ಹು ಮೋಹಕ್ಷೋಭವಿಹೀನಃ ಪರಿಣಾಮಃ . ಕಸ್ಯ . ಆತ್ಮನಃ . ಹು ಸ್ಫು ಟಮಿತಿ . ತಥಾಹಿ --ಶುದ್ಧಚಿತ್ಸ್ವರೂಪೇ ಚರಣಂ ಚಾರಿತ್ರಂ, ತದೇವ ಚಾರಿತ್ರಂ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವರಾಗಾದಿಸಂಸರಣರೂಪೇ ಭಾವಸಂಸಾರೇ ಪತನ್ತಂ ಪ್ರಾಣಿನಮುದ್ಧೃತ್ಯ ನಿರ್ವಿಕಾರಶುದ್ಧಚೈತನ್ಯೇ ಧರತೀತಿ ಧರ್ಮಃ . ಸ ಏವ ಧರ್ಮಃ ಸ್ವಾತ್ಮಭಾವನೋತ್ಥಸುಖಾಮೃತಶೀತಜಲೇನ ಕಾಮಕ್ರೋಧಾದಿರೂಪಾಗ್ನಿಜನಿತಸ್ಯ ಸಂಸಾರದುಃಖ- ದಾಹಸ್ಯೋಪಶಮಕತ್ವಾತ್ ಶಮ ಇತಿ . ತತಶ್ಚ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಶ್ರದ್ಧಾನರೂಪಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಸ್ಯ ವಿನಾಶಕೋ ದರ್ಶನಮೋಹಾಭಿಧಾನೋ ಮೋಹ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ . ನಿರ್ವಿಕಾರನಿಶ್ಚಲಚಿತ್ತವೃತ್ತಿರೂಪಚಾರಿತ್ರಸ್ಯ ವಿನಾಶಕಶ್ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಾಭಿಧಾನಃ ಕ್ಷೋಭ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ . ತಯೋರ್ವಿಧ್ವಂಸಕತ್ವಾತ್ಸ ಏವ ಶಮೋ ಮೋಹಕ್ಷೋಭವಿಹೀನಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಪರಿಣಾಮೋ ಭಣ್ಯತ ಇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ..೭.. ಅಥಾಭೇದನಯೇನ ಧರ್ಮಪರಿಣತ ಆತ್ಮೈವ ಧರ್ಮೋ ಭವತೀತ್ಯಾವೇದಯತಿ ---ಪರಿಣಮದಿ ಜೇಣ ದವ್ವಂ ತಕ್ಕಾಲೇ ತಮ್ಮಯಂ ತಿ ಪಣ್ಣತ್ತಂ ಪರಿಣಮತಿ ಯೇನ ಪರ್ಯಾಯೇಣ ದ್ರವ್ಯಂ ಕರ್ತೃ ತತ್ಕಾಲೇ ತನ್ಮಯಂ ಭವತೀತಿ ಪ್ರಜ್ಞಪ್ತಂ ಯತಃ ಕಾರಣಾತ್, ತಮ್ಹಾ ಧಮ್ಮಪರಿಣದೋ ಆದಾ ಧಮ್ಮೋ ಮುಣೇದವ್ವೋ ತತಃ ಕಾರಣಾತ್ ಧರ್ಮೇಣ ಪರಿಣತ ಆತ್ಮೈವ ಧರ್ಮೋ ಮನ್ತವ್ಯ ಇತಿ . ತದ್ಯಥಾ – ನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮಪರಿಣತಿರೂಪೋ ನಿಶ್ಚಯಧರ್ಮೋ ಭವತಿ . ಪಞ್ಚಪರಮೇಷ್ಠಯಾದಿಭಕ್ತಿಪರಿಣಾಮರೂಪೋ ವ್ಯವಹಾರ- ಧರ್ಮಸ್ತಾವದುಚ್ಯತೇ . ಯತಸ್ತೇನ ತೇನ ವಿವಕ್ಷಿತಾವಿವಕ್ಷಿತಪರ್ಯಾಯೇಣ ಪರಿಣತಂ ದ್ರವ್ಯಂ ತನ್ಮಯಂ ಭವತಿ, ತತಃ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಧರ್ಮದ್ವಯೇನ ಪರಿಣತಸ್ತಪ್ತಾಯಃಪಿಣ್ಡವದಭೇದನಯೇನಾತ್ಮೈವ ಧರ್ಮೋ ಭವತೀತಿ ಜ್ಞಾತವ್ಯಮ್ . ತದಪಿ ಕಸ್ಮಾತ್ . ಉಪಾದಾನಕಾರಣಸದ್ರಶಂ ಹಿ ಕಾರ್ಯಮಿತಿ ವಚನಾತ್ . ತಚ್ಚ ಪುನರುಪಾದಾನಕಾರಣಂ ಶುದ್ಧಾಶುದ್ಧಭೇದೇನ ದ್ವಿಧಾ . ರಾಗಾದಿವಿಕಲ್ಪರಹಿತಸ್ವಸಂವೇದನಜ್ಞಾನಮಾಗಮಭಾಷಯಾ ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಂ ವಾ ಕೇವಲಜ್ಞಾನೋತ್ಪತ್ತೌ ಶುದ್ಧೋಪಾದಾನಕಾರಣಂ ಭವತಿ . ಅಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ತು ರಾಗಾದೀನಾಮಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯೇನಾಶುದ್ಧೋಪಾದಾನಕಾರಣಂ ಭವತೀತಿ ಸೂತ್ರಾರ್ಥಃ . ಏವಂ ಚಾರಿತ್ರಸ್ಯ ಅಬ ಆತ್ಮಾಕೀ ಚಾರಿತ್ರತಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ ಐಸಾ) ನಿಶ್ಚಯ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ದ್ರವ್ಯಂ ] ದ್ರವ್ಯ ಜಿಸ ಸಮಯ [ಯೇನ ] ಜಿಸ ಭಾವರೂಪಸೇ [ಪರಿಣಮತಿ ] ಪರಿಣಮನ ಕರತಾ ಹೈ [ತತ್ಕಾಲಂ ] ಉಸ ಸಮಯ [ತನ್ಮಯಂ ] ಉಸ ಮಯ ಹೈ [ಇತಿ ] ಐಸಾ [ಪ್ರಜ್ಞಪ್ತಂ ] (ಜಿನೇನ್ದ್ರ ದೇವನೇ) ಕಹಾ ಹೈ; [ತಸ್ಮಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಧರ್ಮಪರಿಣತಃ ಆತ್ಮಾ ] ಧರ್ಮಪರಿಣತ ಆತ್ಮಾಕೋ [ಧರ್ಮಃ ಮನ್ತವ್ಯಃ ] ಧರ್ಮ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೮..
೧೨ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-