ಧರ್ಮತ್ವಾಚ್ಚ ತದೇಕದೇಶಸರ್ವಲೋಕನಿಯಮೋ ನಾಸ್ತಿ . ಕಾಲಜೀವಪುದ್ಗಲಾನಾಮಿತ್ಯೇಕದ್ರವ್ಯಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಏಕದೇಶ ಅನೇಕದ್ರವ್ಯಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಪುನರಂಜನಚೂರ್ಣಪೂರ್ಣಸಮುದ್ಗಕನ್ಯಾಯೇನ ಸರ್ವಲೋಕ ಏವೇತಿ ..೧೩೬..
ಸ್ವಕೀಯಸ್ವಕೀಯಸ್ವರೂಪೇ ತಿಷ್ಠನ್ತಿ ತಥಾಪಿ ವ್ಯವಹಾರೇಣ ಲೋಕಾಕಾಶೇ ತಿಷ್ಠನ್ತೀತಿ . ಅತ್ರ ಯದ್ಯಪ್ಯನನ್ತಜೀವ- ದ್ರವ್ಯೇಭ್ಯೋಽನನ್ತಗುಣಪುದ್ಗಲಾಸ್ತಿಷ್ಠನ್ತಿ ತಥಾಪ್ಯೇಕದೀಪಪ್ರಕಾಶೇ ಬಹುದೀಪಪ್ರಕಾಶವದ್ವಿಶಿಷ್ಟಾವಗಾಹಶಕ್ತಿಯೋಗೇನಾ- ಸಂಖ್ಯೇಯಪ್ರದೇಶೇಽಪಿ ಲೋಕೇಽವಸ್ಥಾನಂ ನ ವಿರುಧ್ಯತೇ ..೧೩೬.. ಅಥ ಯದೇವಾಕಾಶಸ್ಯ ಪರಮಾಣುವ್ಯಾಪ್ತಕ್ಷೇತ್ರಂ ಪ್ರದೇಶ- ಲಕ್ಷಣಮುಕ್ತಂ ಶೇಷದ್ರವ್ಯಪ್ರದೇಶಾನಾಂ ತದೇವೇತಿ ಸೂಚಯತಿ — ಜಧ ತೇ ಣಭಪ್ಪದೇಸಾ ಯಥಾ ತೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾಃ ಪರಮಾಣು- ವ್ಯಾಪ್ತಕ್ಷೇತ್ರಪ್ರಮಾಣಾಕಾಶಪ್ರದೇಶಾಃ ತಧಪ್ಪದೇಸಾ ಹವಂತಿ ಸೇಸಾಣಂ ತೇನೈವಾಕಾಶಪ್ರದೇಶಪ್ರಮಾಣೇನ ಪ್ರದೇಶಾ ಭವನ್ತಿ . ಕೇಷಾಮ್ . ಶುದ್ಧಬುದ್ಧೈಕಸ್ವಭಾವಂ ಯತ್ಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಂ ತತ್ಪ್ರಭೃತಿಶೇಷದ್ರವ್ಯಾಣಾಮ್ . ಅಪದೇಸೋ ಪರಮಾಣೂ ಅಪ್ರದೇಶೋ ದ್ವಿತೀಯಾದಿ- ಪ್ರದೇಶರಹಿತೋ ಯೋಽಸೌ ಪುದ್ಗಲಪರಮಾಣುಃ ತೇಣ ಪದೇಸುಬ್ಭವೋ ಭಣಿದೋ ತೇನ ಪರಮಾಣುನಾ ಪ್ರದೇಶಸ್ಯೋದ್ಭವ ನಿಯಮ ನಹೀಂ ಹೈ . (ಔರ) ಕಾಲ, ಜೀವ ತಥಾ ಪುದ್ಗಲ ಏಕ ದ್ರವ್ಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಲೋಕಕೇ ಏಕದೇಶಮೇಂ ರಹತೇ ಹೈಂ ಔರ ಅನೇಕ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಅಂಜನಚೂರ್ಣ (ಕಾಜಲ) ಸೇ ಭರೀ ಹುಈ ಡಿಬಿಯಾಕೇ ನ್ಯಾಯಾನುಸಾರ ಸಮಸ್ತ ಲೋಕಮೇಂ ಹೀ ಹೈಂ ..೧೩೬.. ಅಬ, ಯಹ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಪ್ರದೇಶವತ್ತ್ವ ಔರ ಅಪ್ರದೇಶವತ್ತ್ವ ಕಿಸ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಸಂಭವ ಹೈ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಥಾ ] ಜೈಸೇ [ತೇ ನಭಃ ಪ್ರದೇಶಾಃ ] ವೇ ಆಕಾಶಪ್ರದೇಶ ಹೈಂ, [ತಥಾ ] ಉಸೀಪ್ರಕಾರ [ಶೇಷಾಣಾಂ ] ಶೇಷ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ [ಪ್ರದೇಶಾಃ ಭವನ್ತಿ ] ಪ್ರದೇಶ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೈಸೇ – ಆಕಾಶಕೇ ಪ್ರದೇಶ ಪರಮಾಣುರೂಪೀ ಗಜಸೇ ನಾಪೇ ಜಾತೇ ಹೈ . ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಶೇಷ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಪ್ರದೇಶ ಭೀ ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ನಾಪೇ ಜಾತೇ ಹೈಂ ) . [ಪರಮಾಣುಃ ] ಪರಮಾಣು [ಅಪ್ರದೇಶಃ ] ಅಪ್ರದೇಶೀ ಹೈ; [ತೇನ ] ಉಸಕೇ ದ್ವಾರಾ [ಪ್ರದೇಶೋದ್ಭವಃ ಭಣಿತಃ ] ಪ್ರದೇಶೋದ್ಭವ ಕಹಾ ಹೈ ..೧೩೭..
ಜೇ ರೀತ ಆಭ -ಪ್ರದೇಶ, ತೇ ರೀತ ಶೇಷ ದ್ರವ್ಯ -ಪ್ರದೇಶ ಛೇ; ಅಪ್ರದೇಶ ಪರಮಾಣು ವಡೇ ಉದ್ಭವ ಪ್ರದೇಶ ತಣೋ ಬನೇ. ೧೩೭.
೨೭೦ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-