ಉವಓಗಮಓ ಜೀವೋ ಮುಜ್ಝದಿ ರಜ್ಜೇದಿ ವಾ ಪದುಸ್ಸೇದಿ .
ಪಪ್ಪಾ ವಿವಿಧೇ ವಿಸಯೇ ಜೋ ಹಿ ಪುಣೋ ತೇಹಿಂ ಸೋ ಬಂಧೋ ..೧೭೫.. ತಥಾಪಿ ಪೂರ್ವೋಕ್ತದೃಷ್ಟಾನ್ತೇನ ಸಂಶ್ಲೇಷಸಂಬನ್ಧೋಽಸ್ತೀತಿ ನಾಸ್ತಿ ದೋಷಃ ..೧೭೪.. ಏವಂ ಶುದ್ಧಬುದ್ಧೈಕಸ್ವಭಾವ- ಜೀವಕಥನಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ಪ್ರಥಮಗಾಥಾ, ಮೂರ್ತಿರಹಿತಜೀವಸ್ಯ ಮೂರ್ತಕರ್ಮಣಾ ಸಹ ಕಥಂ ಬನ್ಧೋ ಭವತೀತಿ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷರೂಪೇಣ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅರೂಪೀ ಆತ್ಮಾಕಾ ರೂಪೀ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಸಾಥ ಕೋಈ ಸಂಬಂಧ ನ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಅರೂಪೀಕಾ ರೂಪೀಕೇ ಸಾಥ ಸಂಬಂಧ ಹೋನೇಕಾ ವ್ಯವಹಾರ ಭೀ ವಿರೋಧಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ಜಹಾಂ ಐಸಾ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಕಿ ‘ಆತ್ಮಾ ಮೂರ್ತಿಕ ಪದಾರ್ಥಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ’ ವಹಾಂ ಪರಮಾರ್ಥತಃ ಅಮೂರ್ತಿಕ ಆತ್ಮಾಕಾ ಮೂರ್ತಿಕ ಪದಾರ್ಥಕೇ ಸಾಥ ಕೋಈ ಸಂಬಂಧ ನಹೀಂ ಹೈ; ಉಸಕಾ ತೋ ಮಾತ್ರ ಉಸ ಮೂರ್ತಿಕ ಪದಾರ್ಥಕೇ ಆಕಾರರೂಪ ಹೋನೇವಾಲೇ ಜ್ಞಾನಕೇ ಸಾಥ ಹೀ ಸಂಬಂಧ ಹೈ ಔರ ಉಸ ಪದಾರ್ಥಾಕಾರ ಜ್ಞಾನಕೇ ಸಾಥಕೇ ಸಂಬಂಧಕೇ ಕಾರಣ ಹೀ ‘ಅಮೂರ್ತಿಕ ಆತ್ಮಾ ಮೂರ್ತಿಕ ಪದಾರ್ಥಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ’ ಐಸಾ ಅಮೂರ್ತಿಕ – ಮೂರ್ತಿಕಕಾ ಸಂಬಂಧರೂಪ ವ್ಯವಹಾರ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಜಹಾಂ ಐಸಾ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಕಿ ‘ಅಮುಕ ಆತ್ಮಾಕಾ ಮೂರ್ತಿಕ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲೋಂಕೇ ಸಾಥ ಬಂಧ ಹೈ’ ವಹಾಂ ಪರಮಾರ್ಥತಃ ಅಮೂರ್ತಿಕ ಆತ್ಮಾಕಾ ಮೂರ್ತಿಕ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲೋಂಕೇ ಸಾಥ ಕೋಈ ಸಮ್ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೈ; ಆತ್ಮಾಕಾ ತೋ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲ ಜಿಸಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ಐಸೇ ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿಭಾವೋಂಕೇ ಸಾಥ ಹೀ ಸಮ್ಬನ್ಧ (ಬಂಧ) ಹೈ ಔರ ಉನ ಕರ್ಮನಿಮಿತ್ತಕ ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ ಭಾವೋಂಕೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೋನೇಸೇ ಹೀ ‘ಇಸ ಆತ್ಮಾಕಾ ಮೂರ್ತಿಕ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲೋಂಕೇ ಸಾಥ ಬಂಧ ಹೈ’ ಐಸಾ ಅಮೂರ್ತಿಕಮೂರ್ತಿಕಕಾ ಬನ್ಧರೂಪ ವ್ಯವಹಾರ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ
ಯದ್ಯಪಿ ಮನುಷ್ಯಕೋ ಸ್ತ್ರೀ – ಪುತ್ರ – ಧನಾದಿಕೇ ಸಾಥ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಕೋಈ ಸಮ್ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೈ, ವೇ ಉಸ ಮನುಷ್ಯಸೇ ಸರ್ವಥಾ ಭಿನ್ನ ಹೈಂ, ತಥಾಪಿ ಸ್ತ್ರೀ – ಪುತ್ರ – ಧನಾದಿಕೇ ಪ್ರತಿ ರಾಗ ಕರನೇವಾಲೇ ಮನುಷ್ಯಕೋ ರಾಗಕಾ ಬನ್ಧನ ಹೋನೇಸೇ ಔರ ಉಸ ರಾಗಮೇಂ ಸ್ತ್ರೀ – ಪುತ್ರ – ಧನಾದಿಕೇ ನಿಮಿತ್ತ ಹೋನೇಸೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಐಸಾ ಅವಶ್ಯ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಕಿ ‘ಇಸ ಮನುಷ್ಯಕೋ ಸ್ತ್ರೀ – ಪುತ್ರ – ಧನಾದಿಕಾ ಬನ್ಧನ ಹೈ; ಇಸೀಪ್ರಕಾರ, ಯದ್ಯಪಿ ಆತ್ಮಾಕಾ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲೋಂಕೇ ಸಾಥ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಕೋಈ ಸಮ್ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೈ, ವೇ ಆತ್ಮಾಸೇ ಸರ್ವಥಾ ಭಿನ್ನ ಹೈಂ, ತಥಾಪಿ ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ ಭಾವ ಕರನೇವಾಲೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ ಭಾವೋಂಕಾ ಬನ್ಧನ ಹೋನೇಸೇ ಔರ ಉನ ಭಾವೋಂಮೇಂ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲ ನಿಮಿತ್ತ ಹೋನೇಸೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಐಸಾ ಅವಶ್ಯ ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ ಹೈ ಕಿ ‘ಇಸ ಆತ್ಮಾಕೋ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲೋಂಕಾ ಬನ್ಧನ ಹೈ’ ..೧೭೪..
ಅಬ ಭಾವಬಂಧಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಬತಲಾತೇ ಹೈಂ : —
೩೩೨ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-