ನ ಖಲ್ವಾತ್ಮನಃ ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮಃ ಕರ್ಮ, ಪರದ್ರವ್ಯೋಪಾದಾನಹಾನಶೂನ್ಯತ್ವಾತ್ . ಯೋ ಹಿ ಯಸ್ಯ ಪರಿಣಮಯಿತಾ ದೃಷ್ಟಃ ಸ ನ ತದುಪಾದಾನಹಾನಶೂನ್ಯೋ ದೃಷ್ಟಃ, ಯಥಾಗ್ನಿರಯಃಪಿಣ್ಡಸ್ಯ . ಆತ್ಮಾ ತು ತುಲ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವರ್ತಿತ್ವೇಽಪಿ ಪರದ್ರವ್ಯೋಪಾದಾನಹಾನಶೂನ್ಯ ಏವ . ತತೋ ನ ಸ ಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ಕರ್ಮಭಾವೇನ ಪರಿಣಮಯಿತಾ ಸ್ಯಾತ್ ..೧೮೫..
ಸ ಇದಾಣಿಂ ಕತ್ತಾ ಸಂ ಸಗಪರಿಣಾಮಸ್ಸ ದವ್ವಜಾದಸ್ಸ .
ರಾಗಾದಿಪರಿಣಾಮರೂಪಂ ನಿಶ್ಚಯೇನ ಭಾವಕರ್ಮ ಭಣ್ಯತೇ . ಕಸ್ಮಾತ್ . ತತ್ಪಾಯಃಪಿಣ್ಡವತ್ತೇನಾತ್ಮನಾ ಪ್ರಾಪ್ಯತ್ವಾದ್ವ್ಯಾ- ಪ್ಯತ್ವಾದಿತಿ . ಪೋಗ್ಗಲದವ್ವಮಯಾಣಂ ಣ ದು ಕತ್ತಾ ಸವ್ವಭಾವಾಣಂ ಚಿದ್ರೂಪಾತ್ಮನೋ ವಿಲಕ್ಷಣಾನಾಂ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಮಯಾನಾಂ ನ ತು ಕರ್ತಾ ಸರ್ವಭಾವಾನಾಂ ಜ್ಞಾನಾವರಣಾದಿದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಪರ್ಯಾಯಾಣಾಮಿತಿ . ತತೋ ಜ್ಞಾಯತೇ ಜೀವಸ್ಯ ರಾಗಾದಿಸ್ವಪರಿಣಾಮ ಏವ ಕರ್ಮ, ತಸ್ಯೈವ ಸ ಕರ್ತೇತಿ ..೧೮೪.. ಅಥಾತ್ಮನಃ ಕಥಂ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮರೂಪಪರಿಣಾಮಃ ಕರ್ಮ ನ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಪ್ರಶ್ನೇ ಸಮಾಧಾನಂ ದದಾತಿ — ಗೇಣ್ಹದಿ ಣೇವ ಣ ಮುಂಚದಿ ಕ ರೇದಿ ಣ ಹಿ ಪೋಗ್ಗಲಾಣಿ ಕಮ್ಮಾಣಿ ಜೀವೋ ಯಥಾ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸಮಾಧಿರತಃ ಪರಮಮುನಿಃ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಜೀವಃ ] ಜೀವ [ಸರ್ವಕಾಲೇಷು ] ಸಭೀ ಕಾಲೋಂಮೇಂ [ಪುದ್ಗಲಮಧ್ಯೇ ವರ್ತಮಾನಃ ಅಪಿ ] ಪುದ್ಗಲಕೇ ಮಧ್ಯಮೇಂ ರಹತಾ ಹುಆ ಭೀ [ಪುದ್ಗಲಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ] ಪೌದ್ಗಲಿಕ ಕರ್ಮೋಂಕೋ [ಹಿ ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಗೃಹ್ಣಾತಿ ನ ಏವ ] ನ ತೋ ಗ್ರಹಣ ಕರತಾ ಹೈ, [ನ ಮುಚಂತಿ ] ನ ಛೋಡತಾ ಹೈ, ಔರ [ನ ಕರೋತಿ ] ನ ಕರತಾ ಹೈ ..೧೮೬..
ಟೀಕಾ : — ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮ ಆತ್ಮಾಕಾ ಕರ್ಮ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಗ್ರಹಣ – ತ್ಯಾಗಸೇ ರಹಿತ ಹೈ; ಜೋ ಜಿಸಕಾ ಪರಿಣಮಾನೇವಾಲಾ ದೇಖಾ ಜಾತಾ ಹೈ ವಹ ಉಸಕೇ ಗ್ರಹಣತ್ಯಾಗಸೇ ರಹಿತ ನಹೀಂ ದೇಖಾ ಜಾತಾ; ಜೈಸೇ — ಅಗ್ನಿ ಲೋಹೇಕೇ ಗೋಲೇಮೇಂ ಗ್ರಹಣ – ತ್ಯಾಗ ರಹಿತ ಹೋತೀ ಹೈ . ಆತ್ಮಾ ತೋ ತುಲ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಮೇಂ ವರ್ತತಾ ಹುಆ ಭೀ (-ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಸಾಥ ಏಕಕ್ಷೇತ್ರಾವಗಾಹೀ ಹೋನೇಪರ ಭೀ) ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಗ್ರಹಣ – ತ್ಯಾಗಸೇ ರಹಿತ ಹೀ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ ಕರ್ಮಭಾವಸೇ ಪರಿಣಮಾನೇವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ ..೧೮೫..
ತಬ (ಯದಿ ಆತ್ಮಾ ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ ಕರ್ಮರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನಹೀಂ ಕರತಾ ತೋ ಫಿ ರ) ಆತ್ಮಾ ಕಿಸಪ್ರಕಾರ ಪುದ್ಗಲ ಕರ್ಮೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಗ್ರಹಣ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಔರ ಛೋಡಾ ಜಾತಾ ಹೈ ? ಇಸಕಾ ಅಬ ನಿರೂಪಣ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ತೇಥೀ ಗ್ರಹಾಯ ಅನೇ ಕದಾಪಿ ಮುಕಾಯ ಛೇ ಕರ್ಮೋ ವಡೇ. ೧೮೬.