ಮಾನನ್ತ್ಯಮಸದುತ್ಪಾದೋ ವಾ . ಧ್ರೌವ್ಯೇ ತು ಕ್ರಮಭುವಾಂ ಭಾವಾನಾಮಭಾವಾದ್ ದ್ರವ್ಯಸ್ಯಾಭಾವಃ ಕ್ಷಣಿಕತ್ವಂ ವಾ . ಅತ ಉತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯೈರಾಲಮ್ಬ್ಯನ್ತಾಂ ಪರ್ಯಾಯಾಃ ಪರ್ಯಾಯೈಶ್ಚ ದ್ರವ್ಯಮಾಲಮ್ಬ್ಯನ್ತಾಂ, ಯೇನ ಸಮಸ್ತಮಪ್ಯೇತದೇಕಮೇವ ದ್ರವ್ಯಂ ಭವತಿ ..೧೦೧..
ಸಮವೇದಂ ಖಲು ದವ್ವಂ ಸಂಭವಠಿದಿಣಾಸಸಣ್ಣಿದಟ್ಠೇಹಿಂ .
ಏಕ್ಕಮ್ಹಿ ಚೇವ ಸಮಯೇ ತಮ್ಹಾ ದವ್ವಂ ಖು ತತ್ತಿದಯಂ ..೧೦೨.. ನಿಶ್ಚಿತಂ ಪ್ರದೇಶಾಭೇದೇಽಪಿ ಸ್ವಕೀಯಸ್ವಕೀಯಸಂಜ್ಞಾಲಕ್ಷಣಪ್ರಯೋಜನಾದಿಭೇದೇನ . ತಮ್ಹಾ ದವ್ವಂ ಹವದಿ ಸವ್ವಂ ಯತೋ ನಿಶ್ಚಯಾಧಾರಾಧೇಯಭಾವೇನ ತಿಷ್ಠನ್ತ್ಯುತ್ಪಾದಾದಯಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದುತ್ಪಾದಾದಿತ್ರಯಂ ಸ್ವಸಂವೇದನಜ್ಞಾನಾದಿಪರ್ಯಾಯತ್ರಯಂ ಚಾನ್ವಯ- ಸಮಯ ಪರ ಹೋನೇವಾಲಾ ಉತ್ಪಾದ ಜಿಸಕಾ ಚಿಹ್ನ ಹೋ ಐಸಾ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ದ್ರವ್ಯ ಅನಂತ ದ್ರವ್ಯತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋ ಜಾಯಗಾ) ಅಥವಾ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಹೋ ಜಾಯಗಾ; (೩) ಯದಿ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಹೀ ಧ್ರೌವ್ಯ ಮಾನಾ ಜಾಯ ತೋ ಕ್ರಮಶಃ ಹೋನೇವಾಲೇ ಭಾವೋಂಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಅಭಾವ ಆಯಗಾ, ಅಥವಾ ಕ್ಷಣಿಕಪನಾ ಹೋಗಾ .
ಇಸಲಿಯೇ ಉತ್ಪಾದ -ವ್ಯಯ -ಧ್ರೌವ್ಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಆಲಮ್ಬಿತ ಹೋಂ, ಔರ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ದ್ರವ್ಯ ಆಲಮ್ಬಿತ ಹೋ, ಕಿ ಜಿಸಸೇ ಯಹ ಸಬ ಏಕ ಹೀ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಬೀಜ, ಅಂಕುರ ಔರ ವೃಕ್ಷತ್ವ, ಯಹ ವೃಕ್ಷಕೇ ಅಂಶ ಹೈಂ . ಬೀಜಕಾ ನಾಶ, ಅಂಕುರಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಔರ ವೃಕ್ಷತ್ವಕಾ ಧ್ರೌವ್ಯ – ತೀನೋಂ ಏಕ ಹೀ ಸಾಥ ಹೋತೇ ಹೈಂ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ನಾಶ ಬೀಜಕೇ ಆಶ್ರಿತ ಹೈ, ಉತ್ಪಾದ ಅಂಕುರಕೇ ಆಶ್ರಿತ ಹೈ, ಔರ ಧ್ರೌವ್ಯ ವೃಕ್ಷತ್ವಕೇ ಆಶ್ರಿತ ಹೈ; ನಾಶ, ಉತ್ಪಾದ ಔರ ಧ್ರೌವ್ಯ ಬೀಜ ಅಂಕುರ ಔರ ವೃಕ್ಷತ್ವಸೇ ಭಿನ್ನ ಪದಾರ್ಥರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈ . ತಥಾ ಬೀಜ, ಅಂಕುರ ಔರ ವೃಕ್ಷತ್ವ ಭೀ ವೃಕ್ಷಸೇ ಭಿನ್ನ ಪದಾರ್ಥರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈಂ . ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ ಸಬ ಏಕ ವೃಕ್ಷ ಹೀ ಹೈಂ . ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ನಷ್ಟ ಹೋತಾ ಹುಆ ಭಾವ, ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹುಆ ಭಾವ ಔರ ಧ್ರೌವ್ಯ ಭಾವ ಸಬ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಅಂಶ ಹೈಂ . ನಷ್ಟ ಹೋತೇ ಹುಯೇ ಭಾವಕಾ ನಾಶ, ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಹುಯೇ ಭಾವಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಔರ ಸ್ಥಾಯೀ ಭಾವಕಾ ಧ್ರೌವ್ಯ ಏಕ ಹೀ ಸಾಥ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ನಾಶ ನಷ್ಟ ಹೋತೇ ಭಾವಕೇ ಆಶ್ರಿತ ಹೈ, ಉತ್ಪಾದ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಭಾವಕೇ ಆಶ್ರಿತ ಹೈ ಔರ ಧ್ರೌವ್ಯ ಸ್ಥಾಯೀ ಭಾವಕೇ ಆಶ್ರಿತ ಹೈ . ನಾಶ, ಉತ್ಪಾದ ಔರ ಧ್ರೌವ್ಯ ಉನ ಭಾವೋಂಸೇ ಭಿನ್ನ ಪದಾರ್ಥರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈಂ . ಔರ ವೇ ಭಾವ ಭೀ ದ್ರವ್ಯಸೇ ಭಿನ್ನ ಪದಾರ್ಥರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈಂ . ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ ಸಬ, ಏಕ ದ್ರವ್ಯ ಹೀ ಹೈಂ ..೧೦೧..
ಅಬ, ಉತ್ಪಾದಾದಿಕಾ ಕ್ಷಣಭೇದ ೧ನಿರಸ್ತ ಕರಕೇ ವೇ ದ್ರವ್ಯ ಹೈಂ ಯಹ ಸಮಝಾತೇ ಹೈಂ : — ಉತ್ಪಾದ – ಧ್ರೌವ್ಯ – ವಿನಾಶಸಂಜ್ಞಿತ ಅರ್ಥ ಸಹ ಸಮವೇತ ಛೇ
೧. ನಿರಸ್ತ ಕರಕೇ = ದೂರ ಕರಕೇ; ನಷ್ಟ ಕರಕೇ; ಖಣ್ಡಿತ ಕರಕೇ; ನಿರಾಕೃತ ಕರಕೇ .