ದ್ರವ್ಯನಾಮ್ನಾಭಿನಿರ್ವರ್ತ್ಯಮಾನೋ ದ್ರವ್ಯಮಯ ಏವ . ಯಥೈವ ಚ ಪಟೇಽವಸ್ಥಾಯೀ ವಿಸ್ತಾರಸಾಮಾನ್ಯ-
ಸಮುದಾಯೋಽಭಿಧಾವನ್ನಾಯತಸಾಮಾನ್ಯಸಮುದಾಯೋ ವಾ ಗುಣೈರಭಿನಿರ್ವರ್ತ್ಯಮಾನೋ ಗುಣೇಭ್ಯಃ ಪೃಥಗನುಪಲಮ್ಭಾದ್
ಗುಣಾತ್ಮಕ ಏವ, ತಥೈವ ಚ ಪದಾರ್ಥೇಷ್ವವಸ್ಥಾಯೀ ವಿಸ್ತಾರಸಾಮಾನ್ಯಸಮುದಾಯೋಽಭಿಧಾವನ್ನಾಯತ-
ಸಾಮಾನ್ಯಸಮುದಾಯೋ ವಾ ದ್ರವ್ಯನಾಮಾ ಗುಣೈರಭಿನಿರ್ವರ್ತ್ಯಮಾನೋ ಗುಣೇಭ್ಯಃ ಪೃಥಗನುಪಲಮ್ಭಾದ್ ಗುಣಾತ್ಮಕ ಏವ .
ಯಥೈವ ಚಾನೇಕಪಟಾತ್ಮಕೋ ದ್ವಿಪಟಿಕಾ ತ್ರಿಪಟಿಕೇತಿ ಸಮಾನಜಾತೀಯೋ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯಃ, ತಥೈವ
ಚಾನೇಕಪುದ್ಗಲಾತ್ಮಕೋ ದ್ವಯಣುಕಸ್ತ್ರ್ಯಣುಕ ಇತಿ ಸಮಾನಜಾತೀಯೋ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯಃ . ಯಥೈವ
ಚಾನೇಕಕೌಶೇಯಕಕಾರ್ಪಾಸಮಯಪಟಾತ್ಮಕೋ ದ್ವಿಪಟಿಕಾ ತ್ರಿಪಟಿಕೇತ್ಯಸಮಾನಜಾತೀಯೋ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯಃ, ತಥೈವ
ಚಾನೇಕಜೀವಪುದ್ಗಲಾತ್ಮಕೋ ದೇವೋ ಮನುಷ್ಯ ಇತ್ಯಸಮಾನಜಾತೀಯೋ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯಃ . ಯಥೈವ ಚ ಕ್ವಚಿತ್ಪಟೇ
ಸ್ಥೂಲಾತ್ಮೀಯಾಗುರುಲಘುಗುಣದ್ವಾರೇಣ ಕಾಲಕ್ರಮಪ್ರವೃತ್ತೇನ ನಾನಾವಿಧೇನ ಪರಿಣಮನಾನ್ನಾನಾತ್ವ-
ಪ್ರತಿಪತ್ತಿರ್ಗುಣಾತ್ಮಕಃ ಸ್ವಭಾವಪರ್ಯಾಯಃ, ತಥೈವ ಚ ಸಮಸ್ತೇಷ್ವಪಿ ದ್ರವ್ಯೇಷು ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಮೀಯಾತ್ಮೀಯಾಗುರು-
ತಮ್ಹಾ ತಸ್ಸ ಣಮಾಇಂ ಕಿಚ್ಚಾ ಣಿಚ್ಚಂ ಪಿ ತಮ್ಮಣೋ ಹೋಜ್ಜ .
ವೋಚ್ಛಾಮಿ ಸಂಗಹಾದೋ ಪರಮಟ್ಠವಿಣಿಚ್ಛಯಾಧಿಗಮಂ ..✽೧೦..
ತಮ್ಹಾ ತಸ್ಸ ಣಮಾಇಂ ಕಿಚ್ಚಾ ಯಸ್ಮಾತ್ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಂ ವಿನಾ ಶ್ರಮಣೋ ನ ಭವತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾತ್ತಸ್ಯ
ಸಮ್ಯಕ್ಚಾರಿತ್ರಯುಕ್ತಸ್ಯ ಪೂರ್ವೋಕ್ತತಪೋಧನಸ್ಯ ನಮಸ್ಯಾಂ ನಮಸ್ಕ್ರಿಯಾಂ ನಮಸ್ಕಾರಂ ಕೃತ್ವಾ ಣಿಚ್ಚಂ ಪಿ ತಮ್ಮಣೋ ಹೋಜ್ಜ
ನಿತ್ಯಮಪಿ ತದ್ಗತಮನಾ ಭೂತ್ವಾ ವೋಚ್ಛಾಮಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮ್ಯಹಂ ಕರ್ತಾ ಸಂಗಹಾದೋ ಸಂಗ್ರಹಾತ್ಸಂಕ್ಷೇಪಾತ್ ಸಕಾಶಾತ್ . ಕಿಮ್ . ಪರಮಟ್ಠ-
೧. ದ್ವಿಪಟಿಕ = ದೋ ಥಾನೋಂಕೋ ಜೋಡಕರ (ಸೀಂಕರ) ಬನಾಯಾ ಗಯಾ ಏಕ ವಸ್ತ್ರ [ಯದಿ ದೋನೋಂ ಥಾನ ಏಕ ಹೀ ಜಾತಿಕೇ
ಹೋಂ ತೋ ಸಮಾನಜಾತೀಯ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯ ಕಹಲಾತಾ ಹೈ, ಔರ ಯದಿ ದೋ ಥಾನ ಭಿನ್ನ ಜಾತಿಕೇ ಹೋಂ (ಜೈಸೇ ಏಕ ರೇಶಮೀ ದೂಸರಾ
ಸೂತೀ) ತೋ ಅಸಮಾನಜಾತೀಯ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯ ಕಹಲಾತಾ ಹೈ . ]
ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ ]
ಜ್ಞೇಯತತ್ತ್ವ -ಪ್ರಜ್ಞಾಪನ
೧೬೫
ಪೃಥಕ್ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇಸೇ ಗುಣಾತ್ಮಕ ಹೀ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಪದಾರ್ಥೋಂಮೇಂ, ಅವಸ್ಥಾಯೀ ವಿಸ್ತಾರಸಾಮಾನ್ಯಸಮುದಾಯ
ಯಾ ದೌಡತಾ ಹುಆ ಆಯತಸಾಮಾನ್ಯಸಮುದಾಯ — ಜಿಸಕಾ ನಾಮ ‘ದ್ರವ್ಯ’ ಹೈ ವಹ — ಗುಣೋಂಸೇ ರಚಿತ ಹೋತಾ
ಹುಆ ಗುಣೋಂಸೇ ಪೃಥಕ್ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇಸೇ ಗುಣಾತ್ಮಕ ಹೀ ಹೈ . ಔರ ಜೈಸೇ ಅನೇಕಪಟಾತ್ಮಕ (-ಏಕಸೇ
ಅಧಿಕ ವಸ್ತ್ರೋಂಸೇ ನಿರ್ಮಿತ) ೧ದ್ವಿಪಟಿಕ, ತ್ರಿಪಟಿಕ ಐಸೇ ಸಮಾನಜಾತೀಯ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ
ಅನೇಕ ಪುದ್ಗಲಾತ್ಮಕ ದ್ವಿ -ಅಣುಕ, ತ್ರಿ -ಅಣುಕ ಐಸೀ ಸಮಾನಜಾತೀಯ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯ ಹೈ; ಔರ ಜೈಸೇ
ಅನೇಕ ರೇಶಮೀ ಔರ ಸೂತೀ ಪಟೋಂಕೇ ಬನೇ ಹುಏ ದ್ವಿಪಟಿಕ, ತ್ರಿಪಟಿಕ ಐಸೀ ಅಸಮಾನಜಾತೀಯ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯ
ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಅನೇಕ ಜೀವಪುದ್ಗಲಾತ್ಮಕ ದೇವ, ಮನುಷ್ಯ ಐಸೀ ಅಸಮಾನಜಾತೀಯ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯ ಹೈ . ಔರ
ಜೈಸೇ ಕಭೀ ಪಟಮೇಂ ಅಪನೇ ಸ್ಥೂಲ ಅಗುರುಲಘುಗುಣ ದ್ವಾರಾ ಕಾಲಕ್ರಮಸೇ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರರೂಪಸೇ
ಪರಿಣಮಿತ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅನೇಕತ್ವಕೀ ಪ್ರತಿಪತ್ತಿ ಗುಣಾತ್ಮಕ ಸ್ವಭಾವಪರ್ಯಾಯ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಸಮಸ್ತ
ದ್ರವ್ಯೋಂಮೇಂ ಅಪನೇ -ಅಪನೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅಗುರುಲಘುಗುಣ ದ್ವಾರಾ ಪ್ರತಿಸಮಯ ಪ್ರಗಟ ಹೋನೇವಾಲೀ ಷಟ್ಸ್ಥಾನಪತಿತ
ಹಾನಿವೃದ್ಧಿರೂಪ ಅನೇಕತ್ವಕೀ ಅನುಭೂತಿ ವಹ ಗುಣಾತ್ಮಕ ಸ್ವಭಾವಪರ್ಯಾಯ ಹೈ; ಔರ ಜೈಸೇ ಪಟಮೇಂ,