ವೇದೋದಯೇ ವಿದ್ಯಮಾನೇಽಪಿ ಮನ್ದಮೋಹೋದಯೇನ ಸ್ತ್ರೀವಿಷಯಬಾಧಾ ನಾಸ್ತಿ, ತಥಾ ಭಗವತ್ಯಸದ್ವೇದ್ಯೋದಯೇ ವಿದ್ಯಮಾನೇಽಪಿ ನಿರವಶೇಷಮೋಹಾಭಾವಾತ್ ಕ್ಷುಧಾಬಾಧಾ ನಾಸ್ತಿ . ಯದಿ ಪುನರುಚ್ಯತೇ ಭವದ್ಭಿ ::::: — ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಯಾದಿಸಯೋಗ- ಕೇವಲಿಪರ್ಯನ್ತಾಸ್ತ್ರಯೋದಶಗುಣಸ್ಥಾನವರ್ತಿನೋ ಜೀವಾ ಆಹಾರಕಾ ಭವನ್ತೀತ್ಯಾಹಾರಕಮಾರ್ಗಣಾಯಾಮಾಗಮೇ ಭಣಿತಮಾಸ್ತೇ, ತತಃ ಕಾರಣಾತ್ ಕೇವಲಿನಾಮಾಹಾರೋಽಸ್ತೀತಿ . ತದಪ್ಯಯುಕ್ತಮ್ . ‘‘ಣೋಕಮ್ಮ -ಕಮ್ಮಹಾರೋ ಕವಲಾಹಾರೋ ಯ ಲೇಪ್ಪಮಾಹಾರೋ . ಓಜಮಣೋ ವಿ ಯ ಕಮಸೋ ಆಹಾರೋ ಛವ್ವಿಹೋ ಣೇಯೋ’’ .. ಇತಿ ಗಾಥಾಕಥಿತಕ್ರಮೇಣ ಯದ್ಯಪಿ ಷಟ್ಪ್ರಕಾರ ಆಹಾರೋ ಭವತಿ ತಥಾಪಿ ನೋಕರ್ಮಾಹಾರಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಕೇವಲಿನಾಮಾಹಾರಕತ್ವಮವಬೋದ್ಧವ್ಯಮ್ . ನ ಚ ಕವಲಾಹಾರಾಪೇಕ್ಷಯಾ . ತಥಾಹಿ — ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ಸುರಸಾಃ ಸುಗನ್ಧಾ ಅನ್ಯಮನುಜಾನಾಮಸಂಭವಿನಃ ಕವಲಾಹಾರಂ ವಿನಾಪಿ ಕಿಞ್ಚಿದೂನಪೂರ್ವಕೋಟಿಪರ್ಯನ್ತಂ ಶರೀರಸ್ಥಿತಿಹೇತವಃ ಸಪ್ತಧಾತುರಹಿತಪರಮೌದಾರಿಕಶರೀರನೋಕರ್ಮಾಹಾರಯೋಗ್ಯಾ ಲಾಭಾನ್ತ- ರಾಯಕರ್ಮನಿರವಶೇಷಕ್ಷಯಾತ್ ಪ್ರತಿಕ್ಷಣಂ ಪುದ್ಗಲಾ ಆಸ್ರವನ್ತೀತಿ ನವಕೇವಲಲಬ್ಧಿವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾಲೇ ಭಣಿತಂ ತಿಷ್ಠತಿ . ತತೋ ಜ್ಞಾಯತೇ ನೋಕರ್ಮಾಹಾರಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಕೇವಲಿನಾಮಾಹಾರಕತ್ವಮ್ . ಅಥ ಮತಮ್ – ಭವದೀಯಕಲ್ಪನಯಾ ಆಹಾರಾನಾಹಾರಕತ್ವಂ ನೋಕರ್ಮಾಹಾರಾಪೇಕ್ಷಯಾ, ನ ಚ ಕವಲಾಹಾರಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಚೇತಿ ಕಥಂ ಜ್ಞಾಯತೇ . ನೈವಮ್ . ‘‘ಏಕಂ ದ್ವೌ ತ್ರೀನ್ ವಾನಾಹಾರಕಃ’’ ಇತಿ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥೇ ಕಥಿತಮಾಸ್ತೇ . ಅಸ್ಯ ಸೂತ್ರಸ್ಯಾರ್ಥಃ ಕಥ್ಯತೇ — ಭವಾನ್ತರಗಮನಕಾಲೇ ವಿಗ್ರಹಗತೌ ಶರೀರಾಭಾವೇ ಸತಿ ನೂತನಶರೀರಧಾರಣಾರ್ಥಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ಶರೀರಾಣಾಂ ಷಣ್ಣಾಂ ಪರ್ಯಾಪ್ತೀನಾಂ ಯೋಗ್ಯಪುದ್ಗಲಪಿಣ್ಡಗ್ರಹಣಂ ನೋಕರ್ಮಾಹಾರ ಉಚ್ಯತೇ . ಸ ಚ ವಿಗ್ರಹಗತೌ ಕರ್ಮಾಹಾರೇ ವಿದ್ಯಮಾನೇಽಪ್ಯೇಕದ್ವಿತ್ರಿಸಮಯಪರ್ಯನ್ತಂ ನಾಸ್ತಿ . ತತೋ ನೋಕರ್ಮಾಹಾರಾಪೇಕ್ಷಯಾಽಽಹಾರಾ- ನಾಹಾರಕತ್ವಮಾಗಮೇ ಜ್ಞಾಯತೇ . ಯದಿ ಪುನಃ ಕವಲಾಹಾರಾಪೇಕ್ಷಯಾ ತರ್ಹಿ ಭೋಜನಕಾಲಂ ವಿಹಾಯ ಸರ್ವದೈವಾನಾಹಾರಕ ಏವ, ಸಮಯತ್ರಯನಿಯಮೋ ನ ಘಟತೇ . ಅಥ ಮತಮ್ – ಕೇವಲಿನಾಂ ಕವಲಾಹಾರೋಽಸ್ತಿ ಮನುಷ್ಯತ್ವಾತ್ ವರ್ತಮಾನಮನುಷ್ಯವತ್ . ತದಪ್ಯಯುಕ್ತ ಮ್ . ತರ್ಹಿ ಪೂರ್ವಕಾಲಪುರುಷಾಣಾಂ ಸರ್ವಜ್ಞತ್ವಂ ನಾಸ್ತಿ, ರಾಮರಾವಣಾದಿಪುರುಷಾಣಾಂ ಚ ವಿಶೇಷಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ನಾಸ್ತಿ ವರ್ತಮಾನಮನುಷ್ಯವತ್ . ನ ಚ ತಥಾ . ಕಿಂಚ ಛದ್ಮಸ್ಥತಪೋಧನಾ ಅಪಿ ಸಪ್ತಧಾತುರಹಿತಪರಮೌದಾರಿಕಶರೀರಾಭಾವೇ ‘ಛಟ್ಠೋ ತ್ತಿ ಪಢಮಸಣ್ಣಾ’ ಇತಿ ವಚನಾತ್ ಪ್ರಮತ್ತಸಂಯತಷಷ್ಠಗುಣಸ್ಥಾನವರ್ತಿನೋ ಯದ್ಯಪ್ಯಾಹಾರಂ ಗೃಹ್ಣನ್ತಿ ತಥಾಪಿ ಜ್ಞಾನಸಂಯಮ- ಧ್ಯಾನಸಿದ್ಧಯರ್ಥಂ, ನ ಚ ದೇಹಮಮತ್ವಾರ್ಥಮ್ . ಉಕ್ತಂ ಚ — ‘‘ಕಾಯಸ್ಥಿತ್ಯರ್ಥಮಾಹಾರಃ ಕಾಯೋ ಜ್ಞಾನಾರ್ಥಮಿಷ್ಯತೇ . ಜ್ಞಾನಂ ಕರ್ಮವಿನಾಶಾಯ ತನ್ನಾಶೇ ಪರಮಂ ಸುಖಮ್’’ .. ‘‘ಣ ಬಲಾಉಸಾಹಣಟ್ಠಂ ಣ ಸರೀರಸ್ಸ ಯ ಚಯಟ್ಠ ತೇಜಟ್ಠಂ . ಣಾಣಟ್ಠ ಸಂಜಮಟ್ಠಂ ಝಾಣಟ್ಠಂ ಚೇವ ಭುಂಜಂತಿ ..’’ ತಸ್ಯ ಭಗವತೋ ಜ್ಞಾನಸಂಯಮಧ್ಯಾನಾದಿಗುಣಾಃ ಸ್ವಭಾವೇನೈವ ತಿಷ್ಠನ್ತಿ ನ ಚಾಹಾರಬಲೇನ . ಯದಿ ಪುನರ್ದೇಹಮಮತ್ವೇನಾಹಾರಂ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ತರ್ಹಿ ಛದ್ಮಸ್ಥೇಭ್ಯೋಽಪ್ಯಸೌ ಹೀನಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ . ಅಥೋಚ್ಯತೇ — ತಸ್ಯಾತಿಶಯವಿಶೇಷಾತ್ಪ್ರಕಟಾ ಭುಕ್ತಿರ್ನಾಸ್ತಿ ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಾ ವಿದ್ಯತೇ . ತರ್ಹಿ ಪರಮೌದಾರಿಕಶರೀರತ್ವಾದ್ಭುಕ್ತಿರೇವ ನಾಸ್ತ್ಯಯಮೇವಾತಿಶಯಃ ಕಿಂ ನ ಭವತಿ . ತತ್ರ ತು ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಭುಕ್ತೌ ಮಾಯಾಸ್ಥಾನಂ ದೈನ್ಯವೃತ್ತಿಃ, ಅನ್ಯೇಽಪಿ ಪಿಣ್ಡಶುದ್ಧಿಕಥಿತಾ ದೋಷಾ ಬಹವೋ ಭವನ್ತಿ . ತೇ ಚಾನ್ಯತ್ರ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರೇ ಜ್ಞಾತವ್ಯಾಃ . ಅತ್ರ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಕೇವಲಜ್ಞಾನಿನಃ ] ಕೇವಲಜ್ಞಾನೀಕೇ [ದೇಹಗತಂ ] ಶರೀರಸಮ್ಬನ್ಧೀ [ಸೌಖ್ಯಂ ] ಸುಖ [ವಾ ಪುನಃ ದುಃಖಂ ] ಯಾ ದುಃಖ [ನಾಸ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈ, [ಯಸ್ಮಾತ್ ] ಕ್ಯೋಂಕಿ [ಅತೀನ್ದ್ರಿಯತ್ವಂ ಜಾತಂ ] ಅತೀನ್ದ್ರಿಯತಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹುಈ ಹೈ [ತಸ್ಮಾತ್ ತು ತತ್ ಜ್ಞೇಯಮ್ ] ಇಸಲಿಯೇ ಐಸಾ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೨೦..