ಅಥೈವಂ ಜ್ಞಾನಿನೋಽರ್ಥೈಃ ಸಹಾನ್ಯೋನ್ಯವೃತ್ತಿಮತ್ತ್ವೇಽಪಿ ಪರಗ್ರಹಣಮೋಕ್ಷಣಪರಿಣಮನಾಭಾವೇನ ಸರ್ವಂ ಪಶ್ಯತೋಽಧ್ಯವಸ್ಯತಶ್ಚಾತ್ಯನ್ತವಿವಿಕ್ತತ್ವಂ ಭಾವಯತಿ —
ಮುಂಚದಿ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ನೈವ ಮುಞ್ಚತಿ ನೈವ ಣ ಪರಂ ಪರಿಣಮದಿ ಪರಂ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಜ್ಞೇಯಪದಾರ್ಥಂ ನೈವ ಪರಿಣಮತಿ . ಸ ಕಃ ಕರ್ತಾ . ಕೇವಲೀ ಭಗವಂ ಕೇವಲೀ ಭಗವಾನ್ ಸರ್ವಜ್ಞಃ . ತತೋ ಜ್ಞಾಯತೇ ಪರದ್ರವ್ಯೇಣ ಸಹ ಭಿನ್ನತ್ವಮೇವ . ತರ್ಹಿ ಕಿಂ ಜ್ಞಾನದರ್ಪಣಮೇಂ ಭೀ ಸರ್ವ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಸಮಸ್ತ ಜ್ಞೇಯಾಕಾರೋಂಕೇ ಪ್ರತಿಬಿಮ್ಬ ಪಡತೇ ಹೈಂ ಅರ್ಥಾತ್ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಜ್ಞೇಯಾಕಾರೋಂಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಜ್ಞಾನಕೀ ಅವಸ್ಥಾರೂಪ ಜ್ಞೇಯಾಕಾರ ಹೋತೇ ಹೈಂ (ಕ್ಯೋಂಕಿ ಯದಿ ಐಸಾ ನ ಹೋ ತೋ ಜ್ಞಾನ ಸರ್ವ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೋ ನಹೀಂ ಜಾನ ಸಕೇಗಾ) . ವಹಾಂ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಹೋನೇವಾಲೇ ಜ್ಞೇಯಾಕಾರ ಜ್ಞಾನಕೀ ಹೀ ಅವಸ್ಥಾಯೇಂ ಹೈ, ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಜ್ಞೇಯಾಕಾರ ಕಹೀಂ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ನಹೀಂ ಹೈ . ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಐಸಾ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ದೇಖಾ ಜಾಯೇ ತೋ, ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಹೋನೇವಾಲೇ ಜ್ಞೇಯಾಕಾರೋಂಕೇ ಕಾರಣ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಜ್ಞೇಯಾಕಾರ ಹೈಂ, ಔರ ಉನಕೇ ಕಾರಣ ಪದಾರ್ಥ ಹೈಂ — ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪರಮ್ಪರಾಸೇ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಹೋನೇವಾಲೇ ಜ್ಞೇಯಾಕಾರೋಂಕೇ ಕಾರಣ ಪದಾರ್ಥ ಹೈಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಉನ (ಜ್ಞಾನಕೀ ಅವಸ್ಥಾರೂಪ) ಜ್ಞೇಯಾಕಾರೋಂಕೋ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ದೇಖಕರ, ಕಾರ್ಯಮೇಂ ಕಾರಣಕಾ ಉಪಚಾರ ಕರಕೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಐಸಾ ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ ಹೈ ಕಿ ‘ಪದಾರ್ಥ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಹೈಂ’ ..೩೧..
ಅಬ, ಇಸಪ್ರಕಾರ (ವ್ಯವಹಾರಸೇ) ಆತ್ಮಾಕೀ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಸಾಥ ಏಕ ದೂಸರೇಂಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, (ನಿಶ್ಚಯಸೇ) ವಹ ಪರಕಾ ಗ್ರಹಣ -ತ್ಯಾಗ ಕಿಯೇ ಬಿನಾ ತಥಾ ಪರರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹುಏ ಬಿನಾ ಸಬಕೋ ದೇಖತಾ -ಜಾನತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ (ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಸಾಥ) ಅತ್ಯನ್ತ ಭಿನ್ನತಾ ಹೈ ಐಸಾ ಬತಲಾತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಕೇವಲೀ ಭಗವಾನ್ ] ಕೇವಲೀ ಭಗವಾನ [ಪರಂ ] ಪರಕೋ [ನ ಏವ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ] ಗ್ರಹಣ ನಹೀಂ ಕರತೇ, [ನ ಮುಂಚತಿ ] ಛೋಡತೇ ನಹೀಂ, [ನ ಪರಿಣಮತಿ ] ಪರರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ನಹೀಂ ಹೋತೇ; [ಸಃ ] ವೇ [ನಿರವಶೇಷಂ ಸರ್ವಂ ] ನಿರವಶೇಷರೂಪಸೇ ಸಬಕೋ (ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ಆತ್ಮಾಕೋ, ಸರ್ವ ಜ್ಞೇಯೋಂಕೋ) [ಸಮನ್ತತಃ ] ಸರ್ವ ಓರಸೇ (ಸರ್ವ ಆತ್ಮಪ್ರದೇಶೋಂಸೇ) [ಪಶ್ಯತಿ ಜಾನಾತಿ ] ದೇಖತೇ – ಜಾನತೇ ಹೈಂ ..೩೨..
ಪ್ರಭು ಕೇವಲೀ ನ ಗ್ರಹೇ, ನ ಛೋಡೇ, ಪರರೂಪೇ ನವ ಪರಿಣಮೇ; ದೇಖೇ ಅನೇ ಜಾಣೇ ನಿಃಶೇಷೇ ಸರ್ವತಃ ತೇ ಸರ್ವನೇ.೩೨.