തഥൈവ ലോകേ കാരണാംതരമനപേക്ഷ്യൈവ സ്വയമേവ ഭഗവാനാത്മാപി സ്വപരപ്രകാശനസമര്ഥനിര്വിതഥാനന്ത- ശക്തിസഹജസംവേദനതാദാത്മ്യാത് ജ്ഞാനം, തഥൈവ ചാത്മതൃപ്തിസമുപജാതപരിനിര്വൃത്തിപ്രവര്തിതാനാകുലത്വ- സുസ്ഥിതത്വാത് സൌഖ്യം, തഥൈവ ചാസന്നാത്മതത്ത്വോപലമ്ഭലബ്ധവര്ണജനമാനസശിലാസ്തമ്ഭോത്കീര്ണ- സമുദീര്ണദ്യുതിസ്തുതിയോഗിദിവ്യാത്മസ്വരൂപത്വാദ്ദേവഃ . അതോസ്യാത്മനഃ സുഖസാധനാഭാസൈര്വിഷയൈഃ പര്യാപ്തമ് ..൬൮.. — ഇതി ആനന്ദപ്രപംചഃ . ജഗതി . തഹാ ദേവോ നിജശുദ്ധാത്മസമ്യക്ശ്രദ്ധാനജ്ഞാനാനുഷ്ഠാനരൂപാഭേദരത്നത്രയാത്മകനിര്വികല്പസമാധിസമുത്പന്ന- സുന്ദരാനന്ദസ്യന്ദിസുഖാമൃതപാനപിപാസിതാനാം ഗണധരദേവാദിപരമയോഗിനാം ദേവേന്ദ്രാദീനാം ചാസന്നഭവ്യാനാം മനസി നിരന്തരം പരമാരാധ്യം, തഥൈവാനന്തജ്ഞാനാദിഗുണസ്തവനേന സ്തുത്യം ച യദ്ദിവ്യമാത്മസ്വരൂപം തത്സ്വഭാവത്വാത്തഥൈവ ദേവശ്ചേതി . തതോ ജ്ഞായതേ മുക്താത്മനാം വിഷയൈരപി പ്രയോജനം നാസ്തീതി ..൬൮.. ഏവം സ്വഭാവേനൈവ സുഖസ്വഭാവത്വാദ്വിഷയാ അപി മുക്താത്മനാം സുഖകാരണം ന ഭവന്തീതികഥനരൂപേണ ഗാഥാദ്വയം ഗതമ് . അഥേദാനീം ശ്രീകുന്ദകുന്ദാചാര്യദേവാഃ പൂര്വോക്തലക്ഷണാനന്തസുഖാധാരഭൂതം സര്വജ്ഞം വസ്തുസ്തവേന നമസ്കുര്വന്തി — ലോകമേം അന്യ കാരണകീ അപേക്ഷാ രഖേ ബിനാ ഹീ ഭഗവാന ആത്മാ സ്വയമേവ ഹീ (൧) സ്വപരകോ പ്രകാശിത കരനേമേം സമര്ഥ നിര്വിതഥ ( – സച്ചീ) അനന്ത ശക്തിയുക്ത സഹജ സംവേദനകേ സാഥ താദാത്മ്യ ഹോനേസേ ജ്ഞാന ഹൈ, (൨) ആത്മതൃപ്തിസേ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലീ ജോ ൧പരിനിവൃത്തി ഹൈ; ഉസമേം പ്രവര്തമാന അനാകുലതാമേം സുസ്ഥിതതാകേ കാരണ സൌഖ്യ ഹൈ, ഔര (൩) ജിന്ഹേം ആത്മതത്ത്വകീ ഉപലബ്ധി നികട ഹൈ ഐസേ ബുധ ജനോംകേ മനരൂപീ ൨ശിലാസ്തംഭമേം ജിസകീ അതിശയ ൩ദ്യുതി സ്തുതി ഉത്കീര്ണ ഹൈ ഐസാ ദിവ്യ ആത്മസ്വരൂപവാന ഹോനേസേ ദേവ ഹൈ . ഇസലിയേ ഇസ ആത്മാകോ സുഖസാധനാഭാസ (-ജോ സുഖകേ സാധന നഹീം ഹൈം പരന്തു സുഖകേ സാധന ഹോനേകാ ആഭാസമാത്ര ജിനമേം ഹോതാ ഹൈ ഐസേ) വിഷയോംസേ ബസ ഹോ .
ഭാവാര്ഥ : — സിദ്ധ ഭഗവാന കിസീ ബാഹ്യ കാരണകീ അപേക്ഷാകേ ബിനാ അപനേ ആപ ഹീ സ്വപരപ്രകാശക ജ്ഞാനരൂപ ഹൈം, അനന്ത ആത്മിക ആനന്ദരൂപ ഹൈം ഔര അചിംത്യ ദിവ്യതാരൂപ ഹൈം . സിദ്ധ ഭഗവാനകീ ഭാ തി ഹീ സര്വ ജീവോംകാ സ്വഭാവ ഹൈ; ഇസലിയേ സുഖാര്ഥീ ജീവോംകോ വിഷയാലമ്ബീ ഭാവ ഛോഡകര നിരാലമ്ബീ പരമാനന്ദസ്വഭാവരൂപ പരിണമന കരനാ ചാഹിയേ .
൧൧൮പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-
൧. പരിനിര്വൃത്തി = മോക്ഷ; പരിപൂര്ണതാ; അന്തിമ സമ്പൂര്ണ സുഖ. (പരിനിര്വൃത്തി ആത്മതൃപ്തിസേ ഹോതീ ഹൈ അര്ഥാത് ആത്മതൃപ്തികീ പരാകാഷ്ഠാ ഹീ പരിനിര്വൃത്തി ഹൈ .)
൨. ശിലാസ്തംഭ = പത്ഥരകാ ഖംഭാ .
൩. ദ്യുതി = ദിവ്യതാ; ഭവ്യതാ, മഹിമാ (ഗണധരദേവാദി ബുധ ജനോംകേ മനമേം ശുദ്ധാത്മസ്വരൂപകീ ദിവ്യതാകാ സ്തുതിഗാന ഉത്കീര്ണ ഹോ ഗയാ ഹൈ .)