യഥാ ഹി മഹിലാനാം പ്രയത്നമന്തരേണാപി തഥാവിധയോഗ്യതാസദ്ഭാവാത് സ്വഭാവഭൂത ഏവ മായോപഗുണ്ഠനാഗുണ്ഠിതോ വ്യവഹാരഃ പ്രവര്തതേ, തഥാ ഹി കേവലിനാം പ്രയത്നമന്തരേണാപി തഥാവിധ- യോഗ്യതാസദ്ഭാവാത് സ്ഥാനമാസനം വിഹരണം ധര്മദേശനാ ച സ്വഭാവഭൂതാ ഏവ പ്രവര്തന്തേ . അപി ചാവിരുദ്ധമേതദമ്ഭോധരദൃഷ്ടാന്താത് . യഥാ ഖല്വമ്ഭോധരാകാരപരിണതാനാം പുദ്ഗലാനാം ഗമനമവസ്ഥാനം ഗര്ജനമമ്ബുവര്ഷം ച പുരുഷപ്രയത്നമന്തരേണാപി ദൃശ്യന്തേ, തഥാ കേവലിനാം സ്ഥാനാദയോബുദ്ധിപൂര്വകാ ഏവ ദൃശ്യന്തേ . അതോമീ സ്ഥാനാദയോ മോഹോദയപൂര്വകത്വാഭാവാത് ക്രിയാവിശേഷാ അപി കേവലിനാം ക്രിയാഫലഭൂതബന്ധസാധനാനി ന ഭവന്തി ..൪൪.. അനീഹിതാഃ . കേഷാമ് . തേസിം അരഹംതാണം തേഷാമര്ഹതാം നിര്ദോഷിപരമാത്മനാമ് . ക്വ . കാലേ അര്ഹദവസ്ഥായാമ് . ക ഇവ . മായാചാരോ വ്വ ഇത്ഥീണം മായാചാര ഇവ സ്ത്രീണാമിതി . തഥാ ഹി — യഥാ സ്ത്രീണാം സ്ത്രീവേദോദയ- സദ്ഭാവാത്പ്രയത്നാഭാവേപി മായാചാരഃ പ്രവര്തതേ, തഥാ ഭഗവതാം ശുദ്ധാത്മതത്ത്വപ്രതിപക്ഷഭൂതമോഹോദയകാര്യേഹാപൂര്വ-

അന്വയാര്ഥ : — [തേഷാമ് അര്ഹതാം ] ഉന അരഹന്ത ഭഗവന്തോംകേ [കാലേ ] ഉസ സമയ [സ്ഥാനനിഷദ്യാവിഹാരാഃ ] ഖഡേ രഹനാ, ബൈഠനാ, വിഹാര [ധര്മോപദേശഃ ച ] ഔര ധര്മോപദേശ-[സ്ത്രീണാം മായാചാരഃ ഇവ ] സ്ത്രിയോംകേ മായാചാരകീ ഭാ തി, [നിയതയഃ ] സ്വാഭാവിക ഹീ — പ്രയത്ന ബിനാ ഹീ — ഹോതാ ഹൈ ..൪൪..

ടീകാ : — ജൈസേ സ്ത്രിയോംകേ, പ്രയത്നകേ ബിനാ ഭീ, ഉസ പ്രകാര യോഗ്യതാകാ സദ്ഭാവ ഹോനേസേ സ്വഭാവഭൂത ഹീ മായാകേ ഢക്കനസേ ഢ കാ ഹുആ വ്യവഹാര പ്രവര്തതാ ഹൈ, ഉസീപ്രകാര കേവലീഭഗവാനകേ, പ്രയത്നകേ ബിനാ ഹീ ( – പ്രയത്ന ന ഹോനേപര ഭീ) ഉസ പ്രകാരകീ യോഗ്യതാകാ സദ്ഭാവ ഹോനേസേ ഖഡേ രഹനാ, ബൈഠനാ, വിഹാര ഔര ധര്മദേശനാ സ്വഭാവഭൂത ഹീ പ്രവര്തതേ ഹൈം ഔര യഹ (പ്രയത്നകേ ബിനാ ഹീ വിഹാരാദികാ ഹോനാ), ബാദലകേ ദൃഷ്ടാന്തസേ അവിരുദ്ധ ഹൈ . ജൈസേ ബാദലകേ ആകാരരൂപ പരിണമിത പുദ്ഗലോംകാ ഗമന, സ്ഥിരതാ, ഗര്ജന ഔര ജലവൃഷ്ടി പുരുഷ -പ്രയത്നകേ ബിനാ ഭീ ദേഖീ ജാതീ ഹൈ, ഉസീപ്രകാര കേവലീഭഗവാനകേ ഖഡേ രഹനാ ഇത്യാദി അബുദ്ധിപൂര്വക ഹീ (ഇച്ഛാകേ ബിനാ ഹീ) ദേഖാ ജാതാ ഹൈ . ഇസലിയേ യഹ സ്ഥാനാദിക ( – ഖഡേ രഹനേ -ബൈഠനേ ഇത്യാദികാ വ്യാപാര), മോഹോദയപൂര്വക ന ഹോനേസേ, ക്രിയാവിശേഷ ( – ക്രിയാകേ പ്രകാര) ഹോനേ പര ഭീ കേവലീ ഭഗവാനകേ ക്രിയാഫലഭൂത ബന്ധകേ സാധന നഹീം ഹോതേ .

ഭാവാര്ഥ : — കേവലീ ഭഗവാനകേ സ്ഥാന, ആസന ഔര വിഹാര, യഹ കായയോഗസമ്ബന്ധീ ക്രിയാഏ തഥാ ദിവ്യധ്വനിസേ നിശ്ചയ -വ്യവഹാരസ്വരൂപ ധര്മകാ ഉപദേശ – വചനയോഗ സമ്ബന്ധീ ക്രിയാ-

൭൪പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-