ಖಲ್ವಾತ್ಮಾ ಪರಿಣಮತಿ . ಯಃ ಕಶ್ಚನಾಪ್ಯಾತ್ಮನಃ ಪರಿಣಾಮಃ ಸ ಸರ್ವೋಽಪಿ ಚೇತನಾಂ ನಾತಿವರ್ತತ ಇತಿ ತಾತ್ಪರ್ಯಮ್ . ಚೇತನಾ ಪುನರ್ಜ್ಞಾನಕರ್ಮಕ ರ್ಮಫಲತ್ವೇನ ತ್ರೇಧಾ . ತತ್ರ ಜ್ಞಾನಪರಿಣತಿರ್ಜ್ಞಾನಚೇತನಾ, ಕರ್ಮಪರಿಣತಿಃ ಕರ್ಮಚೇತನಾ, ಕರ್ಮಫಲಪರಿಣತಿಃ ಕರ್ಮಫಲಚೇತನಾ ..೧೨೩..
ಣಾಣಂ ಅಟ್ಠವಿಯಪ್ಪೋ ಕಮ್ಮಂ ಜೀವೇಣ ಜಂ ಸಮಾರದ್ಧಂ .
ವಾ ಫಲೇ ವಾ . ಕಸ್ಯ ಫಲೇ . ಕಮ್ಮಣೋ ಕರ್ಮಣಃ . ಭಣಿದಾ ಭಣಿತಾ ಕಥಿತೇತಿ . ಜ್ಞಾನಪರಿಣತಿಃ ಜ್ಞಾನಚೇತನಾ ಅಗ್ರೇ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ, ಕರ್ಮಪರಿಣತಿಃ ಕ ರ್ಮಚೇತನಾ, ಕ ರ್ಮಫಲಪರಿಣತಿಃ ಕರ್ಮಫಲಚೇತನೇತಿ ಭಾವಾರ್ಥಃ ..೧೨೩.. ಅಥ ಜ್ಞಾನಕರ್ಮಕರ್ಮಫಲರೂಪೇಣ ತ್ರಿಧಾ ಚೇತನಾಂ ವಿಶೇಷೇಣ ವಿಚಾರಯತಿ — ಣಾಣಂ ಅಟ್ಠವಿಯಪ್ಪಂ ಜ್ಞಾನಂ ಮತ್ಯಾದಿಭೇದೇನಾಷ್ಟವಿಕಲ್ಪಂ ಭವತಿ . ಅಥವಾ ಪಾಠಾನ್ತರಮ್ — ಣಾಣಂ ಅಟ್ಠವಿಯಪ್ಪೋ ಜ್ಞಾನಮರ್ಥವಿಕಲ್ಪಃ . ತಥಾಹಿ — ಅರ್ಥಃ ಪರಮಾತ್ಮಾದಿಪದಾರ್ಥಃ, ಅನನ್ತಜ್ಞಾನಸುಖಾದಿರೂಪೋಽಹಮಿತಿ ರಾಗಾದ್ಯಾಸ್ರವಾಸ್ತು ಮತ್ತೋ ಭಿನ್ನಾ ಇತಿ ಸ್ವಪರಾಕಾರಾವಭಾಸೇನಾದರ್ಶ ಇವಾರ್ಥ- ಆತ್ಮಾಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಹೈ; ಉಸ ರೂಪ (ಚೇತನಾರೂಪ) ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಆತ್ಮಾ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ . ಆತ್ಮಾಕಾ ಜೋ ಕುಛ ಭೀ ಪರಿಣಾಮ ಹೋ ವಹ ಸಬ ಹೀ ಚೇತನಾಕಾ ಉಲ್ಲಂಘನ ನಹೀಂ ಕರತಾ, (ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾಕಾ ಕೋಈ ಭೀ ಪರಿಣಾಮ ಚೇತನಾಕೋ ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ ಭೀ ನಹೀಂ ಛೋಡತಾ — ಬಿನಾ ಚೇತನಾಕೇ ಬಿಲಕುಲ ನಹೀಂ ಹೋತಾ) — ಐಸಾ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಹೈ . ಔರ ಚೇತನಾ ಜ್ಞಾನರೂಪ, ಕರ್ಮರೂಪ ಔರ ಕರ್ಮಫಲರೂಪಸೇ ತೀನ ಪ್ರಕಾರಕೀ ಹೈ . ಉಸಮೇಂ ಜ್ಞಾನಪರಿಣತಿ (ಜ್ಞಾನರೂಪಸೇ ಪರಿಣತಿ) ವಹ ಜ್ಞಾನಚೇತನಾ, ಕರ್ಮ ಪರಿಣತಿ ವಹ ಕರ್ಮಚೇತನಾ ಔರ ಕರ್ಮಫಲಪರಿಣತಿ ವಹ ಕರ್ಮಫಲಚೇತನಾ ಹೈ ..೧೨೩.. ಅಬ ಜ್ಞಾನ, ಕರ್ಮ ಔರ ಕರ್ಮಫಲಕಾ ಸ್ವರೂಪ ವರ್ಣನ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ* : — [ಅರ್ಥವಿಕಲ್ಪಃ ] ಅರ್ಥವಿಕಲ್ಪ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ವ -ಪರ ಪದಾರ್ಥೋಂಕಾ ಭಿನ್ನತಾಪೂರ್ವಕ ಯುಗಪತ್ ಅವಭಾಸನ) [ಜ್ಞಾನಂ ] ವಹ ಜ್ಞಾನ ಹೈ; [ಜೀವೇನ ] ಜೀವಕೇ ದ್ವಾರಾ [ಯತ್ ಸಮಾರಬ್ಧಂ ] ಜೋ ಕಿಯಾ ಜಾ ರಹಾ ಹೋ [ಕರ್ಮ ] ವಹ ಕರ್ಮ ಹೈ, [ತದ್ ಅನೇಕವಿಧಂ ] ವಹ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ; [ಸೌಖ್ಯಂ ವಾ ದುಃಖಂ ವಾ ] ಸುಖ ಅಥವಾ ದುಃಖ [ಫಲಂ ಇತಿ ಭಣಿತಮ್ ] ವಹ ಕರ್ಮಫಲ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ..೧೨೪.. ಛೇ ‘ಜ್ಞಾನ’ ಅರ್ಥವಿಕಲ್ಪ, ನೇ ಜೀವಥೀ ಕರಾತುಂ ‘ಕರ್ಮ’ ಛೇ,