ಮೇವೋತ್ಪಾದಾದಯಃ, ಕುತಃ ಕ್ಷಣಭೇದಃ . ತಥಾ ಹಿ — ಯಥಾ ಕುಲಾಲದಣ್ಡಚಕ್ರಚೀವರಾರೋಪ್ಯಮಾಣಸಂಸ್ಕಾರ-
ಸನ್ನಿಧೌ ಯ ಏವ ವರ್ಧಮಾನಸ್ಯ ಜನ್ಮಕ್ಷಣಃ, ಸ ಏವ ಮೃತ್ಪಿಣ್ಡಸ್ಯ ನಾಶಕ್ಷಣಃ, ಸ ಏವ ಚ ಕೋಟಿದ್ವಯಾಧಿ-
ರೂಢಸ್ಯ ಮೃತ್ತಿಕಾತ್ವಸ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಕ್ಷಣಃ, ತಥಾ ಅನ್ತರಂಗಬಹಿರಂಗಸಾಧನಾರೋಪ್ಯಮಾಣಸಂಸ್ಕಾರಸನ್ನಿಧೌ ಯ
ಏವೋತ್ತರಪರ್ಯಾಯಸ್ಯ ಜನ್ಮಕ್ಷಣಃ, ಸ ಏವ ಪ್ರಾಕ್ತನಪರ್ಯಾಯಸ್ಯ ನಾಶಕ್ಷಣಃ, ಸ ಏವ ಚ ಕೋಟಿದ್ವಯಾಧಿರೂಢಸ್ಯ
ದ್ರವ್ಯತ್ವಸ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಕ್ಷಣಃ . ಯಥಾ ಚ ವರ್ಧಮಾನಮೃತ್ಪಿಣ್ಡಮೃತ್ತಿಕಾತ್ವೇಷು ಪ್ರತ್ಯೇಕವರ್ತೀನ್ಯುತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯಾಣಿ
ತ್ರಿಸ್ವಭಾವಸ್ಪರ್ಶಿನ್ಯಾಂ ಮೃತ್ತಿಕಾಯಾಂ ಸಾಮಸ್ತ್ಯೇನೈಕಸಮಯ ಏವಾವಲೋಕ್ಯನ್ತೇ, ತಥಾ ಉತ್ತರಪ್ರಾಕ್ತನ-
ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ ]
ಜ್ಞೇಯತತ್ತ್ವ -ಪ್ರಜ್ಞಾಪನ
೧೯೭
ರೂಪಪರ್ಯಾಯೇಣ ಸ್ಥಿತಿರಿತ್ಯುಕ್ತಲಕ್ಷಣಸಂಜ್ಞಿತ್ವೋತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯೈಃ ಸಹ . ತರ್ಹಿ ಕಿಂ ಬೌದ್ಧಮತವದ್ಭಿನ್ನಭಿನ್ನಸಮಯೇ ತ್ರಯಂ
ಭವಿಷ್ಯತಿ . ನೈವಮ್ . ಏಕ್ಕಮ್ಮಿ ಚೇವ ಸಮಯೇ ಅಙ್ಗುಲಿದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ವಕ್ರಪರ್ಯಾಯವತ್ಸಂಸಾರಿಜೀವಸ್ಯ ಮರಣಕಾಲೇ ಋಜುಗತಿವತ್
ಕ್ಷೀಣಕಷಾಯಚರಮಸಮಯೇ ಕೇವಲಜ್ಞಾನೋತ್ಪತ್ತಿವದಯೋಗಿಚರಮಸಮಯೇ ಮೋಕ್ಷವಚ್ಚೇತ್ಯೇಕಸ್ಮಿನ್ಸಮಯ ಏವ . ತಮ್ಹಾ ದವ್ವಂ ಖು
ತತ್ತಿದಯಂ ಯಸ್ಮಾತ್ಪೂರ್ವೋಕ್ತಪ್ರಕಾರೇಣೈಕಸಮಯೇ ಭಙ್ಗತ್ರಯೇಣ ಪರಿಣಮತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಜ್ಞಾಲಕ್ಷಣಪ್ರಯೋಜನಾದಿಭೇದೇಽಪಿ ಪ್ರದೇಶಾ-
ನಾಮಭೇದಾತ್ತ್ರಯಮಪಿ ಖು ಸ್ಫು ಟಂ ದ್ರವ್ಯಂ ಭವತಿ . ಯಥೇದಂ ಚಾರಿತ್ರಾಚಾರಿತ್ರಪರ್ಯಾಯದ್ವಯೇ ಭಙ್ಗತ್ರಯಮಭೇದೇನ ದರ್ಶಿತಂ ತಥಾ
೧. ಕೋಟಿ = ಪ್ರಕಾರ (ಮಿಟ್ಟೀಪನ ತೋ ಪಿಣ್ಡರೂಪ ತಥಾ ರಾಮಪಾತ್ರರೂಪ – ದೋನೋಂ ಪ್ರಕಾರೋಂಮೇಂ ವಿದ್ಯಮಾನ ಹೈ .)
ಭಿನ್ನ -ಭಿನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಏಕ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, — ಐಸೀ ಬಾತ ಹೃದಯಮೇಂ ಜಮತೀ ಹೈ .)
(ಯಹಾಂ ಉಪರೋಕ್ತ ಶಂಕಾಕಾ ಸಮಾಧಾನ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ : — ಇಸಪ್ರಕಾರ ಉತ್ಪಾದಾದಿಕಾ
ಕ್ಷಣಭೇದ ಹೃದಯಭೂಮಿಮೇಂ ತಭೀ ಉತರ ಸಕತಾ ಹೈ ಜಬ ಯಹ ಮಾನಾ ಜಾಯ ಕಿ ‘ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಉತ್ಪನ್ನ
ಹೋತಾ ಹೈ, ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಧ್ರುವ ರಹತಾ ಹೈ ಔರ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ನಾಶಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ !’ ಕಿನ್ತು ಐಸಾ ತೋ
ಮಾನಾ ನಹೀಂ ಗಯಾ ಹೈ; (ಕ್ಯೋಂಕಿ ಯಹ ಸ್ವೀಕಾರ ಔರ ಸಿದ್ಧ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ ಕಿ) ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ಹೀ
ಉತ್ಪಾದಾದಿ ಹೈಂ; (ತಬ ಫಿ ರ) ವಹಾಂ ಕ್ಷಣಭೇದ -ಕಹಾಂಸೇ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ? ಯಹ ಸಮಝತೇ ಹೈಂ : —
ಜೈಸೇ ಕುಮ್ಹಾರ, ದಣ್ಡ, ಚಕ್ರ ಔರ ಡೋರೀ ದ್ವಾರಾ ಆರೋಪಿತ ಕಿಯೇ ಜಾನೇವಾಲೇ ಸಂಸ್ಕಾರಕೀ
ಉಪಸ್ಥಿತಿಮೇಂ ಜೋ ರಾಮಪಾತ್ರಕಾ ಜನ್ಮಕ್ಷಣ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹೀ ಮೃತ್ತಿಕಾಪಿಣ್ಡಕಾ ನಾಶಕ್ಷಣ ಹೋತಾ ಹೈ, ಔರ
ವಹೀ ದೋನೋಂ ೧ಕೋಟಿಯೋಂಮೇಂ ರಹನೇವಾಲಾ ಮಿಟ್ಟೀಪನಕಾ ಸ್ಥಿತಿಕ್ಷಣ ಹೋತಾ ಹೈ; ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಅನ್ತರಂಗ ಔರ
ಬಹಿರಂಗ ಸಾಧನೋಂ ದ್ವಾರಾ ಕಿಯೇ ಜಾನೇವಾಲೇ ಸಂಸ್ಕಾರೋಂಕೀ ಉಪಸ್ಥಿತಿಮೇಂ, ಜೋ ಉತ್ತರ ಪರ್ಯಾಯಕಾ ಜನ್ಮಕ್ಷಣ
ಹೋತಾ ಹೈ ವಹೀ ಪೂರ್ವ ಪರ್ಯಾಯಕಾ ನಾಶ ಕ್ಷಣ ಹೋತಾ ಹೈ, ಔರ ವಹೀ ದೋನೋಂ ಕೋಟಿಯೋಂಮೇಂ ರಹನೇವಾಲೇ
ದ್ರವ್ಯತ್ವಕಾ ಸ್ಥಿತಿಕ್ಷಣ ಹೋತಾ ಹೈ .
ಔರ ಜೈಸೇ ರಾಮಪಾತ್ರಮೇಂ, ಮೃತ್ತಿಕಾಪಿಣ್ಡಮೇಂ ಔರ ಮಿಟ್ಟೀಪನಮೇಂ ಉತ್ಪಾದ, ವ್ಯಯ ಔರ ಧ್ರೌವ್ಯ ಪ್ರತ್ಯೇಕ
ರೂಪಮೇಂ (ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪೃಥಕ್ ಪೃಥಕ್) ವರ್ತತೇ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ತ್ರಿಸ್ವಭಾವಸ್ಪರ್ಶೀ ಮೃತ್ತಿಕಾಮೇಂ ವೇ ಸಮ್ಪೂರ್ಣತಯಾ
(ಸಭೀ ಏಕ ಸಾಥ) ಏಕ ಸಮಯಮೇಂ ಹೀ ದೇಖೇ ಜಾತೇ ಹೈಂ; ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಉತ್ತರ ಪರ್ಯಾಯಮೇಂ, ಪೂರ್ವ ಪರ್ಯಾಯಮೇಂ
ಔರ ದ್ರವ್ಯತ್ವಮೇಂ ಉತ್ಪಾದ, ವ್ಯಯ ಔರ ಧ್ರೌವ್ಯ ಪ್ರತ್ಯೇಕತಯಾ (ಏಕ -ಏಕ) ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ