ಪ್ರದೇಶವನ್ತಿ ಹಿ ಜೀವಪುದ್ಗಲಧರ್ಮಾಧರ್ಮಾಕಾಶಾನಿ ಅನೇಕಪ್ರದೇಶವತ್ತ್ವಾತ್ . ಅಪ್ರದೇಶಃ ಕಾಲಾಣುಃ ಪ್ರದೇಶಮಾತ್ರತ್ವಾತ್ . ಅಸ್ತಿ ಚ ಸಂವರ್ತವಿಸ್ತಾರಯೋರಪಿ ಲೋಕಾಕಾಶತುಲ್ಯಾಸಂಖ್ಯೇಯಪ್ರದೇಶಾಪರಿತ್ಯಾಗಾಜ್ಜೀವಸ್ಯ, ದ್ರವ್ಯೇಣ ಪ್ರದೇಶಮಾತ್ರತ್ವಾದಪ್ರದೇಶತ್ವೇಽಪಿ ದ್ವಿಪ್ರದೇಶಾದಿಸಂಖ್ಯೇಯಾಸಂಖ್ಯೇಯಾನನ್ತಪ್ರದೇಶಪರ್ಯಾಯೇಣಾನವಧಾರಿತ- ಪ್ರದೇಶತ್ವಾತ್ಪುದ್ಗಲಸ್ಯ, ಸಕಲಲೋಕವ್ಯಾಪ್ಯಸಂಖ್ಯೇಯಪ್ರದೇಶಪ್ರಸ್ತಾರರೂಪತ್ವಾದ್ ಧರ್ಮಸ್ಯ, ಸಕಲಲೋಕವ್ಯಾಪ್ಯ- ಜೀವಾ ಪೋಗ್ಗಲಕಾಯಾ ಧಮ್ಮಾಧಮ್ಮಾ ಪುಣೋ ಯ ಆಗಾಸಂ ಜೀವಾಃ ಪುದ್ಗಲಕಾಯಾಃ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಪುನಶ್ಚಾಕಾಶಮ್ . ಏತೇ ಪಞ್ಚಾಸ್ತಿಕಾಯಾಃ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಾಃ . ಸಪದೇಸೇಹಿಂ ಅಸಂಖಾ ಸ್ವಪ್ರದೇಶೈರಸಂಖ್ಯೇಯಾಃ . ಅತ್ರಾಸಂಖ್ಯೇಯಪ್ರದೇಶಶಬ್ದೇನ ಪ್ರದೇಶಬಹುತ್ವಂ ಗ್ರಾಹ್ಯಮ್ . ತಚ್ಚ ಯಥಾಸಂಭವಂ ಯೋಜನೀಯಮ್ . ಜೀವಸ್ಯ ತಾವತ್ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ವಿಸ್ತಾರೋಪಸಂಹಾರಯೋರಪಿ ಪ್ರದೀಪ- ವತ್ಪ್ರದೇಶಾನಾಂ ಹಾನಿವೃದ್ಧಯೋರಭಾವಾದ್ವಯವಹಾರೇಣ ದೇಹಮಾತ್ರೇಽಪಿ ನಿಶ್ಚಯೇನ ಲೋಕಾಕಾಶಪ್ರಮಿತಾಸಂಖ್ಯೇಯಪ್ರದೇಶತ್ವಮ್ .
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಜೀವಾಃ ] ಜೀವ [ಪುದ್ಗಲಕಾಯಾಃ ] ಪುದ್ಗಲಕಾಯ, [ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ] ಧರ್ಮ, ಅಧರ್ಮ [ಪುನಃ ಚ ] ಔರ [ಆಕಾಶಂ ] ಆಕಾಶ [ಸ್ವಪ್ರದೇಶೈಃ ] ಸ್ವಪ್ರದೇಶೋಂಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ [ಅಸಂಖ್ಯಾತಾಃ ] ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಅರ್ಥಾತ್ ಅನೇಕ ಹೈಂ; [ಕಾಲಸ್ಯ ] ಕಾಲಕೇ [ಪ್ರದೇಶಾಃ ಇತಿ ] ಪ್ರದೇಶ [ನ ಸನ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈಂ ..೧೩೫..
ಟೀಕಾ : — ಜೀವ, ಪುದ್ಗಲ, ಧರ್ಮ, ಅಧರ್ಮ ಔರ ಆಕಾಶ ಅನೇಕ ಪ್ರದೇಶವಾಲೇ ಹೋನೇಸೇ ಪ್ರದೇಶವಾನ್ ಹೈಂ . ಕಾಲಾಣು ಪ್ರದೇಶಮಾತ್ರ (ಏಕಪ್ರದೇಶೀ) ಹೋನೇಸೇ ಅಪ್ರದೇಶೀ ಹೈ .
[ಉಪರೋಕ್ತ ಬಾತಕೋ ಸ್ಪಷ್ಟ ಕರತೇ ಹೈಂ : — ] ಸಂಕೋಚ -ವಿಸ್ತಾರಕೇ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಜೀವ ಲೋಕಾಕಾಶ ತುಲ್ಯ ಅಸಂಖ್ಯ ಪ್ರದೇಶೋಂಕೋ ನಹೀಂ ಛೋಡತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಪ್ರದೇಶವಾನ್ ಹೈ; ಪುದ್ಗಲ ಯದ್ಯಪಿ ದ್ರವ್ಯ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಪ್ರದೇಶಮಾತ್ರ (-ಏಕಪ್ರದೇಶೀ) ಹೋನೇಸೇ ಅಪ್ರದೇಶೀ ಹೈ ತಥಾಪಿ, ದೋ ಪ್ರದೇಶೋಂಸೇ ಲೇಕರ ಸಂಖ್ಯಾತ, ಅಸಂಖ್ಯಾತ, ಔರ ಅನನ್ತಪ್ರದೇಶೋಂವಾಲೀ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಅನಿಶ್ಚಿತ ಪ್ರದೇಶವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ಪ್ರದೇಶವಾನ್ ಹೈ; ಸಕಲ ಲೋಕವ್ಯಾಪೀ ಅಸಂಖ್ಯ ಪ್ರದೇಶೋಂಕೇ ೧ಪ್ರಸ್ತಾರರೂಪ ಹೋನೇಸೇ ಧರ್ಮ ಪ್ರದೇಶವಾನ ಹೈ; ಸಕಲಲೋಕವ್ಯಾಪೀ ಅಸಂಖ್ಯ
ಜೀವದ್ರವ್ಯ, ಪುದ್ಗಲಕಾಯ, ಧರ್ಮ, ಅಧರ್ಮ ವಳೀ ಆಕಾಶನೇ ಛೇ ಸ್ವಪ್ರದೇಶ ಅನೇಕ, ನಹಿ ವರ್ತೇ ಪ್ರದೇಶೋ ಕಾಳನೇ. ೧೩೫.
೧. ಪ್ರಸ್ತಾರ = ಫೈ ಲಾವ; ವಿಸ್ತಾರ .