ಆತ್ಮನೋ ಹಿ ಪರಿಕ್ಷಪಿತಮೋಹಕಲುಷಸ್ಯ ತನ್ಮೂಲಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರವೃತ್ತ್ಯಭಾವಾದ್ವಿಷಯವಿರಕ್ತತ್ವಂ ಸ್ಯಾತ್; ತತೋಽಧಿಕರಣಭೂತದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಾಭಾವಾದುದಧಿಮಧ್ಯಪ್ರವೃತ್ತೈಕಪೋತಪತತ್ರಿಣ ಇವ ಅನನ್ಯಶರಣಸ್ಯ ಮನಸೋ ನಿರೋಧಃ ಸ್ಯಾತ್; ತತಸ್ತನ್ಮೂಲಚಂಚಲತ್ವವಿಲಯಾದನನ್ತಸಹಜಚೈತನ್ಯಾತ್ಮನಿ ಸ್ವಭಾವೇ ಸಮವಸ್ಥಾನಂ ಸ್ಯಾತ್ . ತತ್ತು ಸ್ವರೂಪಪ್ರವೃತ್ತಾನಾಕುಲೈಕಾಗ್ರಸಂಚೇತನತ್ವಾತ್ ಧ್ಯಾನಮಿತ್ಯುಪಗೀಯತೇ . ಅತಃ ಸ್ವಭಾವಾವಸ್ಥಾನರೂಪತ್ವೇನ ಧ್ಯಾನಮಾತ್ಮನೋಽನನ್ಯತ್ವಾತ್ ನಾಶುದ್ಧತ್ವಾಯೇತಿ ..೧೯೬.. ಸ ಭವತಿ ಕ್ಷಪಿತಮೋಹಕಲುಷಃ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಃ . ವಿಸಯವಿರತ್ತೋ ಮೋಹಕಲುಷರಹಿತಸ್ವಾತ್ಮಸಂವಿತ್ತಿಸಮುತ್ಪನ್ನ- ಸುಖಸುಧಾರಸಾಸ್ವಾದಬಲೇನ ಕಲುಷಮೋಹೋದಯಜನಿತವಿಷಯಸುಖಾಕಾಙ್ಕ್ಷಾರಹಿತತ್ವಾದ್ವಿಷಯವಿರಕ್ತಃ . ಪುನರಪಿ ಕಥಂಭೂತಃ . ಸಮವಟ್ಠಿದೋ ಸಮ್ಯಗವಸ್ಥಿತಃ . ಕ್ವ . ಸಹಾವೇ ನಿಜಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವೇ . ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಪೂರ್ವಮ್ . ಮಣೋ ಣಿರುಂಭಿತ್ತಾ ವಿಷಯಕಷಾಯೋತ್ಪನ್ನವಿಕಲ್ಪಜಾಲರೂಪಂ ಮನೋ ನಿರುಧ್ಯ ನಿಶ್ಚಲಂ ಕೃತ್ವಾ . ಸೋ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಹವದಿ ಝಾದಾ ಸ ಏವಂಗುಣಯುಕ್ತಃ ಪುರುಷಃ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಭವತಿ ಧ್ಯಾತಾ . ತೇನೈವ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಧ್ಯಾನೇನಾತ್ಯನ್ತಿಕೀಂ ಮುಕ್ತಿಲಕ್ಷಣಾಂ ಶುದ್ಧಿಂ ಲಭತ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ] ಜೋ [ಕ್ಷಪಿತಮೋಹಕಲುಷಃ ] ಮೋಹಮಲಕಾ ಕ್ಷಯ ಕರಕೇ, [ವಿಷಯವಿರಕ್ತಃ ] ವಿಷಯಸೇ ವಿರಕ್ತ ಹೋಕರ, [ಮನಃ ನಿರುಧ್ಯ ] ಮನಕಾ ನಿರೋಧ ಕರಕೇ, [ಸ್ವಭಾವೇ ಸಮವಸ್ಥಿತಃ ] ಸ್ವಭಾವಮೇಂ ಸಮವಸ್ಥಿತ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ [ಆತ್ಮಾನಂ ] ಆತ್ಮಾಕಾ [ಧ್ಯಾತಾ ಭವತಿ ] ಧ್ಯಾನ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ ..೧೯೬..
ಟೀಕಾ : — ಜಿಸನೇ ಮೋಹಮಲಕಾ ಕ್ಷಯ ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕೇ, ಮೋಹಮಲ ಜಿಸಕಾ ಮೂಲ ಹೈ ಐಸೀ ೧ಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರವೃತ್ತಿಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ವಿಷಯವಿರಕ್ತತಾ ಹೋತೀ ಹೈ; (ಉಸಸೇ ಅರ್ಥಾತ್ ವಿಷಯ ವಿರಕ್ತ ಹೋನೇಸೇ), ಸಮುದ್ರಕೇ ಮಧ್ಯಗತ ಜಹಾಜಕೇ ಪಕ್ಷೀಕೀ ಭಾಂತಿ, ಅಧಿಕರಣಭೂತ ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರೋಂಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಜಿಸೇ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಶರಣ ನಹೀಂ ರಹಾ ಹೈ ಐಸೇ ಮನಕಾ ನಿರೋಧ ಹೋತಾ ಹೈ . (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೈಸೇ ಸಮುದ್ರಕೇ ಬೀಚಮೇಂ ಪಹುಂಚೇ ಹುಏ ಕಿಸೀ ಏಕಾಕೀ ಜಹಾಜ ಪರ ಬೈಠೇ ಹುಏ ಪಕ್ಷೀಕೋ ಉಸ ಜಹಾಜಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಅನ್ಯ ಕಿಸೀ ಜಹಾಜಕಾ, ವೃಕ್ಷಕಾ ಯಾ ಭೂಮಿ ಇತ್ಯಾದಿಕಾ ಆಧಾರ ನ ಹೋನೇಸೇ ದೂಸರಾ ಕೋಈ ಶರಣ ನಹೀಂ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕಾ ಉಡನಾ ಬನ್ದ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ವಿಷಯವಿರಕ್ತತಾ ಹೋನೇಸೇ ಮನಕೋ ಆತ್ಮದ್ರವ್ಯಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಕಿನ್ಹೀಂ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೋಂಕಾ ಆಧಾರ ನಹೀಂ ರಹತಾ ಇಸಲಿಯೇ ದೂಸರಾ ಕೋಈ ಶರಣ ನ ರಹನೇಸೇ ಮನ ನಿರೋಧಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ ); ಔರ ಇಸಲಿಯೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಮನಕಾ ನಿರೋಧ ಹೋನೇಸೇ), ಮನ ಜಿಸಕಾ ಮೂಲ ಹೈ ಐಸೀ ಚಂಚಲತಾಕಾ ವಿಲಯ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅನನ್ತಸಹಜ – ಚೈತನ್ಯಾತ್ಮಕ ಸ್ವಭಾವಮೇಂ ೨ಸಮವಸ್ಥಾನ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ ಸ್ವಭಾವಸಮವಸ್ಥಾನ ತೋ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ, ಅನಾಕುಲ, ಏಕಾಗ್ರ ಸಂಚೇತನ ಹೋನೇಸೇ ಉಸೇ ಧ್ಯಾನ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಇಸಸೇ (ಯಹ ನಿಶ್ಚಿತ ಹುಆ ಕಿ – ) ಧ್ಯಾನ, ಸ್ವಭಾವಸಮವಸ್ಥಾನರೂಪ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾಸೇ ಪ್ರ. ೪೬
೧. ಪರದ್ರವ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿ = ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಪ್ರವರ್ತನ . ೨. ಸಮವಸ್ಥಾನ = ಸ್ಥಿರತಯಾ – ದೃಢತಯಾ ರಹನಾ – ಟಿಕನಾ .