ഇഹ ഖല്വാഗമനിഗദിതേഷ്വനന്തേഷു ഗുണേഷു കൈശ്ചിദ് ഗുണൈരന്യയോഗവ്യവച്ഛേദകതയാസാധാരണ- താമുപാദായ വിശേഷണതാമുപഗതൈരനന്തായാം ദ്രവ്യസംതതൌ സ്വപരവിവേകമുപഗച്ഛന്തു മോഹപ്രഹാണപ്രവണബുദ്ധയോ ലബ്ധവര്ണാഃ . തഥാഹി – യദിദം സദകാരണതയാ സ്വതഃസിദ്ധമന്തര്ബഹിര്മുഖപ്രകാശശാലിതയാ സ്വപര- പരിച്ഛേദകം മദീയം മമ നാമ ചൈതന്യമഹമനേന തേന സമാനജാതീയമസമാനജാതീയം വാ ദ്രവ്യമന്യദ- പഹായ മമാത്മന്യേവ വര്തമാനേനാത്മീയമാത്മാനം സകലത്രികാലകലിതധ്രൌവ്യം ദ്രവ്യം ജാനാമി . ഏവം ഭേദജ്ഞാനമാശ്രിത്യ . ജോ യഃ കര്താ സോ സ മോഹക്ഖയം കുണദി നിര്മോഹപരമാനന്ദൈകസ്വഭാവശുദ്ധാത്മനോ വിപരീതസ്യ മോഹസ്യ ക്ഷയം കരോതീതി സൂത്രാര്ഥഃ ..൮൯.. അഥ പൂര്വസൂത്രേ യദുക്തം സ്വപരഭേദവിജ്ഞാനം തദാഗമതഃ സിദ്ധയതീതി പ്രതിപാദയതി — തമ്ഹാ ജിണമഗ്ഗാദോ യസ്മാദേവം ഭണിതം പൂര്വം സ്വപരഭേദവിജ്ഞാനാദ് മോഹക്ഷയോ ഭവതി, തസ്മാത്കാരണാജ്ജിനമാര്ഗാജ്ജിനാഗമാത് ഗുണേഹിം ഗുണൈഃ ആദം ആത്മാനം, ന കേവലമാത്മാനം പരം ച പരദ്രവ്യം ച . കേഷു മധ്യേ . ദവ്വേസു ശുദ്ധാത്മാദിഷഡ്ദ്രവ്യേഷു അഭിഗച്ഛദു അഭിഗച്ഛതു ജാനാതു . യദി കിമ് . ണിമ്മോഹം ഇച്ഛദി ജദി നിര്മോഹഭാവമിച്ഛതി യദി ചേത് . സ കഃ . അപ്പാ ആത്മാ . കസ്യ സംബന്ധിത്വേന .
ടീകാ : — മോഹകാ ക്ഷയ കരനേകേ പ്രതി ൧പ്രവണ ബുദ്ധിവാലേ ബുധജന ഇസ ജഗതമേം ആഗമമേം കഥിത അനന്ത ഗുണോംമേംസേ കിന്ഹീം ഗുണോംകേ ദ്വാരാ — ജോ ഗുണ ൨അന്യകേ സാഥ യോഗ രഹിത ഹോനേസേ അസാധാരണതാ ധാരണ കരകേ വിശേഷത്വകോ പ്രാപ്ത ഹുഏ ഹൈം ഉനകേ ദ്വാരാ — അനന്ത ദ്രവ്യപരമ്പരാമേം സ്വ- പരകേ വിവേകകോ പ്രാപ്ത കരോ . (അര്ഥാത് മോഹകാ ക്ഷയ കരനേകേ ഇച്ഛുക പംഡിതജന ആഗമ കഥിത അനന്ത ഗുണോംമേംസേ അസാധാരണ ഔര ഭിന്നലക്ഷണഭൂത ഗുണോംകേ ദ്വാരാ അനന്ത ദ്രവ്യ പരമ്പരാമേം ‘യഹ സ്വദ്രവ്യ ഹൈം ഔര യഹ പരദ്രവ്യ ഹൈം’ ഐസാ വിവേക കരോ), ജോകി ഇസപ്രകാര ഹൈം : —
൩സത് ഔര ൪അകാരണ ഹോനേസേ സ്വതഃസിദ്ധ, അന്തര്മുഖ ഔര ബഹിര്മുഖ പ്രകാശവാലാ ഹോനേസേ സ്വ -പരകാ ജ്ഞായക – ഐസാ ജോ യഹ, മേരേ സാഥ സമ്ബന്ധവാലാ, മേരാ ചൈതന്യ ഹൈ ഉസകേ ദ്വാരാ — ജോ (ചൈതന്യ) സമാനജാതീയ അഥവാ അസമാനജാതീയ അന്യ ദ്രവ്യകോ ഛോഡകര മേരേ ആത്മാമേം ഹീ വര്തതാ ഹൈ ഉസകേ ദ്വാരാ — മൈം അപനേ ആത്മാകോ ൫സകല -ത്രികാലമേം ധ്രുവത്വകാ ധാരക ദ്രവ്യ ജാനതാ ഹൂ . ഇസപ്രകാര പൃഥക്രൂപസേ വര്തമാന സ്വലക്ഷണോംകേ ദ്വാരാ — ജോ അന്യ ദ്രവ്യകോ ഛോഡകര ഉസീ ദ്രവ്യമേം
൧൫൪പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-
൧. പ്രവണ = ഢലതീ ഹുഈ; അഭിമുഖ; രത .
൨. കിതനേ ഹീ ഗുണ അന്യ ദ്രവ്യോംകേ സാഥ സമ്ബന്ധ രഹിത ഹോനേസേ അര്ഥാത് അന്യ ദ്രവ്യോംമേം ന ഹോനേസേ അസാധാരണ ഹൈം ഔര ഇസലിയേ വിശേഷണഭൂത – ഭിന്ന ലക്ഷണഭൂത ഹൈ; ഉസകേ ദ്വാരാ ദ്രവ്യോംകീ ഭിന്നതാ നിശ്ചിത കീ ജാ സകതീ ഹൈ .
൩. സത് = അസ്തിത്വവാലാ; സത്രൂപ; സത്താവാലാ .
൪. അകാരണ = ജിസകാ കോഈ കാരണ ന ഹോ ഐസാ അഹേതുക, (ചൈതന്യ സത് ഔര അഹേതുക ഹോനേസേ സ്വയംസേ സിദ്ധ ഹൈ .)
൫. സകല = പൂര്ണ, സമസ്ത, നിരവശേഷ (ആത്മാ കോഈ കാലകോ ബാകീ രഖേ ബിനാ സംപൂര്ണ തീനോം കാല ധ്രുവ രഹതാ ഐസാ ദ്രവ്യ ഹൈ .)