Pravachansar-Hindi (Malayalam transliteration). Gatha: 86.

< Previous Page   Next Page >


Page 146 of 513
PDF/HTML Page 179 of 546

 

background image
അര്ഥാനാമയാഥാതഥ്യപ്രതിപത്ത്യാ തിര്യഗ്മനുഷ്യേഷു പ്രേക്ഷാര്ഹേഷ്വപി കാരുണ്യബുദ്ധയാ ച മോഹമഭീഷ്ട-
വിഷയപ്രസംഗേന രാഗമനഭീഷ്ടവിഷയാപ്രീത്യാ ദ്വേഷമിതി ത്രിഭിലിംഗൈരധിഗമ്യ ഝഗിതി സംഭവന്നാപി
ത്രിഭൂമികോപി മോഹോ നിഹന്തവ്യഃ
..൮൫..
അഥ മോഹക്ഷപണോപായാന്തരമാലോചയതി
ജിണസത്ഥാദോ അട്ഠേ പച്ചക്ഖാദീഹിം ബുജ്ഝദോ ണിയമാ .
ഖീയദി മോഹോവചയോ തമ്ഹാ സത്ഥം സമധിദവ്വം ..൮൬..
ടീകാ :പദാര്ഥോംകീ അയഥാതഥ്യരൂപ പ്രതിപത്തികേ ദ്വാരാ ഔര തിര്യംച -മനുഷ്യ പ്രേക്ഷായോഗ്യ
ഹോനേ പര ഭീ ഉനകേ പ്രതി കരുണാബുദ്ധിസേ മോഹകോ (ജാനകര), ഇഷ്ട വിഷയോംകീ ആസക്തിസേ രാഗകോ
ഔര അനിഷ്ട വിഷയോംകീ അപ്രീതിസേ ദ്വേഷകോ (ജാനകര)
ഇസപ്രകാര തീന ലിംഗോംകേ ദ്വാരാ (തീന
പ്രകാരകേ മോഹകോ) പഹിചാനകര തത്കാല ഹീ ഉത്പന്ന ഹോതേ ഹീ തീനോ പ്രകാരകാ മോഹ നഷ്ട കര ദേനേ യോഗ്യ
ഹൈ
.
ഭാവാര്ഥ :മോഹകേ തീന ഭേദ ഹൈംദര്ശനമോഹ, രാഗ ഔര ദ്വേഷ . പദാര്ഥോംകേ സ്വരൂപസേ
വിപരീത മാന്യതാ തഥാ തിര്യംചോം ഔര മനുഷ്യോംകേ പ്രതി തന്മയതാസേ കരുണാഭാവ വേ ദര്ശനമോഹകേ ചിഹ്ന
ഹൈം, ഇഷ്ട വിഷയോംമേം പ്രീതി രാഗകാ ചിഹ്ന ഹൈ ഔര അനിഷ്ട വിഷയോംമേം അപ്രീതി ദ്വേഷകാ ചിഹ്ന ഹൈ
. ഇന ചിഹ്ന
ോംസേ തീനോം പ്രകാരകേ മോഹകോ പഹിചാനകര മുമുക്ഷുഓംകോ ഉസേ തത്കാല ഹീ നഷ്ട കര ദേനാ ചാഹിയേ ..൮൫..
അബ മോഹക്ഷയ കരനേകാ ഉപായാന്തര (-ദൂസരാ ഉപായ) വിചാരതേ ഹൈം :
൧൪പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-
യഥാസംഭവം ത ഏവ വിനാശയിതവ്യാ ഇത്യുപദിശതിഅട്ഠേ അജധാഗഹണം ശുദ്ധാത്മാദിപദാര്ഥേ യഥാസ്വരൂപസ്ഥിതേപി
വിപരീതാഭിനിവേശരൂപേണായഥാഗ്രഹണം കരുണാഭാവോ യ ശുദ്ധാത്മോപലബ്ധിലക്ഷണപരമോപേക്ഷാസംയമാദ്വിപരീതഃ കരുണാ-
ഭാവോ ദയാപരിണാമശ്ച അഥവാ വ്യവഹാരേണ കരുണായാ അഭാവഃ . കേഷു വിഷയേഷു . മണുവതിരിഏസു മനുഷ്യ-
തിര്യഗ്ജീവേഷു ഇതി ദര്ശനമോഹചിഹ്നമ് . വിസഏസു യ പ്പസംഗോ നിര്വിഷയസുഖാസ്വാദരഹിതബഹിരാത്മജീവാനാം
മനോജ്ഞാമനോജ്ഞവിഷയേഷു ച യോസൌ പ്രകര്ഷേണ സങ്ഗഃ സംസര്ഗസ്തം ദൃഷ്ട്വാ പ്രീത്യപ്രീതിലിങ്ഗാഭ്യാം ചാരിത്രമോഹസംജ്ഞൌ
൧. പദാര്ഥോംകീ അയഥാതഥ്യരൂപ പ്രതിപത്തി = പദാര്ഥ ജൈസേ നഹീം ഹൈ ഉന്ഹേം വൈസാ സമഝനാ അര്ഥാത് ഉന്ഹേം അന്യഥാ സ്വരൂപസേ
അംഗീകാര കരനാ .
൨. പ്രേക്ഷായോഗ്യ = മാത്ര പ്രേക്ഷകഭാവസേ -ദൃഷ്ടാജ്ഞാതാരൂപസേ -മധ്യസ്ഥഭാവസേ ദേഖനേ യോഗ്യ .
ശാസ്ത്രോ വഡേ പ്രത്യക്ഷആദിഥീ ജാണതോ ജേ അര്ഥ നേ,
തസു മോഹ പാമേ നാശ നിശ്ചയ; ശാസ്ത്ര സമധ്യയനീയ ഛേ. ൮൬
.