ജാതം സ്വയം സമംതം ജ്ഞാനമനന്താര്ഥവിസ്തൃതം വിമലമ് .
രഹിതം ത്വവഗ്രഹാദിഭിഃ സുഖമിതി ഐകാന്തികം ഭണിതമ് ..൫൯..
സ്വയം ജാതത്വാത്, സമന്തത്വാത്, അനന്താര്ഥവിസ്തൃതത്വാത്, വിമലത്വാത്, അവഗ്രഹാദി-
രഹിതത്വാച്ച പ്രത്യക്ഷം ജ്ഞാനം സുഖമൈകാന്തികമിതി നിശ്ചീയതേ, അനാകുലത്വൈകലക്ഷണത്വാത്സൌഖ്യസ്യ .
യതോ ഹി പരതോ ജായമാനം പരാധീനതയാ, അസമംതമിതരദ്വാരാവരണേന, കതിപയാര്ഥപ്രവൃത്തമിതരാര്ഥ-
ബുഭുത്സയാ, സമലമസമ്യഗവബോധേന, അവഗ്രഹാദിസഹിതം ക്രമകൃതാര്ഥഗ്രഹണഖേദേന പരോക്ഷം ജ്ഞാനമത്യന്ത-
ഉത്പന്നമ് . കിം കര്തൃ . ണാണം കേവലജ്ഞാനമ് . കഥം ജാതമ് . സയം സ്വയമേവ . പുനരപി കിംവിശിഷ്ടമ് . സമംതം
പരിപൂര്ണമ് . പുനരപി കിംരൂപമ് . അണംതത്ഥവിത്ഥഡം അനന്താര്ഥവിസ്തീര്ണമ് . പുനഃ കീദൃശമ് . വിമലം സംശയാദിമല-
൧. സമന്ത = ചാരോം ഓര -സര്വ ഭാഗോംമേം വര്തമാന; സര്വ ആത്മപ്രദേശോംസേ ജാനതാ ഹുആ; സമസ്ത; സമ്പൂര്ണ, അഖണ്ഡ .
൨. ഐകാന്തിക = പരിപൂര്ണ; അന്തിമ, അകേലാ; സര്വഥാ .
൩. പരോക്ഷ ജ്ഞാന ഖംഡിത ഹൈ അര്ഥാത് വഹ അമുക പ്രദേശോംകേ ദ്വാരാ ഹീ ജാനതാ ഹൈ; ജൈസേ -വര്ണ ആ
ഖ ജിതനേ പ്രദേശോംകേ
ദ്വാരാ ഹീ (ഇന്ദ്രിയജ്ഞാനസേ) ജ്ഞാത ഹോതാ ഹൈ; അന്യ ദ്വാര ബന്ദ ഹൈം .
൪. ഇതര = ദൂസരേ; അന്യ; ഉസകേ സിവായകേ .
൫. പദാര്ഥഗ്രഹണ അര്ഥാത് പദാര്ഥകാ ബോധ ഏക ഹീ സാഥ ന ഹോനേ പര അവഗ്രഹ, ഈഹാ ഇത്യാദി ക്രമപൂര്വക ഹോനേസേ ഖേദ
ഹോതാ ഹൈ .
൧൦൨പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-
അബ, ഇസീ പ്രത്യക്ഷജ്ഞാനകോ പാരമാര്ഥിക സുഖരൂപ ബതലാതേ ഹൈം : —
അന്വയാര്ഥ : — [സ്വയം ജാതം ] അപനേ ആപ ഹീ ഉത്പന്ന [സമംതം ] സമംത (സര്വ പ്രദേശോംസേ
ജാനതാ ഹുആ) [അനന്താര്ഥവിസ്തൃതം ] അനന്ത പദാര്ഥോംമേം വിസ്തൃത [വിമലം ] വിമല [തു ] ഔര
[അവഗ്രഹാദിഭിഃ രഹിതം ] അവഗ്രഹാദിസേ രഹിത — [ജ്ഞാനം ] ഐസാ ജ്ഞാന [ഐകാന്തികം സുഖം ] ഐകാന്തിക
സുഖ ഹൈ [ഇതി ഭണിതം ] ഐസാ (സര്വജ്ഞദേവനേ) കഹാ ഹൈ ..൫൯..
ടീകാ : — (൧) ‘സ്വയം ഉത്പന്ന’ ഹോനേസേ, (൨) ‘സമംത’ ഹോനേസേ, (൩) ‘അനന്ത -പദാര്ഥോംമേം
വിസ്തൃത’ ഹോനേസേ, (൪) ‘വിമല’ ഹോനേസേ ഔര (൫) ‘അവഗ്രഹാദി രഹിത’ ഹോനേസേ, പ്രത്യക്ഷജ്ഞാന
൨ഐകാന്തിക സുഖ ഹൈ യഹ നിശ്ചിത ഹോതാ ഹൈ, ക്യോംകി ഏക മാത്ര അനാകുലതാ ഹീ സുഖകാ ലക്ഷണ ഹൈ .
(ഇസീ ബാതകോ വിസ്താരപൂര്വക സമഝാതേ ഹൈം : — )
(൧) ‘പരകേ ദ്വാരാ ഉത്പന്ന’ ഹോതാ ഹുആ പരാധീനതാകേ കാരണ (൨) ൩‘അസമംത’ ഹോനേസേ ൪ഇതര
ദ്വാരോംകേ ആവരണകേ കാരണ (൩) ‘മാത്ര കുഛ പദാര്ഥോംമേം പ്രവര്തമാന’ ഹോതാ ഹുആ അന്യ പദാര്ഥോംകോ
ജാനനേകീ ഇച്ഛാകേ കാരണ, (൪) ‘സമല’ ഹോനേസേ അസമ്യക് അവബോധകേ കാരണ ( — കര്മമലയുക്ത
ഹോനേസേ സംശയ -വിമോഹ -വിഭ്രമ സഹിത ജാനനേകേ കാരണ), ഔര (൫) ‘അവഗ്രഹാദി സഹിത’ ഹോനേസേ
ക്രമശഃ ഹോനേവാലേ ൫പദാര്ഥഗ്രഹണകേ ഖേദകേ കാരണ (-ഇന കാരണോംകോ ലേകര), പരോക്ഷ ജ്ഞാന അത്യന്ത