കഹാനാമാത്മീയാത്മീയസ്യ വിശേഷലക്ഷണഭൂതസ്യ സ്വരൂപാസ്തിത്വസ്യാവഷ്ടമ്ഭേനോത്തിഷ്ഠന്നാനാത്വം സാമാന്യ-
ലക്ഷണഭൂതേന സാദൃശ്യോദ്ഭാസിനാനോകഹത്വേനോത്ഥാപിതമേകത്വം തിരിയതി, തഥാ ബഹൂനാം ബഹുവിധാനാം
ദ്രവ്യാണാമാത്മീയാത്മീയസ്യ വിശേഷലക്ഷണഭൂതസ്യ സ്വരൂപാസ്തിത്വസ്യാവഷ്ടമ്ഭേനോത്തിഷ്ഠന്നാനാത്വം സാമാന്യ-
ലക്ഷണഭൂതേന സാദൃശ്യോദ്ഭാസിനാ സദിത്യസ്യ ഭാവേനോത്ഥാപിതമേകത്വം തിരിയതി . യഥാ ച തേഷാമനോ-
കഹാനാം സാമാന്യലക്ഷണഭൂതേന സാദൃശ്യോദ്ഭാസിനാനോകഹത്വേനോത്ഥാപിതേനൈകത്വേന തിരോഹിതമപി
വിശേഷലക്ഷണഭൂതസ്യ സ്വരൂപാസ്തിത്വസ്യാവഷ്ടമ്ഭേനോത്തിഷ്ഠന്നാനാത്വമുച്ചകാസ്തി, തഥാ സര്വദ്രവ്യാണാമപി
സാമാന്യലക്ഷണഭൂതേന സാദൃശ്യോദ്ഭാസിനാ സദിത്യസ്യ ഭാവേനോത്ഥാപിതേനൈകത്വേന തിരോഹിതമപി വിശേഷ-
ലക്ഷണഭൂതസ്യ സ്വരൂപാസ്തിത്വസ്യാവഷ്ടമ്ഭേനോത്തിഷ്ഠന്നാനാത്വമുച്ചകാസ്തി ..൯൭..
ശുദ്ധസംഗ്രഹനയേന സര്വഗതം സര്വപദാര്ഥവ്യാപകമ് . ഇദം കേനോക്ത മ് . ഉവദിസദാ ഖലു ധമ്മം ജിണവരവസഹേണ പണ്ണത്തം
ധര്മം വസ്തുസ്വഭാവസംഗ്രഹമുപദിശതാ ഖലു സ്ഫു ടം ജിനവരവൃഷഭേണ പ്രജ്ഞപ്തമിതി . തദ്യഥാ – യഥാ സര്വേ മുക്താത്മനഃ
സന്തീത്യുക്തേ സതി പരമാനന്ദൈകലക്ഷണസുഖാമൃതരസാസ്വാദഭരിതാവസ്ഥലോകാകാശപ്രമിതശുദ്ധാസംഖ്യേയാത്മപ്രദേശൈ-
കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ ]
ജ്ഞേയതത്ത്വ -പ്രജ്ഞാപന
൧൮൧
ജൈസേ ബഹുതസേ, അനേക പ്രകാരകേ വൃക്ഷോംകോ അപനേ അപനേ വിശേഷലക്ഷണഭൂത സ്വരൂപാസ്തിത്വകേ
അവലമ്ബനസേ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലേ അനേകത്വകോ, സാമാന്യ ലക്ഷണഭൂത ൧സാദൃശ്യദര്ശക വൃക്ഷത്വസേ ഉത്പന്ന
ഹോനേവാലാ ഏകത്വ ൨തിരോഹിത (അദൃശ്യ) കര ദേതാ ഹൈ, ഇസീപ്രകാര ബഹുതസേ, അനേകപ്രകാരകേ ദ്രവ്യോംകോ
അപനേ -അപനേ വിശേഷ ലക്ഷണഭൂത സ്വരൂപാസ്തിത്വകേ അവലമ്ബനസേ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലേ അനേകത്വകോ,
സാമാന്യലക്ഷണഭൂത സാദൃശ്യദര്ശക ‘സത്’ പനേസേ (-‘സത്’ ഐസേ ഭാവസേ, അസ്തിത്വസേ, ‘ഹൈ’ പനേസേ)
ഉത്പന്ന ഹോനേവാലാ ഏകത്വ തിരോഹിത കര ദേതാ ഹൈ . ഔര ജൈസേ ഉന വൃക്ഷോംകേ വിഷയമേം സാമാന്യലക്ഷണഭൂത
സാദൃശ്യദര്ശക വൃക്ഷത്വസേ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലേ ഏകത്വസേ തിരോഹിത ഹോനേ പര ഭീ (അപനേ -അപനേ)
വിശേഷലക്ഷണഭൂത സ്വരൂപാസ്തിത്വകേ അവലമ്ബനസേ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലാ അനേകത്വ സ്പഷ്ടതയാ പ്രകാശമാന
രഹതാ ഹൈ, (ബനാ രഹതാ ഹൈ, നഷ്ട നഹീം ഹോതാ); ഉസീപ്രകാര സര്വ ദ്രവ്യോംകേ വിഷയമേം ഭീ സാമാന്യലക്ഷണഭൂത
സാദൃശ്യദര്ശക ‘സത്’ പനേസേ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലേ ഏകത്വസേ തിരോഹിത ഹോനേ പര ഭീ (അപനേ -അപനേ)
വിശേഷലക്ഷണഭൂത സ്വരൂപാസ്തിത്വകേ അവലമ്ബനസേ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലാ അനേകത്വ സ്പഷ്ടതയാ പ്രകാശമാന
രഹതാ ഹൈ
.
[ബഹുതസേ (സംഖ്യാപേക്ഷാസേ അനേക) ഔര അനേക പ്രകാരകേ (അര്ഥാത് ആമ്ര, അശോകാദി)
വൃക്ഷോംകാ അപനാ -അപനാ സ്വരൂപാസ്തിത്വ ഭിന്ന -ഭിന്ന ഹൈ, ഇസലിയേ സ്വരൂപാസ്തിത്വകീ അപേക്ഷാസേ ഉനമേം
അനേകത്വ ഹൈ, പരന്തു വൃക്ഷത്വ ജോ കി സര്വ വൃക്ഷോംകാ സാമാന്യലക്ഷണ ഹൈ ഔര ജോ സര്വ വൃക്ഷോംമേം സാദൃശ്യ
ബതലാതാ ഹൈ, ഉസകീ അപേക്ഷാസേ സര്വ വൃക്ഷോംമേം ഏകത്വ ഹൈ . ജബ ഇസ ഏകത്വകോ മുഖ്യ കരതേ ഹൈം തബ
അനേകത്വ ഗൌണ ഹോ ജാതാ ഹൈ; ഇസീപ്രകാര ബഹുതസേ (അനന്ത) ഔര അനേക (ഛഹ) പ്രകാരകേ ദ്രവ്യോംകാ
൧. സാദൃശ്യ = സമാനത്വ .൨. തിരോഹിത = തിരോഭൂത; ആച്ഛാദിത; അദൃശ്യ .