ಉಪಯೋಗಾಖ್ಯಲಕ್ಷಣೇ ಗ್ರಹಣಂ ಸೂರ್ಯ ಇವೋಪರಾಗೋ ಯಸ್ಯೇತಿ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಸ್ವಭಾವಸ್ಯ . ನ ಲಿಂಗಾದುಪಯೋಗಾ- ಖ್ಯಲಕ್ಷಣಾದ್ ಗ್ರಹಣಂ ಪೌದ್ಗಲಿಕಕರ್ಮಾದಾನಂ ಯಸ್ಯೇತಿ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಾಸಂಪೃಕ್ತತ್ವಸ್ಯ . ನ ಲಿಂಗೇಭ್ಯ ಇನ್ದ್ರಿಯೇಭ್ಯೋ ಗ್ರಹಣಂ ವಿಷಯಾಣಾಮುಪಭೋಗೋ ಯಸ್ಯೇತಿ ವಿಷಯೋಪಭೋಕ್ತೃತ್ವಾಭಾವಸ್ಯ . ನ ಲಿಂಗಾತ್ ಮನೋ ವೇನ್ದ್ರಿಯಾದಿ- ಲಕ್ಷಣಾದ್ ಗ್ರಹಣಂ ಜೀವಸ್ಯ ಧಾರಣಂ ಯಸ್ಯೇತಿ ಶುಕ್ರಾರ್ತವಾನುವಿಧಾಯಿತ್ವಾಭಾವಸ್ಯ . ನ ಲಿಂಗಸ್ಯ ಮೇಹನಾ- ಕಾರಸ್ಯ ಗ್ರಹಣಂ ಯಸ್ಯೇತಿ ಲೌಕಿಕಸಾಧನಮಾತ್ರತ್ವಾಭಾವಸ್ಯ . ನ ಲಿಂಗೇನಾಮೇಹನಾಕಾರೇಣ ಗ್ರಹಣಂ ಲೋಕವ್ಯಾಪ್ತಿರ್ಯಸ್ಯೇತಿ ಕುಹುಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧಸಾಧನಾಕಾರಲೋಕವ್ಯಾಪ್ತಿತ್ವಾಭಾವಸ್ಯ . ನ ಲಿಂಗಾನಾಂ ಸ್ತ್ರೀಪುನ್ನಪುಂಸಕ- ‘ಕುವ್ವಂ ಸಹಾವಮಾದಾ’ ಇತ್ಯಾದಿ ಷಷ್ಠಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾಸಪ್ತಕಮ್ . ಯತ್ರ ಮುಖ್ಯತ್ವಮಿತಿ ವದತಿ ತತ್ರ ಯಥಾಸಂಭವಮನ್ಯೋ- ಽಪ್ಯರ್ಥೋ ಲಭ್ಯತ ಇತಿ ಸರ್ವತ್ರ ಜ್ಞಾತವ್ಯಮ್ . ಏವಮೇಕೋನವಿಂಶತಿಗಾಥಾಭಿಸ್ತೃತೀಯವಿಶೇಷಾನ್ತರಾಧಿಕಾರೇ ಸಮುದಾಯ- ಪಾತನಿಕಾ . ತದ್ಯಥಾ — ಅಥ ಕಿಂ ತರ್ಹಿ ಜೀವಸ್ಯ ಶರೀರಾದಿಪರದ್ರವ್ಯೇಭ್ಯೋ ಭಿನ್ನಮನ್ಯದ್ರವ್ಯಾಸಾಧಾರಣಂ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಮಿತಿ ಪ್ರಶ್ನೇ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರಂ ದದಾತಿ — ಅರಸಮರೂವಮಗಂಧಂ ರಸರೂಪಗನ್ಧರಹಿತತ್ವಾತ್ತಥಾ ಚಾಧ್ಯಾಹಾರ್ಯಮಾಣಾಸ್ಪರ್ಶರೂಪತ್ವಾಚ್ಚ ಅವ್ವತ್ತಂ ಅವ್ಯಕ್ತತ್ವಾತ್ ಅಸದ್ದಂ ಅಶಬ್ದತ್ವಾತ್ ಅಲಿಂಗಗ್ಗಹಣಂ ಅಲಿಙ್ಗಗ್ರಹಣತ್ವಾತ್ ಅಣಿದ್ದಿಟ್ಠಸಂಠಾಣಂ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟಸಂಸ್ಥಾನತ್ವಾಚ್ಚ ಜಾಣ ಜೀವಂ ಜಾನೀಹಿ ಜೀವಮ್ . ಅರಸಮರೂಪಮಗನ್ಧಮಸ್ಪರ್ಶಮವ್ಯಕ್ತಮಶಬ್ದಮಲಿಙ್ಗಗ್ರಹಣಮನಿರ್ದಿಷ್ಟಸಂಸ್ಥಾನಲಕ್ಷಣಂ ಚ ಹೇ ಶಿಷ್ಯ, ಜೀವಂ ಜೀವದ್ರವ್ಯಂ ಜಾನೀಹಿ . ಪುನರಪಿ ಕಥಂಭೂತಮ್ . ಚೇದಣಾಗುಣಂ ಸಮಸ್ತಪುದ್ಗಲಾದಿಭ್ಯೋಽಚೇತನೇಭ್ಯೋ ಭಿನ್ನಃ ಸಮಸ್ತಾನ್ಯದ್ರವ್ಯಾಸಾಧಾರಣಃ ಸ್ವಕೀಯಾನನ್ತಜೀವಜಾತಿಸಾಧಾರಣಶ್ಚ ಚೇತನಾಗುಣೋ ಯಸ್ಯ ತಂ ಚೇತನಾಗುಣಂ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ (-ಅನ್ಯಸೇ ನಹೀಂ ಲೇ ಜಾಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ) ಸೋ ಅಲಿಂಗ ಗ್ರಹಣ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ‘ಆತ್ಮಾಕೇ ಜ್ಞಾನಕಾ ಹರಣ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ’ ಐಸೇ ಅರ್ಥಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . (೧೦) ಜಿಸೇ ಲಿಂಗಮೇಂ ಅರ್ಥಾತ್ ಉಪಯೋಗನಾಮಕ ಲಕ್ಷಣಮೇಂ ಗ್ರಹಣ ಅರ್ಥಾತ್ ಸೂರ್ಯಕೀ ಭಾಂತಿ ಉಪರಾಗ (-ಮಲಿನತಾ, ವಿಕಾರ) ನಹೀಂ ಹೈ ವಹ ಅಲಿಂಗಗ್ರಹಣ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ‘ಆತ್ಮಾ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಸ್ವಭಾವೀ ಹೈ’ ಐಸೇ ಅರ್ಥಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . (೧೧) ಲಿಂಗ ದ್ವಾರಾ ಅರ್ಥಾತ್ ಉಪಯೋಗನಾಮಕ ಲಕ್ಷಣ ದ್ವಾರಾ ಗ್ರಹಣ ಅರ್ಥಾತ್ ಪೌದ್ಗಲಿಕ ಕರ್ಮಕಾ ಗ್ರಹಣ ಜಿಸಕೇ ನಹೀಂ ಹೈ, ವಹ ಅಲಿಂಗಗ್ರಹಣ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ‘ಆತ್ಮಾ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಸೇ ಅಸಂಯುಕ್ತ (ಅಸಂಬದ್ಧ) ಹೈ’ ಐಸೇ ಅರ್ಥಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . (೧೨) ಜಿಸೇ ಲಿಂಗೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅರ್ಥಾತ್ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಗ್ರಹಣ ಅರ್ಥಾತ್ ವಿಷಯೋಂಕಾ ಉಪಭೋಗ ನಹೀಂ ಹೈ ಸೋ ಅಲಿಂಗಗ್ರಹಣ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ‘ಆತ್ಮಾ ವಿಷಯೋಂಕಾ ಉಪಭೋಕ್ತಾ ನಹೀಂ ಹೈ’ ಐಸೇ ಅರ್ಥಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . (೧೩) ಲಿಂಗ ದ್ವಾರಾ ಅರ್ಥಾತ್ ಮನ ಅಥವಾ ಇನ್ದ್ರಿಯಾದಿ ಲಕ್ಷಣಕೇ ದ್ವಾರಾ ಗ್ರಹಣ ಅರ್ಥಾತ್ ಜೀವತ್ವಕೋ ಧಾರಣ ಕರ ರಖನಾ ಜಿಸಕೇ ನಹೀಂ ಹೈ ವಹ ಅಲಿಂಗಗ್ರಹಣ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ‘ಆತ್ಮಾ ಶುಕ್ರ ಔರ ಆರ್ತವಕೋ ಅನುವಿಧಾಯೀ (-ಅನುಸಾರ ಹೋನೇವಾಲಾ) ನಹೀಂ ಹೈ’ ಐಸೇ ಅರ್ಥಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . (೧೪) ಲಿಂಗಕಾ ಅರ್ಥಾತ್ ಮೇಹನಾಕಾರ (-ಪುರುಷಾದಿಕೀ ಇನ್ದ್ರಿಯಕಾ ಆಕಾರ)ಕಾ ಗ್ರಹಣ ಜಿಸಕೇ ನಹೀಂ ಹೈ ಸೋ ಅಲಿಂಗಗ್ರಹಣ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ‘ಆತ್ಮಾ ಲೌಕಿಕಸಾಧನಮಾತ್ರ ನಹೀಂ ಹೈ’ ಐಸೇ ಅರ್ಥಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . (೧೫) ಲಿಂಗಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅರ್ಥಾತ್ ಅಮೇಹನಾಕಾರಕೇ ದ್ವಾರಾ ಜಿಸಕಾ ಗ್ರಹಣ ಅರ್ಥಾತ್ ಲೋಕಮೇಂ ವ್ಯಾಪಕತ್ವ ನಹೀಂ ಹೈ ಸೋ ಅಲಿಂಗಗ್ರಹಣ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ‘ಆತ್ಮಾ ಪಾಖಣ್ಡಿಯೋಂಕೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಾಧನರೂಪ ಆಕಾರವಾಲಾ — ಲೋಕವ್ಯಾಪ್ತಿವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ’ ಐಸೇ ಅರ್ಥಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . (೧೬) ಜಿಸಕೇ ಲಿಂಗೋಕಾ ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ತ್ರೀ,