತ್ರಾರ್ಥಃ ..೮೯.. ಅಥ ಪೂರ್ವಸೂತ್ರೇ ಯದುಕ್ತಂ ಸ್ವಪರಭೇದವಿಜ್ಞಾನಂ ತದಾಗಮತಃ
ಸಿದ್ಧಯತೀತಿ ಪ್ರತಿಪಾದಯತಿ — ತಮ್ಹಾ ಜಿಣಮಗ್ಗಾದೋ ಯಸ್ಮಾದೇವಂ ಭಣಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ಸ್ವಪರಭೇದವಿಜ್ಞಾನಾದ್ ಮೋಹಕ್ಷಯೋ
ಭವತಿ, ತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾಜ್ಜಿನಮಾರ್ಗಾಜ್ಜಿನಾಗಮಾತ್ ಗುಣೇಹಿಂ ಗುಣೈಃ ಆದಂ ಆತ್ಮಾನಂ, ನ ಕೇವಲಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರಂ ಚ
ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಚ . ಕೇಷು ಮಧ್ಯೇ . ದವ್ವೇಸು ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾದಿಷಡ್ದ್ರವ್ಯೇಷು ಅಭಿಗಚ್ಛದು ಅಭಿಗಚ್ಛತು ಜಾನಾತು . ಯದಿ
ಕಿಮ್ . ಣಿಮ್ಮೋಹಂ ಇಚ್ಛದಿ ಜದಿ ನಿರ್ಮೋಹಭಾವಮಿಚ್ಛತಿ ಯದಿ ಚೇತ್ . ಸ ಕಃ . ಅಪ್ಪಾ ಆತ್ಮಾ . ಕಸ್ಯ ಸಂಬನ್ಧಿತ್ವೇನ .
೧೫೪ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-
ಟೀಕಾ : — ಮೋಹಕಾ ಕ್ಷಯ ಕರನೇಕೇ ಪ್ರತಿ ೧ಪ್ರವಣ ಬುದ್ಧಿವಾಲೇ ಬುಧಜನ ಇಸ ಜಗತಮೇಂ ಆಗಮಮೇಂ
ಕಥಿತ ಅನನ್ತ ಗುಣೋಂಮೇಂಸೇ ಕಿನ್ಹೀಂ ಗುಣೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ — ಜೋ ಗುಣ ೨ಅನ್ಯಕೇ ಸಾಥ ಯೋಗ ರಹಿತ ಹೋನೇಸೇ
ಅಸಾಧಾರಣತಾ ಧಾರಣ ಕರಕೇ ವಿಶೇಷತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹುಏ ಹೈಂ ಉನಕೇ ದ್ವಾರಾ — ಅನನ್ತ ದ್ರವ್ಯಪರಮ್ಪರಾಮೇಂ ಸ್ವ-
ಪರಕೇ ವಿವೇಕಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೋ . (ಅರ್ಥಾತ್ ಮೋಹಕಾ ಕ್ಷಯ ಕರನೇಕೇ ಇಚ್ಛುಕ ಪಂಡಿತಜನ ಆಗಮ ಕಥಿತ
ಅನನ್ತ ಗುಣೋಂಮೇಂಸೇ ಅಸಾಧಾರಣ ಔರ ಭಿನ್ನಲಕ್ಷಣಭೂತ ಗುಣೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅನನ್ತ ದ್ರವ್ಯ ಪರಮ್ಪರಾಮೇಂ ‘ಯಹ ಸ್ವದ್ರವ್ಯ
ಹೈಂ ಔರ ಯಹ ಪರದ್ರವ್ಯ ಹೈಂ’ ಐಸಾ ವಿವೇಕ ಕರೋ), ಜೋಕಿ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಹೈಂ : —
೩ಸತ್ ಔರ ೪ಅಕಾರಣ ಹೋನೇಸೇ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧ, ಅನ್ತರ್ಮುಖ ಔರ ಬಹಿರ್ಮುಖ ಪ್ರಕಾಶವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ
ಸ್ವ -ಪರಕಾ ಜ್ಞಾಯಕ – ಐಸಾ ಜೋ ಯಹ, ಮೇರೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧವಾಲಾ, ಮೇರಾ ಚೈತನ್ಯ ಹೈ ಉಸಕೇ ದ್ವಾರಾ — ಜೋ
(ಚೈತನ್ಯ) ಸಮಾನಜಾತೀಯ ಅಥವಾ ಅಸಮಾನಜಾತೀಯ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೋ ಛೋಡಕರ ಮೇರೇ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಹೀ ವರ್ತತಾ
ಹೈ ಉಸಕೇ ದ್ವಾರಾ — ಮೈಂ ಅಪನೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ೫ಸಕಲ -ತ್ರಿಕಾಲಮೇಂ ಧ್ರುವತ್ವಕಾ ಧಾರಕ ದ್ರವ್ಯ ಜಾನತಾ ಹೂಂ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪೃಥಕ್ರೂಪಸೇ ವರ್ತಮಾನ ಸ್ವಲಕ್ಷಣೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ — ಜೋ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೋ ಛೋಡಕರ ಉಸೀ ದ್ರವ್ಯಮೇಂ
೧. ಪ್ರವಣ = ಢಲತೀ ಹುಈ; ಅಭಿಮುಖ; ರತ .
೨. ಕಿತನೇ ಹೀ ಗುಣ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧ ರಹಿತ ಹೋನೇಸೇ ಅರ್ಥಾತ್ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯೋಂಮೇಂ ನ ಹೋನೇಸೇ ಅಸಾಧಾರಣ ಹೈಂ ಔರ
ಇಸಲಿಯೇ ವಿಶೇಷಣಭೂತ – ಭಿನ್ನ ಲಕ್ಷಣಭೂತ ಹೈ; ಉಸಕೇ ದ್ವಾರಾ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೀ ಭಿನ್ನತಾ ನಿಶ್ಚಿತ ಕೀ ಜಾ ಸಕತೀ ಹೈ .
೩. ಸತ್ = ಅಸ್ತಿತ್ವವಾಲಾ; ಸತ್ರೂಪ; ಸತ್ತಾವಾಲಾ .
೪. ಅಕಾರಣ = ಜಿಸಕಾ ಕೋಈ ಕಾರಣ ನ ಹೋ ಐಸಾ ಅಹೇತುಕ, (ಚೈತನ್ಯ ಸತ್ ಔರ ಅಹೇತುಕ ಹೋನೇಸೇ ಸ್ವಯಂಸೇ ಸಿದ್ಧ ಹೈ .)
೫. ಸಕಲ = ಪೂರ್ಣ, ಸಮಸ್ತ, ನಿರವಶೇಷ (ಆತ್ಮಾ ಕೋಈ ಕಾಲಕೋ ಬಾಕೀ ರಖೇ ಬಿನಾ ಸಂಪೂರ್ಣ ತೀನೋಂ ಕಾಲ ಧ್ರುವ ರಹತಾ
ಐಸಾ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ .)