യതോ ഹി ശക്രാശ്ചക്രിണശ്ച സ്വേച്ഛോപഗതൈര്ഭോഗൈഃ ശരീരാദീന് പുഷ്ണന്തസ്തേഷു ദുഷ്ടശോണിത ഇവ ജലൌകസോത്യന്തമാസക്താഃ സുഖിതാ ഇവ പ്രതിഭാസന്തേ, തതഃ ശുഭോപയോഗജന്യാനി ഫലവന്തി പുണ്യാന്യവലോക്യന്തേ ..൭൩.. ജീവാണം വ്യവഹാരേണ വിശേഷേപി നിശ്ചയേന സഃ പ്രസിദ്ധഃ ശുദ്ധോപയോഗാദ്വിലക്ഷണഃ ശുഭാശുഭോപയോഗഃ കഥം ഭിന്നത്വം ലഭതേ, ന കഥമപീതി ഭാവഃ ..൭൨.. ഏവം സ്വതന്ത്രഗാഥാചതുഷ്ടയേന പ്രഥമസ്ഥലം ഗതമ് . അഥ പുണ്യാനി ദേവേന്ദ്രചക്രവര്ത്യാദിപദം പ്രയച്ഛന്തി ഇതി പൂര്വം പ്രശംസാം കരോതി . കിമര്ഥമ് . തത്ഫലാധാരേണാഗ്രേ തൃഷ്ണോത്പത്തിരൂപദുഃഖദര്ശനാര്ഥം . കുലിസാഉഹചക്കധരാ ദേവേന്ദ്രാശ്ചക്രവര്തിനശ്ച കര്താരഃ . സുഹോവഓഗപ്പഗേഹിം ഭോഗേഹിം ശുഭോപയോഗജന്യഭോഗൈഃ കൃത്വാ ദേഹാദീണം വിദ്ധിം കരേംതി വികുര്വണാരൂപേണ ദേഹപരിവാരാദീനാം വൃദ്ധിം കുര്വന്തി . കഥംഭൂതാഃ സന്തഃ . സുഹിദാ ഇവാഭിരദാ സുഖിതാ ഇവാഭിരതാ ആസക്താ ഇതി . അയമത്രാര്ഥഃ — യത്പരമാതിശയ- തൃപ്തിസമുത്പാദകം വിഷയതൃഷ്ണാവിച്ഛിത്തികാരകം ച സ്വാഭാവികസുഖം തദലഭമാനാ ദുഷ്ടശോണിതേ ജലയൂകാ ഇവാസക്താഃ സുഖാഭാസേന ദേഹാദീനാം വൃദ്ധിം കുര്വന്തി . തതോ ജ്ഞായതേ തേഷാം സ്വാഭാവികം സുഖം നാസ്തീതി ..൭൩.. അഥ പുണ്യാനി ജീവസ്യ വിഷയതൃഷ്ണാമുത്പാദയന്തീതി പ്രതിപാദയതി — ജദി സംതി ഹി പുണ്ണാണി യ യദി
അന്വയാര്ഥ : — [കുലിശായുധചക്രധരാഃ ] വജ്രധര ഔര ചക്രധര (-ഇന്ദ്ര ഔര ചക്രവര്തീ) [ശുഭോപയോഗാത്മകൈഃ ഭോഗൈഃ ] ശുഭോപയോഗമൂലക (പുണ്യോംകേ ഫലരൂപ) ഭോഗോംകേ ദ്വാരാ [ദേഹാദീനാം ] ദേഹാദികീ [വൃദ്ധിം കുര്വന്തി ] പുഷ്ടി കരതേ ഹൈം ഔര [അഭിരതാഃ ] (ഇസപ്രകാര) ഭോഗോംമേം രത വര്തതേ ഹുഏ [സുഖിതാഃ ഇവ ] സുഖീ ജൈസേ ഭാസിത ഹോതേ ഹൈം . (ഇസലിയേ പുണ്യ വിദ്യമാന അവശ്യ ഹൈ) ..൭൩..
ടീകാ : — ശക്രേന്ദ്ര ഔര ചക്രവര്തീ അപനീ ഇച്ഛാനുസാര പ്രാപ്ത ഭോഗോംകേ ദ്വാരാ ശരീരാദികോ പുഷ്ട കരതേ ഹുഏ — ജൈസേ ഗോംച (ജോംക) ദൂഷിത രക്തമേം അത്യന്ത ആസക്ത വര്തതീ ഹുഈ സുഖീ ജൈസീ ഭാസിത ഹോതീ ഹൈ, ഉസീപ്രകാര — ഉന ഭോഗോംമേം അത്യന്ത ആസക്ത വര്തതേ ഹുഏ സുഖീ ജൈസേ ഭാസിത ഹോതേ ഹൈം; ഇസലിയേ ശുഭോപയോഗജന്യ ഫലവാലേ പുണ്യ ദിഖാഈ ദേതേ ഹൈം (അര്ഥാത് ശുഭോപയോഗജന്യ ഫലവാലേ പുണ്യോംകാ അസ്തിത്വ ദിഖാഈ ദേതാ ഹൈ) .
ഭാവാര്ഥ : — ജോ ഭോഗോംമേം ആസക്ത വര്തതേ ഹുഏ ഇന്ദ്ര ഇത്യാദി ഗോംച (ജോംക)കീ ഭാ തി സുഖീ ജൈസേ മാലൂമ ഹോതേ ഹൈം, വേ ഭോഗ പുണ്യകേ ഫല ഹൈം; ഇസലിയേ പുണ്യകാ അസ്തിത്വ അവശ്യ ഹൈ . (ഇസപ്രകാര ഇസ ഗാഥാമേം പുണ്യകീ വിദ്യമാനതാ സ്വീകാര കരകേ ആഗേകീ ഗാഥാഓംമേം പുണ്യകോ ദുഃഖകാ കാരണരൂപ ബതായേംഗേ) ..൭൩..