ಚಾಸ್ತ್ಯೇಕತ್ವಮ್ . ತಥಾ ಕ್ಷಣಕ್ಷಯಪ್ರವೃತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದ್ಯಪರ್ಯಾಯಗ್ರಹಣಮೋಕ್ಷಣಾಭಾವೇನಾಚಲಸ್ಯ ಪರಿಚ್ಛೇದ್ಯಪರ್ಯಾಯಾತ್ಮಕ- ಪರದ್ರವ್ಯವಿಭಾಗೇನ ತತ್ಪ್ರತ್ಯಯಪರಿಚ್ಛೇದಾತ್ಮಕ ಸ್ವಧರ್ಮಾವಿಭಾಗೇನ ಚಾಸ್ತ್ಯೇಕ ತ್ವಮ್ . ತಥಾ ನಿತ್ಯಪ್ರವೃತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದ್ಯ- ದ್ರವ್ಯಾಲಮ್ಬನಾಭಾವೇನಾನಾಲಮ್ಬಸ್ಯ ಪರಿಚ್ಛೇದ್ಯಪರದ್ರವ್ಯವಿಭಾಗೇನ ತತ್ಪ್ರತ್ಯಯಪರಿಚ್ಛೇದಾತ್ಮಕಸ್ವಧರ್ಮಾವಿಭಾಗೇನ ಚಾಸ್ತ್ಯೇಕತ್ವಮ್ . ಏವಂ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ, ಚಿನ್ಮಾತ್ರಶುದ್ಧನಯಸ್ಯ ತಾವನ್ಮಾತ್ರನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕತ್ವಾತ್ . ಅಯಮೇಕ ಏವ ಚ ಧ್ರುವತ್ವಾದುಪಲಬ್ಧವ್ಯಃ . ಕಿಮನ್ಯೈರಧ್ವನೀನಾಂಗಸಂಗಚ್ಛಮಾನಾನೇಕಮಾರ್ಗಪಾದಪಚ್ಛಾಯಾಸ್ಥಾನೀಯೈರಧ್ರುವೈಃ ..೧೯೨.. ಪಾದೇಯತ್ವೇನ ಭಾವಯೇ . ಸ ಕಃ . ಅಹಂ ಅಹಂ ಕರ್ತಾ . ಕಂ ಕರ್ಮತಾಪನ್ನಮ್ . ಅಪ್ಪಗಂ ಸಹಜಪರಮಾಹ್ನಾ----- ದೈಕಲಕ್ಷಣನಿಜಾತ್ಮಾನಮ್ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಮ್ . ಸುದ್ಧಂ ರಾಗಾದಿಸಮಸ್ತವಿಭಾವರಹಿತಮ್ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಮ್ . ಧುವಂ ಟಙ್ಕೋತ್ಕೀರ್ಣಜ್ಞಾಯಕೈಕಸ್ವಭಾವತ್ವೇನ ಧ್ರುವಮವಿನಶ್ವರಮ್ . ಪುನರಪಿ ಕಥಂಭೂತಮ್ . ಏವಂ ಣಾಣಪ್ಪಾಣಂ ದಂಸಣಭೂದಂ ಏವಂ ಬಹುವಿಧಪೂರ್ವೋಕ್ತಪ್ರಕಾರೇಣಾಖಣ್ಡೈಕಜ್ಞಾನದರ್ಶನಾತ್ಮಕಮ್ . ಪುನಶ್ಚ ಕಿಂರೂಪಮ್ . ಅದಿಂದಿಯಂ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಂ, ಮೂರ್ತವಿನಶ್ವರಾ- ನೇಕೇನ್ದ್ರಿಯರಹಿತತ್ವೇನಾಮೂರ್ತಾವಿನಶ್ವರೇಕಾತೀನ್ದ್ರಿಯಸ್ವಭಾವಮ್ . ಪುನಶ್ಚ ಕೀದ್ರಶಮ್ . ಮಹತ್ಥಂ ಮೋಕ್ಷಲಕ್ಷಣಮಹಾಪುರುಷಾರ್ಥ- ಸಾಧಕತ್ವಾನ್ಮಹಾರ್ಥಮ್ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂಸ್ವಭಾವಮ್ . ಅಚಲಂ ಅತಿಚಪಲಚಞ್ಚಲಮನೋವಾಕ್ಕಾಯವ್ಯಾಪಾರರಹಿತತ್ವೇನ ಸ್ವಸ್ವರೂಪೇ ನಿಶ್ಚಲಂ ಸ್ಥಿರಮ್ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಮ್ . ಅಣಾಲಂಬಂ ಸ್ವಾಧೀನದ್ರವ್ಯತ್ವೇನ ಸಾಲಮ್ಬನಂ ಭರಿತಾವಸ್ಥಮಪಿ ಸಮಸ್ತಪರಾಧೀನಪರದ್ರವ್ಯಾಲಮ್ಬನರಹಿತತ್ವೇನ ನಿರಾಲಮ್ಬನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ..೧೯೨.. ಅಥಾತ್ಮನಃ ಪೃಥಗ್ಭೂತಂ ದೇಹಾದಿಕಮ-ಅಥಾತ್ಮನಃ ಪೃಥಗ್ಭೂತಂ ದೇಹಾದಿಕಮ- ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಜೋ ಅಚಲ ಹೈ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಜ್ಞೇಯಪರ್ಯಾಯಸ್ವರೂಪ ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ವಿಭಾಗ ಹೈ ಔರ ನಿತ್ಯರೂಪಸೇ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ (ಶಾಶ್ವತ ಐಸಾ) ಜ್ಞೇಯದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಆಲಮ್ಬನಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಜೋ ನಿರಾಲಮ್ಬ ಹೈ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಜ್ಞೇಯ ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಸೇ ವಿಭಾಗ ಹೈ ಔರ ತನ್ನಿಮಿತ್ತಕ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಸ್ವಧರ್ಮಸೇ ಅವಿಭಾಗ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಏಕತ್ವ ಹೈ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮಾ ಶುದ್ಧ ಹೈ ಕ್ಯೋಂಕಿ ಚಿನ್ಮಾತ್ರ ಶುದ್ಧನಯ ಉತನಾ ಹೀ ಮಾತ್ರ ನಿರೂಪಣಸ್ವರೂಪ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಚೈತನ್ಯಮಾತ್ರ ಶುದ್ಧನಯ ಆತ್ಮಾಕೋ ಮಾತ್ರ ಶುದ್ಧ ಹೀ ನಿರೂಪಿತ ಕರತಾ ಹೈ ) . ಔರ ಯಹ ಏಕ ಹೀ (ಯಹ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಏಕ ಹೀ) ಧ್ರುವತ್ವಕೇ ಕಾರಣ ಉಪಲಬ್ಧ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ . ಕಿಸೀ ಪಥಿಕಕೇ ಶರೀರಕೇ ಅಂಗೋಂಕೇ ಸಾಥ ಸಂಸರ್ಗಮೇಂ ಆನೇವಾಲೀ ಮಾರ್ಗಕೇ ವೃಕ್ಷೋಂಕೀ ಅನೇಕ ಛಾಯಾಕೇ ಸಮಾನ ಅನ್ಯ ಜೋ ಅಧ್ರುವ (-ಅನ್ಯ ಜೋ ಅಧ್ರುವ ಪದಾರ್ಥ) ಉನಸೇ ಕ್ಯಾ ಪ್ರಯೋಜನ ಹೈ ?
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಆತ್ಮಾ (೧) ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕ, (೨) ದರ್ಶನರೂಪ, (೩) ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ವಿನಾ ಹೀ ಸಬಕೋ ಜಾನನೇವಾಲಾ ಮಹಾ ಪದಾರ್ಥ, (೪) ಜ್ಞೇಯ – ಪರಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಗ್ರಹಣ – ತ್ಯಾಗ ನ ಕರನೇಸೇ ಅಚಲ ಔರ (೫) ಜ್ಞೇಯ – ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಕಾ ಆಲಮ್ಬನ ನ ಲೇನೇಸೇ ನಿರಾಲಮ್ಬ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಏಕ ಹೈ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಏಕ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಶುದ್ಧ ಹೈ . ಐಸಾ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಧ್ರುವ ಹೋನೇಸೇ, ವಹೀ ಏಕ ಉಪಲಬ್ಧ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ ..೧೯೨..
೩೫೬ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-
೧ತನ್ನಿಮಿತ್ತಕ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಸ್ವಧರ್ಮಸೇ ಅವಿಭಾಗ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಏಕತ್ವ ಹೈ; (೫) ಔರ
೧. ಜ್ಞೇಯ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಜಿಸಕೀ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ಐಸಾ ಜೋ ಜ್ಞಾನ, ಉಸ – ಸ್ವರೂಪ ಸ್ವಧರ್ಮಸೇ (ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ನಿಜಧರ್ಮಸೇ) ಆತ್ಮಾಕೀ ಅಭಿನ್ನತಾ ಹೈ .