ಪ್ರದೇಶಭೇದಾಭಾವಾದ್ ದ್ರವ್ಯೇಣ ಸಹೈಕತ್ವಮವಲಮ್ಬಮಾನಂ ದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವಭಾವ ಏವ ಕಥಂ ನ ಭವೇತ್ . ತತ್ತು
ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಾಣಾಮಿವ ದ್ರವ್ಯಗುಣಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ನ ಪ್ರತ್ಯೇಕಂ ಪರಿಸಮಾಪ್ಯತೇ, ಯತೋ ಹಿ ಪರಸ್ಪರಸಾಧಿತ-
ಸಿದ್ಧಿಯುಕ್ತತ್ವಾತ್ತೇಷಾಮಸ್ತಿತ್ವಮೇಕಮೇವ, ಕಾರ್ತಸ್ವರವತ್ .
ಯಥಾ ಹಿ ದ್ರವ್ಯೇಣ ವಾ ಕ್ಷೇತ್ರೇಣ ವಾ ಕಾಲೇನ ವಾ ಭಾವೇನ ವಾ ಕಾರ್ತಸ್ವರಾತ್ ಪೃಥಗನುಪಲಭ್ಯಮಾನೈಃ
ಕರ್ತೃಕರಣಾಧಿಕರಣರೂಪೇಣ ಪೀತತಾದಿಗುಣಾನಾಂ ಕುಣ್ಡಲಾದಿಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ಚ ಸ್ವರೂಪಮುಪಾದಾಯ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ-
ಪ್ರವೃತ್ತಿಯುಕ್ತಸ್ಯ ಕಾರ್ತಸ್ವರಾಸ್ತಿತ್ವೇನ ನಿಷ್ಪಾದಿತನಿಷ್ಪತ್ತಿಯುಕ್ತೈಃ ಪೀತತಾದಿಗುಣೈಃ ಕುಣ್ಡಲಾದಿಪರ್ಯಾಯೈಶ್ಚ
ಯದಸ್ತಿತ್ವಂ ಕಾರ್ತಸ್ವರಸ್ಯ ಸ ಸ್ವಭಾವಃ, ತಥಾ ಹಿ ದ್ರವ್ಯೇಣ ವಾ ಕ್ಷೇತ್ರೇಣ ವಾ ಕಾಲೇನ ವಾ ಭಾವೇನ ವಾ
ದ್ರವ್ಯಾತ್ಪೃಥಗನುಪಲಭ್ಯಮಾನೈಃ ಕರ್ತೃಕರಣಾಧಿಕರಣರೂಪೇಣ ಗುಣಾನಾಂ ಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ಚ ಸ್ವರೂಪಮುಪಾದಾಯ
ಶೇಷಜೀವಾನಾಂ ಚ ಭಿನ್ನಂ ಭವತಿ ನ ಚ ತಥಾ . ಕೈಃ ಸಹ . ಗುಣೇಹಿಂ ಸಗಪಜ್ಜಏಹಿಂ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿಗುಣೈಃ
ಕಿಞ್ಚಿದೂನಚರಮಶರೀರಾಕಾರಾದಿಸ್ವಕಪರ್ಯಾಯೈಶ್ಚ ಸಹ . ಕಥಂಭೂತೈಃ . ಚಿತ್ತೇಹಿಂ ಸಿದ್ಧಗತಿತ್ವಮತೀನ್ದ್ರಿಯತ್ವಮಕಾಯತ್ವಮ-
ಯೋಗತ್ವಮವೇದತ್ವಮಿತ್ಯಾದಿಬಹುಭೇದಭಿನ್ನೈಃ . ನ ಕೇವಲಂ ಗುಣಪರ್ಯಾಯೈಃ ಸಹ ಭಿನ್ನಂ ನ ಭವತಿ . ಉಪ್ಪಾದವ್ವಯಧುವತ್ತೇಹಿಂ
ಶುದ್ಧಾತ್ಮಪ್ರಾಪ್ತಿರೂಪಮೋಕ್ಷಪರ್ಯಾಯಸ್ಯೋತ್ಪಾದೋ ರಾಗಾದಿವಿಕಲ್ಪರಹಿತಪರಮಸಮಾಧಿರೂಪಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಪರ್ಯಾಯಸ್ಯ ವ್ಯಯಸ್ತಥಾ
ಮೋಕ್ಷಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಾಧಾರಭೂತಾನ್ವಯದ್ರವ್ಯತ್ವಲಕ್ಷಣಂ ಧ್ರೌವ್ಯಂ ಚೇತ್ಯುಕ್ತಲಕ್ಷಣೋತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯೈಶ್ಚ ಸಹ ಭಿನ್ನಂ ನ ಭವತಿ .
ಕಥಮ್ . ಸವ್ವಕಾಲಂ ಸರ್ವಕಾಲಪರ್ಯನ್ತಂ ಯಥಾ ಭವತಿ . ಕಸ್ಮಾತ್ತೈಃ ಸಹ ಭಿನ್ನಂ ನ ಭವತೀತಿ ಚೇತ್. ಯತಃ
ಕಾರಣಾದ್ಗುಣಪರ್ಯಾಯಾಸ್ತಿತ್ವೇನೋತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯಾಸ್ತಿತ್ವೇನ ಚ ಕರ್ತೃಭೂತೇನ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿತ್ವಂ ಸಾಧ್ಯತೇ,
೧. ಪೀತತ್ವಾದಿ ಗುಣ ಔರ ಕುಣ್ಡಲಾದಿ ಪರ್ಯಾಯೇಂ .
೨. ದ್ರವ್ಯ ಹೀ ಗುಣ -ಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಕರ್ತಾ (ಕರನೇವಾಲಾ), ಉನಕಾ ಕರಣ (ಸಾಧನ) ಔರ ಉನಕಾ ಅಧಿಕರಣ (ಆಧಾರ)
ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ದ್ರವ್ಯ ಹೀ ಗುಣ -ಪರ್ಯಾಯಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಧಾರಣ ಕರತಾ ಹೈ .
ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ ]
ಜ್ಞೇಯತತ್ತ್ವ -ಪ್ರಜ್ಞಾಪನ
೧೭೫
ಅನೇಕತ್ವ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಪ್ರದೇಶಭೇದ ನ ಹೋನೇಸೇ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಸಾಥ ಏಕತ್ವಕೋ ಧಾರಣ ಕರತಾ ಹುಆ, ದ್ರವ್ಯಕಾ
ಸ್ವಭಾವ ಹೀ ಕ್ಯೋಂ ನ ಹೋ ? (ಅವಶ್ಯ ಹೋ .) ವಹ ಅಸ್ತಿತ್ವ — ಜೈಸೇ ಭಿನ್ನ -ಭಿನ್ನ ದ್ರವ್ಯೋಂಮೇಂ ಪ್ರತ್ಯೇಕಮೇಂ
ಸಮಾಪ್ತ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ — ದ್ರವ್ಯ -ಗುಣ -ಪರ್ಯಾಯಮೇಂ ಪ್ರತ್ಯೇಕಮೇಂ ಸಮಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋ ಜಾತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ
ಉನಕೀ ಸಿದ್ಧಿ ಪರಸ್ಪರ ಹೋತೀ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ದ್ರವ್ಯ -ಗುಣ ಔರ ಪರ್ಯಾಯ ಏಕ ದೂಸರೇಸೇ ಪರಸ್ಪರ ಸಿದ್ಧ
ಹೋತೇ ಹೈಂ ಇಸಲಿಯೇ — ಯದಿ ಏಕ ನ ಹೋ ತೋ ದೂಸರೇ ದೋ ಭೀ ಸಿದ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತೇ ಇಸಲಿಯೇ) ಉನಕಾ ಅಸ್ತಿತ್ವ
ಏಕ ಹೀ ಹೈ; — ಸುವರ್ಣಕೀ ಭಾಂತಿ .
ಜೈಸೇ ದ್ರವ್ಯ, ಕ್ಷೇತ್ರ, ಕಾಲ ಯಾ ಭಾವಸೇ ೧ಸುವರ್ಣಸೇ ಜೋ ಪೃಥಕ್ ದಿಖಾಈ ನಹೀಂ ದೇತೇ; ಕರ್ತಾ -ಕರಣ-
ಅಧಿಕರಣರೂಪಸೇ ಪೀತತ್ವಾದಿಗುಣೋಂಕೇ ಔರ ಕುಣ್ಡಲಾದಿಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ಸ್ವರೂಪಕೋ ಧಾರಣ ಕರಕೇ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ
ಸುವರ್ಣಕೇ ಅಸ್ತಿತ್ವಸೇ ಜಿನಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ, — ಐಸೇ ಪೀತತ್ವಾದಿಗುಣೋಂ ಔರ ಕುಣ್ಡಲಾದಿ ಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ
ಜೋ ಸುವರ್ಣಕಾ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಹೈ, ವಹ ಸುವರ್ಣಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ; ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ದ್ರವ್ಯಸೇ, ಕ್ಷೇತ್ರಸೇ, ಕಾಲಸೇ ಯಾ
ಭಾವಸೇ ಜೋ ದ್ರವ್ಯಸೇ ಪೃಥಕ್ ದಿಖಾಈ ನಹೀಂ ದೇತೇ, ಕರ್ತಾ -ಕರಣ-೨ಅಧಿಕರಣರೂಪಸೇ ಗುಣೋಂಕೇ ಔರ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ