ಸೂತ್ರಾರ್ಥಜ್ಞಾನಬಲೇನ ಸ್ವಪರದ್ರವ್ಯವಿಭಾಗಪರಿಜ್ಞಾನಶ್ರದ್ಧಾನವಿಧಾನಸಮರ್ಥತ್ವಾತ್ಸುವಿದಿತಪದಾರ್ಥಸೂತ್ರಃ . ಸಕಲಷಡ್ಜೀವನಿಕಾಯನಿಶುಮ್ಭನವಿಕಲ್ಪಾತ್ಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯಾಭಿಲಾಷವಿಕಲ್ಪಾಚ್ಚ ವ್ಯಾವರ್ತ್ಯಾತ್ಮನಃ ಶುದ್ಧಸ್ವರೂಪೇ ಸಂಯಮನಾತ್, ಸ್ವರೂಪವಿಶ್ರಾನ್ತನಿಸ್ತರಂಗಚೈತನ್ಯಪ್ರತಪನಾಚ್ಚ ಸಂಯಮತಪಃಸಂಯುತಃ . ಸಕಲಮೋಹನೀಯವಿಪಾಕ- ವಿವೇಕಭಾವನಾಸೌಷ್ಠವಸ್ಫು ಟೀಕೃತನಿರ್ವಿಕಾರಾತ್ಮಸ್ವರೂಪತ್ವಾದ್ವಿಗತರಾಗಃ . ಪರಮಕಲಾವಲೋಕನಾನನುಭೂಯಮಾನ- ಗತರಾಗಃ . ಸಮಸುಹದುಕ್ಖೋ ನಿರ್ವಿಕಾರನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸಮಾಧೇರುದ್ಗತಾ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ತಥೈವ ಪರಮಾನನ್ದಸುಖರಸೇ ಲೀನಾ ತಲ್ಲಯಾ ನಿರ್ವಿಕಾರಸ್ವಸಂವಿತ್ತಿರೂಪಾ ಯಾ ತು ಪರಮಕಲಾ ತದವಷ್ಟಮ್ಭೇನೇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟೇನ್ದ್ರಿಯವಿಷಯೇಷು ಹರ್ಷವಿಷಾದರಹಿತತ್ವಾತ್ಸಮ- ಸುಖದುಃಖಃ . ಸಮಣೋ ಏವಂಗುಣವಿಶಿಷ್ಟಃ ಶ್ರಮಣಃ ಪರಮಮುನಿಃ ಭಣಿದೋ ಸುದ್ಧೋವಓಗೋ ತ್ತಿ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗೋ ಭಣಿತ ಇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ..೧೪.. ಏವಂ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಫಲಭೂತಾನನ್ತಸುಖಸ್ಯ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಪರಿಣತಪುರುಷಸ್ಯ ಚ ಕಥನರೂಪೇಣ ಪಞ್ಚಮಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾದ್ವಯಂ ಗತಮ್ ..
ಇತಿ ಚತುರ್ದಶಗಾಥಾಭಿಃ ಸ್ಥಲಪಞ್ಚಕೇನ ಪೀಠಿಕಾಭಿಧಾನಃ ಪ್ರಥಮೋಽನ್ತರಾಧಿಕಾರಃ ಸಮಾಪ್ತಃ ..
ತದನನ್ತರಂ ಸಾಮಾನ್ಯೇನ ಸರ್ವಜ್ಞಸಿದ್ಧಿರ್ಜ್ಞಾನವಿಚಾರಃ ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಫಲಂ ಚೇತಿ ಕಥನರೂಪೇಣ ಗಾಥಾ-
ಟೀಕಾ : — ಸೂತ್ರೋಂಕೇ ಅರ್ಥಕೇ ಜ್ಞಾನಬಲಸೇ ಸ್ವದ್ರವ್ಯ ಔರ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ವಿಭಾಗಕೇ ೧ಪರಿಜ್ಞಾನಮೇಂ ಶ್ರದ್ಧಾನಮೇಂ ಔರ ವಿಧಾನಮೇಂ (ಆಚರಣಮೇಂ) ಸಮರ್ಥ ಹೋನೇಸೇ (ಸ್ವದ್ರವ್ಯ ಔರ ಪರದ್ರವ್ಯಕೀ ಭಿನ್ನತಾಕಾ ಜ್ಞಾನ, ಶ್ರದ್ಧಾನ ಔರ ಆಚರಣ ಹೋನೇಸೇ) ಜೋ ಶ್ರಮಣ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೋ ಔರ (ಉನಕೇ ಪ್ರತಿಪಾದಕ) ಸೂತ್ರೋಂಕೋ ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ಭಲೀಭಾಂತಿ ಜಾನ ಲಿಯಾ ಹೈ ಐಸೇ ಹೈಂ, ಸಮಸ್ತ ಛಹ ಜೀವನಿಕಾಯಕೇ ಹನನಕೇ ವಿಕಲ್ಪಸೇ ಔರ ಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಅಭಿಲಾಷಾಕೇ ವಿಕಲ್ಪಸೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ೨ವ್ಯಾವೃತ್ತ ಕರಕೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಶುದ್ಧಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಸಂಯಮನ ಕರನೇಸೇ, ಔರ ೩ಸ್ವರೂಪವಿಶ್ರಾನ್ತ ೪ನಿಸ್ತರಂಗ ೫ಚೈತನ್ಯಪ್ರತಪನ ಹೋನೇಸೇ ಜೋ ಸಂಯಮ ಔರ ತಪಯುಕ್ತ ಹೈಂ, ಸಕಲ ಮೋಹನೀಯಕೇ ವಿಪಾಕಸೇ ಭೇದಕೀ ಭಾವನಾಕೀ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತಾಸೇ (ಸಮಸ್ತ ಮೋಹನೀಯ ಕರ್ಮಕೇ ಉದಯಸೇ ಭಿನ್ನತ್ವಕೀ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಭಾವನಾಸೇ) ನಿರ್ವಿಕಾರ ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪಕೋ ಪ್ರಗಟ ಕಿಯಾ ಹೋನೇಸೇ ಜೋ ವೀತರಾಗ ಹೈ, ಔರ ಪರಮಕಲಾಕೇ ಅವಲೋಕನಕೇ ಕಾರಣ ಸಾತಾ ವೇದನೀಯ ತಥಾ ಅಸಾತಾ ವೇದನೀಯಕೇ ವಿಪಾಕಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಜೋ ಸುಖ -ದುಃಖ ಉನ ಸುಖ -ದುಃಖ ಜನಿತ ಪರಿಣಾಮೋಂಕೀ ವಿಷಮತಾಕಾ ಅನುಭವ ನಹೀಂ ಹೋನೇಸೇ (ಪರಮ ಸುಖರಸಮೇಂ ಲೀನ ನಿರ್ವಿಕಾರ ಸ್ವಸಂವೇದನರೂಪ ಪರಮಕಲಾಕೇ ಅನುಭವಕೇ ಕಾರಣ ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ
೨೨ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-
೧. ಪರಿಜ್ಞಾನ = ಪೂರಾ ಜ್ಞಾನ; ಜ್ಞಾನ .
೨. ವ್ಯಾವೃತ್ತ ಕರಕೇ = ವಿಮುಖ ಕರಕೇ; ರೋಕಕರ; ಅಲಗ ಕರಕೇ .
೩. ಸ್ವರೂಪವಿಶ್ರಾನ್ತ = ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಸ್ಥಿರ ಹುಆ .
೪. ನಿಸ್ತರಂಗ = ತರಂಗ ರಹಿತ; ಚಂಚಲತಾ ರಹಿತ; ವಿಕಲ್ಪ ರಹಿತ; ಶಾಂತ .
೫. ಪ್ರತಪನ ಹೋನಾ = ಪ್ರತಾಪವಾನ ಹೋನಾ, ಪ್ರಕಾಶಿತ ಹೋನಾ, ದೈದೀಪ್ಯಮಾನ ಹೋನಾ .