ಚಾನ್ಯಃ ಸಂಭವೋಽನ್ಯೋ ವಿಲಯ ಇತಿ ಕೃತ್ವಾ ಸಂಭವವಿಲಯವನ್ತೌ ದೇವಾದಿಮನುಷ್ಯಾದಿಪರ್ಯಾಯೌ ಸಂಭಾವ್ಯೇತೇ ಏವ
ತತಃ ಪ್ರತಿಕ್ಷಣಂ ಪರ್ಯಾಯೈರ್ಜೀವೋಽನವಸ್ಥಿತಃ ..೧೧೯..
ಘಟಾಧಾರಭೂತಮೃತ್ತಿಕಾದ್ರವ್ಯವತ್ ಮನುಷ್ಯಪರ್ಯಾಯದೇವಪರ್ಯಾಯಾಧಾರಭೂತಸಂಸಾರಿಜೀವದ್ರವ್ಯವದ್ವಾ . ಕ್ಷಣಭಙ್ಗಸಮುದ್ಭವೇ ಹೇತುಃ ಕಥ್ಯತೇ . ಸಂಭವವಿಲಯ ತ್ತಿ ತೇ ಣಾಣಾ ಸಂಭವವಿಲಯೌ ದ್ವಾವಿತಿ ತೌ ನಾನಾ ಭಿನ್ನೌ ಯತಃ ಕಾರಣಾತ್ತತಃ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕನಯೇನ ಭಙ್ಗೋತ್ಪಾದೌ . ತಥಾಹಿ – ಯ ಏವ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಮೋಕ್ಷಪರ್ಯಾಯಸ್ಯೋತ್ಪಾದೋ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಪರ್ಯಾಯಸ್ಯ ವಿನಾಶ- ಸ್ತಾವೇವ ಭಿನ್ನೌ ನ ಚ ತದಾಧಾರಭೂತಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಮಿತಿ . ತತೋ ಜ್ಞಾಯತೇ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯೇನ ನಿತ್ಯತ್ವೇಽಪಿ ಪರ್ಯಾಯರೂಪೇಣ ವಿನಾಶೋಽಸ್ತೀತಿ ..೧೧೯.. ಅಥ ವಿನಶ್ವರತ್ವೇ ಕಾರಣಮುಪನ್ಯಸ್ಯತಿ, ಅಥವಾ ಪ್ರಥಮಸ್ಥಲೇಽ- ಧಿಕಾರಸೂತ್ರೇಣ ಮನುಷ್ಯಾದಿಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ಕರ್ಮಜನಿತತ್ವೇನ ಯದ್ವಿನಶ್ವರತ್ವಂ ಸೂಚಿತಂ ತದೇವ ಗಾಥಾತ್ರಯೇಣ ವಿಶೇಷೇಣ ಹೈ’ ಐಸಾ ಕಹಾ ಜಾನೇ ಪರ, ಉನ ದೋನೋಂಕೇ ಆಧಾರಭೂತ ಧ್ರೌವ್ಯಕಾ ಅನ್ಯಪನಾ ಅಸಂಭವಿತ ಹೋನೇಸೇ ಉತ್ಪಾದ ಔರ ವ್ಯಯಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಪ್ರಗಟ ಹೋತಾ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ದೇವಾದಿಪರ್ಯಾಯಕೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇ ಪರ ಔರ ಮನುಷ್ಯಾದಿಪರ್ಯಾಯಕೇ ನಷ್ಟ ಹೋನೇ ಪರ, ‘ಅನ್ಯ ಉತ್ಪಾದ ಹೈ ಔರ ಅನ್ಯ ವ್ಯಯ ಹೈ’ ಐಸಾ ಮಾನನೇಸೇ (ಇಸ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ) ಉತ್ಪಾದ ಔರ ವ್ಯಯವಾಲೀ ದೇವಾದಿಪರ್ಯಾಯ ಔರ ಮನುಷ್ಯಾದಿಪರ್ಯಾಯ ಪ್ರಗಟ ಹೋತೀ ಹೈ (-ಲಕ್ಷಮೇಂ ಆತೀ ಹೈ ); ಇಸಲಿಯೇ ಜೀವ ಪ್ರತಿಕ್ಷಣ ಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ ಅನವಸ್ಥಿತ ಹೈ ..೧೧೯.. ಅಬ, ಜೀವಕೀ ಅನವಸ್ಥಿತತಾಕಾ ಹೇತು ಪ್ರಗಟ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ತಸ್ಮಾತ್ ತು ] ಇಸಲಿಯೇ [ಸಂಸಾರೇ ] ಸಂಸಾರಮೇಂ [ಸ್ವಭಾವಸಮವಸ್ಥಿತಃ ಇತಿ ] ಸ್ವಭಾವಸೇ ಅವಸ್ಥಿತ ಐಸಾ [ಕಶ್ಚಿತ್ ನ ಅಸ್ತಿ ] ಕೋಈ ನಹೀಂ ಹೈ; (ಅರ್ಥಾತ್ ಸಂಸಾರಮೇಂ ಕಿಸೀಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಕೇವಲ ಏಕರೂಪ ರಹನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ ); [ಸಂಸಾರಃ ಪುನಃ ] ಔರ ಸಂಸಾರ ತೋ [ಸಂಸರತಃ ] ಸಂಸರಣ ಕರತೇ ಹುಯೇ (ಗೋಲ ಫಿ ರತೇ ಹುಯೇ, ಪರಿವರ್ತಿತ ಹೋತೇ ಹುಯೇ) [ದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ] ದ್ರವ್ಯಕೀ [ಕ್ರಿಯಾ ] ಕ್ರಿಯಾ ಹೈ ..೧೨೦..
ತೇಥೀ ಸ್ವಭಾವೇ ಸ್ಥಿರ ಏವುಂ ನ ಕೋಈ ಛೇ ಸಂಸಾರಮಾಂ; ಸಂಸಾರ ತೋ ಸಂಸರಣ ಕರತಾ ದ್ರವ್ಯ ಕೇರೀ ಛೇ ಕ್ರಿಯಾ. ೧೨೦.