അഥേന്ദ്രിയാണാം സ്വവിഷയമാത്രേപി യുഗപത്പ്രവൃത്ത്യസംഭവാദ്ധേയമേവേന്ദ്രിയജ്ഞാനമിത്യവധാരയതി —
ഫാസോ രസോ യ ഗംധോ വണ്ണോ സദ്ദോ യ പോഗ്ഗലാ ഹോംതി .
അക്ഖാണം തേ അക്ഖാ ജുഗവം തേ ണേവ ഗേണ്ഹംതി ..൫൬..
സ്പര്ശോ രസശ്ച ഗന്ധോ വര്ണഃ ശബ്ദശ്ച പുദ്ഗലാ ഭവന്തി .
അക്ഷാണാം താന്യക്ഷാണി യുഗപത്താന്നൈവ ഗൃഹ്ണന്തി ..൫൬..
ഇന്ദ്രിയാണാം ഹി സ്പര്ശരസഗന്ധവര്ണപ്രധാനാഃ ശബ്ദശ്ച ഗ്രഹണയോഗ്യാഃ പുദ്ഗലാഃ . അഥേന്ദ്രിയൈര്യുഗ-
കതംഭൂതമ് . ഇന്ദ്രിയഗ്രഹണയോഗ്യഇന്ദ്രിയഗ്രഹണയോഗ്യമ് . ജാണദി വാ തം ണ ജാണാദി സ്വാവരണക്ഷയോപശമയോഗ്യം കിമപി സ്ഥൂലം
ജാനാതി, വിശേഷക്ഷയോപശമാഭാവാത് സൂക്ഷ്മം ന ജാനാതീതി . അയമത്ര ഭാവാര്ഥഃ — ഇന്ദ്രിയജ്ഞാനം യദ്യപി
വ്യവഹാരേണ പ്രത്യക്ഷം ഭണ്യതേ, തഥാപി നിശ്ചയേന കേവലജ്ഞാനാപേക്ഷയാ പരോക്ഷമേവ . പരോക്ഷം തു യാവതാംശേന സൂക്ഷ്മാര്ഥം
ന ജാനാതി താവതാംശേന ചിത്തഖേദകാരണം ഭവതി . ഖേദശ്ച ദുഃഖം, തതോ ദുഃഖജനകത്വാദിന്ദ്രിയജ്ഞാനം
ഹേയമിതി ..൫൫.. അഥ ചക്ഷുരാദീന്ദ്രിയജ്ഞാനം രൂപാദിസ്വവിഷയമപി യുഗപന്ന ജാനാതി തേന കാരണേന ഹേയമിതി
രസ, ഗംധ, സ്പര്ശ വളീ വരണ നേ ശബ്ദ ജേ പൌദ്ഗലിക തേ
ഛേ ഇന്ദ്രിവിഷയോ, തേമനേയ ന ഇന്ദ്രിയോ യുഗപദ ഗ്രഹേ. ൫൬.
കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ ]
ജ്ഞാനതത്ത്വ -പ്രജ്ഞാപന
൯൭
പ്ര. ൧൩
ഹൈ, അല്പ ശക്തിവാന ഹോനേസേ ഖേദ ഖിന്ന ഹൈ, പരപദാര്ഥോംകോ പരിണമിത കരാനേകാ അഭിപ്രായ ഹോനേ
പര ഭീ പദ പദ പര ഠഗാ ജാതാ ഹൈ (ക്യോംകി പര പദാര്ഥ ആത്മാകേ ആധീന പരിണമിത നഹീം
ഹോതേ) ഇസലിയേ പരമാര്ഥസേ വഹ ജ്ഞാന ‘അജ്ഞാന’ നാമകേ ഹീ യോഗ്യ ഹൈ . ഇസലിയേ വഹ ഹേയ
ഹൈ ..൫൫..
അബ, ഇന്ദ്രിയാ
മാത്ര അപനേ വിഷയോംമേം ഭീ യുഗപത് പ്രവൃത്ത നഹീം ഹോതീം, ഇസലിയേ ഇന്ദ്രിയജ്ഞാന ഹേയ
ഹീ ഹൈ, ഐസാ നിശ്ചയ കരതേ ഹൈം : —
അന്വയാര്ഥ : — [സ്പര്ശഃ ] സ്പര്ശ, [രസഃ ച ] രസ, [ഗംധഃ ] ഗംധ, [വര്ണഃ ] വര്ണ [ശബ്ദഃ
ച ] ഔര ശബ്ദ [പുദ്ഗലാഃ ] പുദ്ഗല ഹൈം, വേ [അക്ഷാണാം ഭവന്തി ] ഇന്ദ്രിയോംകേ വിഷയ ഹൈം [താനി
അക്ഷാണി ] (പരന്തു ) വേ ഇന്ദ്രിയാ
[താന് ] ഉന്ഹേം (ഭീ) [യുഗപത് ] ഏക സാഥ [ന ഏവ ഗൃഹ്ണന്തി ]
ഗ്രഹണ നഹീം കരതീം (നഹീം ജാന സകതീം) ..൫൬..
ടീകാ : — ൧മുഖ്യ ഐസേ സ്പര്ശ -രസ -ഗംധ -വര്ണ തഥാ ശബ്ദ — ജോ കി പുദ്ഗല ഹൈം വേ —
൧.* സ്പര്ശ, രസ, ഗംധ ഔര വര്ണ – യഹ പുദ്ഗലകേ മുഖ്യ ഗുണ ഹൈം .