യദി പ്രത്യക്ഷോജാതഃ പര്യായഃ പ്രലയിതശ്ച ജ്ഞാനസ്യ .
ന ഭവതി വാ തത് ജ്ഞാനം ദിവ്യമിതി ഹി കേ പ്രരൂപയന്തി ..൩൯..
യദി ഖല്വസംഭാവിതഭാവം സംഭാവിതഭാവം ച പര്യായജാതമപ്രതിഘവിജൃംഭിതാഖംഡിത-
പ്രതാപപ്രഭുശക്തിതയാ പ്രസഭേനൈവ നിതാന്തമാക്രമ്യാക്രമസമര്പിതസ്വരൂപസര്വസ്വമാത്മാനം പ്രതി നിയതം ജ്ഞാനം
ന കരോതി, തദാ തസ്യ കുതസ്തനീ ദിവ്യതാ സ്യാത് . അതഃ കാഷ്ഠാപ്രാപ്തസ്യ പരിച്ഛേദസ്യ സര്വ-
മേതദുപപന്നമ് ..൩൯..
അഥാസദ്ഭൂതപര്യായാണാം വര്തമാനജ്ഞാനപ്രത്യക്ഷത്വം ദൃഢയതി — ജഇ പച്ചക്ഖമജാദം പജ്ജായം പലയിദം ച ണാണസ്സ ണ ഹവദി
വാ യദി പ്രത്യക്ഷോ ന ഭവതി . സ കഃ . അജാതപര്യായോ ഭാവിപര്യായഃ . ന കേവലം ഭാവിപര്യായഃ പ്രലയിതശ്ച
വാ . കസ്യ . ജ്ഞാനസ്യ . തം ണാണം ദിവ്വം തി ഹി കേ പരൂവേംതി തദ്ജ്ഞാനം ദിവ്യമിതി കേ പ്രരൂപയന്തി, ന
കേപീതി . തഥാ ഹി — യദി വര്തമാനപര്യായവദതീതാനാഗതപര്യായം ജ്ഞാനം കര്തൃ ക്രമകരണവ്യവധാന-
രഹിതത്വേന സാക്ഷാത്പ്രത്യക്ഷം ന കരോതി, തര്ഹി തത് ജ്ഞാനം ദിവ്യം ന ഭവതി . വസ്തുതസ്തു ജ്ഞാനമേവ ന ഭവതീതി .
യഥായം കേവലീ പരകീയദ്രവ്യപര്യായാന് യദ്യപി പരിച്ഛിത്തിമാത്രേണ ജാനാതി, തഥാപി നിശ്ചയനയേന
സഹജാനന്ദൈകസ്വഭാവേ സ്വശുദ്ധാത്മനി തന്മയത്വേന പരിച്ഛിത്തിം കരോതി, തഥാ നിര്മലവിവേകിജനോപി യദ്യപി
വ്യവഹാരേണ പരകീയദ്രവ്യഗുണപര്യായപരിജ്ഞാനം കരോതി, തഥാപി നിശ്ചയേന നിര്വികാരസ്വസംവേദനപര്യായേ
വിഷയത്വാത്പര്യായേണ പരിജ്ഞാനം കരോതീതി സൂത്രതാത്പര്യമ് ..൩൯.. അഥാതീതാനാഗതസൂക്ഷ്മാദിപദാര്ഥാനിന്ദ്രിയജ്ഞാനം
കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ ]
ജ്ഞാനതത്ത്വ -പ്രജ്ഞാപന
൬൭
അന്വയാര്ഥ : — [യദി വാ ] യദി [അജാതഃ പര്യായഃ ] അനുത്പന്ന പര്യായ [ച ]
തഥാ [പ്രലയിതഃ ] നഷ്ട പര്യായ [ജ്ഞാനസ്യ ] ജ്ഞാനകേ (കേവലജ്ഞാനകേ) [പ്രത്യക്ഷഃ ന ഭവതി ] പ്രത്യക്ഷ ന ഹോ
തോ [തത് ജ്ഞാനം ] ഉസ ജ്ഞാനകോ [ദിവ്യം ഇതി ഹി ] ‘ദിവ്യ’ [കേ പ്രരൂപയംതി ] കൌന പ്രരൂപേഗാ ? ..൩൯..
ടീകാ : — ജിസനേ അസ്തിത്വകാ അനുഭവ നഹീം കിയാ ഔര ജിസനേ അസ്തിത്വകാ അനുഭവ
കര ലിയാ ഹൈ ഐസീ (അനുത്പന്ന ഔര നഷ്ട) പര്യായമാത്രകോ യദി ജ്ഞാന അപനീ നിര്വിഘ്ന വികസിത,
അഖംഡിത പ്രതാപയുക്ത പ്രഭുശക്തികേ (-മഹാ സാമര്ഥ്യ ) ദ്വാരാ ബലാത് അത്യന്ത ആക്രമിത കരേ
(-പ്രാപ്ത കരേ), തഥാ വേ പര്യായേം അപനേ സ്വരൂപസര്വസ്വകോ അക്രമസേ അര്പിത കരേം (-ഏക ഹീ സാഥ
ജ്ഞാനമേം ജ്ഞാത ഹോം ) ഇസപ്രകാര ഉന്ഹേം അപനേ പ്രതി നിയത ന കരേ (-അപനേമേം നിശ്ചിത ന കരേ, പ്രത്യക്ഷ
ന ജാനേ), തോ ഉസ ജ്ഞാനകീ ദിവ്യതാ ക്യാ ഹൈ ? ഇസസേ (യഹ കഹാ ഗയാ ഹൈ കി) പരാകാഷ്ഠാകോ പ്രാപ്ത
ജ്ഞാനകേ ലിയേ യഹ സബ യോഗ്യ ഹൈ
.
ഭാവാര്ഥ : — അനന്ത മഹിമാവാന കേവലജ്ഞാനകീ യഹ ദിവ്യതാ ഹൈ കി വഹ അനന്ത ദ്രവ്യോംകീ
സമസ്ത പര്യായോംകോ (അതീത ഔര അനാഗത പര്യായോംകോ ഭീ) സമ്പൂര്ണതയാ ഏക ഹീ സമയ പ്രത്യക്ഷ
ജാനതാ ഹൈ ..൩൯..