ತಯೈಕಮೇವ ವಸ್ತು, ನ ವಸ್ತ್ವನ್ತರಂ, ತಥಾ ದ್ರವ್ಯಂ ಸ್ವಯಮೇವ ಪೂರ್ವಾವಸ್ಥಾವಸ್ಥಿತಗುಣಾದುತ್ತರಾವಸ್ಥಾವಸ್ಥಿತ-
ಗುಣಂ ಪರಿಣಮತ್ಪೂರ್ವೋತ್ತರಾವಸ್ಥಾವಸ್ಥಿತಗುಣಾಭ್ಯಾಂ ತಾಭ್ಯಾಮನುಭೂತಾತ್ಮಸತ್ತಾಕಂ ಪೂರ್ವೋತ್ತರಾವಸ್ಥಾವಸ್ಥಿತ-
ಗುಣಾಭ್ಯಾಂ ಸಮಮವಿಶಿಷ್ಟಸತ್ತಾಕತಯೈಕಮೇವ ದ್ರವ್ಯಂ, ನ ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಮ್ . ಯಥೈವ ಚೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಂ ಪಾಣ್ಡುಭಾವೇನ
ವ್ಯಯಮಾನಂ ಹರಿತಭಾವೇನಾವತಿಷ್ಠಮಾನಂ ಸಹಕಾರಫಲತ್ವೇನೋತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯಾಣ್ಯೇಕವಸ್ತುಪರ್ಯಾಯದ್ವಾರೇಣ
ಸಹಕಾರಫಲಂ, ತಥೈವೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಮುತ್ತರಾವಸ್ಥಾವಸ್ಥಿತಗುಣೇನ ವ್ಯಯಮಾನಂ ಪೂರ್ವಾವಸ್ಥಾವಸ್ಥಿತಗುಣೇನಾವತಿಷ್ಠಮಾನಂ
ದ್ರವ್ಯತ್ವಗುಣೇನೋತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯಾಣ್ಯೇಕದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯದ್ವಾರೇಣ ದ್ರವ್ಯಂ ಭವತಿ ..೧೦೪..
ಗುಣಾತ್ ಕೇವಲಜ್ಞಾನೋತ್ಪತ್ತಿಬೀಜಭೂತಾತ್ಸಕಾಶಾತ್ಸಕಲವಿಮಲಕೇವಲಜ್ಞಾನಗುಣಾನ್ತರಮ್ . ಕಥಂಭೂತಂ ಸತ್ಪರಿಣಮತಿ .
ಸದವಿಸಿಟ್ಠಂ ಸ್ವಕೀಯಸ್ವರೂಪತ್ವಾಚ್ಚಿದ್ರೂಪಾಸ್ತಿತ್ವಾದವಿಶಿಷ್ಟಮಭಿನ್ನಮ್ . ತಮ್ಹಾ ಗುಣಪಜ್ಜಾಯಾ ಭಣಿಯಾ ಪುಣ ದವ್ವಮೇವ ತ್ತಿ
ತಸ್ಮಾತ್ ಕಾರಣಾನ್ನ ಕೇವಲಂ ಪೂರ್ವಸೂತ್ರೋದಿತಾಃ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯಾಃ ದ್ರವ್ಯಂ ಭವನ್ತಿ, ಗುಣರೂಪಪರ್ಯಾಯಾ ಗುಣಪರ್ಯಾಯಾ ಭಣ್ಯನ್ತೇ
ತೇಽಪಿ ದ್ರವ್ಯಮೇವ ಭವನ್ತಿ . ಅಥವಾ ಸಂಸಾರಿಜೀವದ್ರವ್ಯಂ ಮತಿಸ್ಮೃತ್ಯಾದಿವಿಭಾವಗುಣಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶ್ರುತಜ್ಞಾನಾದಿ-
ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ ]
ಜ್ಞೇಯತತ್ತ್ವ -ಪ್ರಜ್ಞಾಪನ
೨೦೧
ಪ್ರ. ೨೬
ಸತ್ತಾವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ಏಕ ಹೀ ವಸ್ತು ಹೈ, ಅನ್ಯ ವಸ್ತು ನಹೀಂ; ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ೧ಪೂರ್ವ
ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ಅವಸ್ಥಿತ ಗುಣಮೇಂಸೇ ಉತ್ತರ ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ಅವಸ್ಥಿತ ಗುಣರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹುಆ, ಪೂರ್ವ
ಔರ ಉತ್ತರ ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ಅವಸ್ಥಿತ ಉನ ಗುಣೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅಪನೀ ಸತ್ತಾಕಾ ಅನುಭವ ಕರತಾ ಹೈ,
ಇಸಲಿಯೇ ಪೂರ್ವ ಔರ ಉತ್ತರ ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ಅವಸ್ಥಿತ ಗುಣೋಂಕೇ ಸಾಥ ಅವಶಿಷ್ಟ ಸತ್ತಾವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ಏಕ
ಹೀ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ, ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರ ನಹೀಂ .
(ಆಮಕೇ ದೃಷ್ಟಾನ್ತಕೀ ಭಾಂತಿ, ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಗುಣಕೀ ಪೂರ್ವ ಪರ್ಯಾಯಮೇಂಸೇ ಉತ್ತರಪರ್ಯಾಯರೂಪ
ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹುಆ, ಪೂರ್ವ ಔರ ಉತ್ತರ ಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅಪನೇ ಅಸ್ತಿತ್ವಕಾ ಅನುಭವ ಕರತಾ
ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಪೂರ್ವ ಔರ ಉತ್ತರ ಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ಸಾಥ ಅಭಿನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಹೋನೇಸೇ ಏಕ ಹೀ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ
ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರ ನಹೀಂ; ಅರ್ಥಾತ್ ವೇ ವೇ ಗುಣಪರ್ಯಾಯೇಂ ಔರ ದ್ರವ್ಯ ಏಕ ಹೀ ದ್ರವ್ಯರೂಪ ಹೈಂ, ಭಿನ್ನ -ಭಿನ್ನ ದ್ರವ್ಯ
ನಹೀಂ ಹೈಂ .)
ಔರ, ಜೈಸೇ ಪೀತಭಾವಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹರಿತಭಾವಸೇ ನಷ್ಟ ಹೋತಾ ಔರ ಆಮ್ರಫಲರೂಪಸೇ ಸ್ಥಿರ
ರಹತಾ ಹೋನೇಸೇ ಆಮ್ರಫಲ ಏಕ ವಸ್ತುಕೀ ಪರ್ಯಾಯೋಂ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪಾದ -ವ್ಯಯ -ಧ್ರೌವ್ಯ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಉತ್ತರ
ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ಅವಸ್ಥಿತ ಗುಣಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ, ಪೂರ್ವ ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ಅವಸ್ಥಿತ ಗುಣಸೇ ನಷ್ಟ ಔರ ದ್ರವ್ಯತ್ವ ಗುಣಸೇ
ಸ್ಥಿರ ಹೋನೇಸೇ, ದ್ರವ್ಯ ಏಕದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪಾದ -ವ್ಯಯ -ಧ್ರೌವ್ಯ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಇಸಸೇ ಪೂರ್ವಕೀ ಗಾಥಾಮೇಂ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯಕೇ ದ್ವಾರಾ (ಅನೇಕ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ)
ದ್ರವ್ಯಕೇ ಉತ್ಪಾದ -ವ್ಯಯ -ಧ್ರೌವ್ಯ ಬತಾಯೇ ಗಯೇ ಥೇ . ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ ಗುಣಪರ್ಯಾಯಕೇ ದ್ವಾರಾ (ಏಕ-
ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯಕೇ ದ್ವಾರಾ) ದ್ರವ್ಯಕೇ ಉತ್ಪಾದ -ವ್ಯಯ -ಧ್ರೌವ್ಯ ಬತಾಯೇ ಗಯೇ ಹೈಂ ..೧೦೪..
೧. ಪೂರ್ವ ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ಅವಾಸ್ಥಿತ ಗುಣ = ಪಹಲೇಕೀ ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ರಹಾ ಹುಆ ಗುಣ; ಗುಣಕೀ ಪೂರ್ವ ಪರ್ಯಾಯ; ಪೂರ್ವ ಗುಣಪರ್ಯಾಯ.