ಅಥ ಜೀವಸ್ಯ ದ್ರವ್ಯತ್ವೇನಾವಸ್ಥಿತತ್ವೇಽಪಿ ಪರ್ಯಾಯೈರನವಸ್ಥಿತತ್ವಂ ದ್ಯೋತಯತಿ — ಜಾಯದಿ ಣೇವ ಣ ಣಸ್ಸದಿ ಖಣಭಂಗಸಮುಬ್ಭವೇ ಜಣೇ ಕೋಈ .
ಇಹ ತಾವನ್ನ ಕಶ್ಚಿಜ್ಜಾಯತೇ ನ ಮ್ರಿಯತೇ ಚ . ಅಥ ಚ ಮನುಷ್ಯದೇವತಿರ್ಯಙ್ನಾರಕಾತ್ಮಕೋ ಜೀವಲೋಕಃ ಪ್ರತಿಕ್ಷಣಪರಿಣಾಮಿತ್ವಾದುತ್ಸಂಗಿತಕ್ಷಣಭಂಗೋತ್ಪಾದಃ . ನ ಚ ವಿಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಮೇತತ್, ಸಂಭವವಿಲಯಯೋರೇಕತ್ವ- ಕೋಮಲಶೀತಲನಿರ್ಮಲಾದಿಸ್ವಭಾವಂ ನ ಲಭತೇ, ತಥಾಯಂ ಜೀವೋಽಪಿ ವೃಕ್ಷಸ್ಥಾನೀಯಕರ್ಮೋದಯಪರಿಣತಃ ಸನ್ಪರಮಾಹ್ಲಾದೈಕ- ಲಕ್ಷಣಸುಖಾಮೃತಾಸ್ವಾದನೈರ್ಮಲ್ಯಾದಿಸ್ವಕೀಯಗುಣಸಮೂಹಂ ನ ಲಭತ ಇತಿ ..೧೧೮.. ಅಥ ಜೀವಸ್ಯ ದ್ರವ್ಯೇಣ ನಿತ್ಯತ್ವೇಽಪಿ ಪರ್ಯಾಯೇಣ ವಿನಶ್ವರತ್ವಂ ದರ್ಶಯತಿ – ಜಾಯದಿ ಣೇವ ಣ ಣಸ್ಸದಿ ಜಾಯತೇ ನೈವ ನ ನಶ್ಯತಿ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯೇನ . ಕ್ವ . ಖಣಭಂಗಸಮುಬ್ಭವೇ ಜಣೇ ಕೋಈ ಕ್ಷಣಭಙ್ಗಸಮುದ್ಭವೇ ಜನೇ ಕೋಽಪಿ . ಕ್ಷಣಂ ಕ್ಷಣಂ ಪ್ರತಿ ಸ್ವಭಾವಕೀ ಅನುಪಲಬ್ಧಿ ಹೈ, ಕರ್ಮಾದಿಕ ಅನ್ಯ ಕಿಸೀ ಕಾರಣಸೇ ನಹೀಂ . ‘ಕರ್ಮ ಜೀವಕೇ ಸ್ವಭಾವಕಾ ಪರಾಭವ ಕರತಾ ಹೈ’ ಐಸಾ ಕಹನಾ ತೋ ಉಪಚಾರ ಕಥನ ಹೈ; ಪರಮಾರ್ಥಸೇ ಐಸಾ ನಹೀಂ ಹೈ ..೧೧೮..
ಅಬ, ಜೀವಕೀ ದ್ರವ್ಯರೂಪಸೇ ೧ಅವಸ್ಥಿತತಾ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ ಅನವಸ್ಥಿತತಾ (ಅನಿತ್ಯತಾ -ಅಸ್ಥಿರತಾ) ಪ್ರಕಾಶತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಕ್ಷಣಭಙ್ಗಸಮುದ್ಭವೇ ಜನೇ ] ಪ್ರತಿಕ್ಷಣ ಉತ್ಪಾದ ಔರ ವಿನಾಶವಾಲೇ ಜೀವಲೋಕಮೇಂ [ಕಶ್ಚಿತ್ ] ಕೋಈ [ನ ಏವ ಜಾಯತೇ ] ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಔರ [ನ ನಶ್ಯತಿ ] ನ ನಷ್ಟ ಹೋತಾ ಹೈ; [ಹಿ ] ಕ್ಯೋಂಕಿ [ಯಃ ಭವಃ ಸಃ ವಿಲಯಃ ] ಜೋ ಉತ್ಪಾದ ಹೈ ವಹೀ ವಿನಾಶ ಹೈ; [ಸಂಭವ -ವಿಲಯೌ ಇತಿ ತೌ ನಾನಾ ] ಔರ ಉತ್ಪಾದ ತಥಾ ವಿನಾಶ, ಇಸಪ್ರಕಾರ ವೇ ಅನೇಕ (ಭಿನ್ನ) ಭೀ ಹೈಂ ..೧೧೯..
ಟೀಕಾ : — ಪ್ರಥಮ ತೋ ಯಹಾಂ ನ ಕೋಈ ಜನ್ಮ ಲೇತಾ ಹೈ ಔರ ನ ಮರತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ಕೋಈ ನ ತೋ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ನ ನಾಶಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ ) . ಔರ (ಐಸಾ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ) ಮನುಷ್ಯ- ದೇವ -ತಿರ್ಯಂಚ -ನಾರಕಾತ್ಮಕ ಜೀವಲೋಕ ಪ್ರತಿಕ್ಷಣ ಪರಿಣಾಮೀ ಹೋನೇಸೇ ಕ್ಷಣ -ಕ್ಷಣಮೇಂ ಹೋನೇವಾಲೇ ವಿನಾಶ ಔರ
ಕಾರಣ ಜನಮ ತೇ ನಾಶ ಛೇ; ವಳೀ ಜನ್ಮ ನಾಶ ವಿಭಿನ್ನ ಛೇ. ೧೧೯.
೧. ಅವಸ್ಥಿತತಾ = ಸ್ಥಿರಪನಾ; ಠೀಕ ರಹನಾ .