സര്വേഷാമേവ ഭാവാനാമസംഹരണിരേവ ഭവേത്; സദുച്ഛേദേ വാ സംവിദാദീനാമപ്യുച്ഛേദഃ സ്യാത് . തഥാ കേവലാം സ്ഥിതിമുപഗച്ഛന്ത്യാ മൃത്തികായാ വ്യതിരേകാക്രാന്തസ്ഥിത്യന്വയാഭാവാദസ്ഥാനിരേവ ഭവേത്, ക്ഷണിക- നിത്യത്വമേവ വാ . തത്ര മൃത്തികായാ അസ്ഥാനൌ സര്വേഷാമേവ ഭാവാനാമസ്ഥാനിരേവ ഭവേത്; ക്ഷണികനിത്യത്വേ വാ ചിത്തക്ഷണാനാമപി നിത്യത്വം സ്യാത് . തത ഉത്തരോത്തരവ്യതിരേകാണാം സര്ഗേണ പൂര്വപൂര്വവ്യതിരേകാണാം സംഹാരേണാന്വയസ്യാവസ്ഥാനേനാവിനാഭൂതമുദ്യോതമാനനിര്വിഘ്നത്രൈലക്ഷണ്യലാംഛനം ദ്രവ്യ- മവശ്യമനുമന്തവ്യമ് ..൧൦൦.. മൃത്പിണ്ഡാഭാവസ്യ ഇവ . ഉപ്പാദോ വി യ ഭംഗോ ണ വിണാ ദവ്വേണ അത്ഥേണ പരമാത്മരുചിരൂപസമ്യക്ത്വ- സ്യോത്പാദസ്തദ്വിപരീതമിഥ്യാത്വസ്യ ഭങ്ഗോ വാ നാസ്തി . കം വിനാ . തദുഭയാധാരഭൂതപരമാത്മരൂപദ്രവ്യപദാര്ഥം വിനാ . കസ്മാത് . ദ്രവ്യാഭാവേ വ്യയോത്പാദാഭാവാന്മൃത്തികാദ്രവ്യാഭാവേ ഘടോത്പാദമൃത്പിണ്ഡഭങ്ഗാഭാവവദിതി . യഥാ സമ്യക്ത്വമിഥ്യാത്വപര്യായദ്വയേ പരസ്പരസാപേക്ഷമുത്പാദാദിത്രയം ദര്ശിതം തഥാ സര്വദ്രവ്യപര്യായേഷു ദ്രഷ്ടവ്യ- ഹീ ന ഹോഗാ, (അര്ഥാത് ജൈസേ മൃത്തികാപിണ്ഡകാ സംഹാര നഹീം ഹോഗാ ഉസീപ്രകാര വിശ്വകേ കിസീ ഭീ ദ്രവ്യമേം കിസീ ഭാവകാ സംഹാര ഹീ നഹീം ഹോഗാ, – യഹ ദോഷ ആയഗാ); അഥവാ (൨) യദി സത്കാ ഉച്ഛേദ ഹോഗാ തോ ചൈതന്യ ഇത്യാദികാ ഭീ ഉച്ഛേദ ഹോ ജായഗാ, (അര്ഥാത് സമസ്ത ദ്രവ്യോംകാ സമ്പൂര്ണ വിനാശ ഹോ ജായഗാ – യഹ ദോഷ ആയഗാ .)
ഔര ൧കേവല സ്ഥിതി പ്രാപ്ത കരനേകോ ജാനേവാലീ മൃത്തികാകീ, വ്യതിരേകോം സഹിത സ്ഥിതികാ — അന്വയകാ — ഉസസേ അഭാവ ഹോനേസേ, സ്ഥിതി ഹീ നഹീം ഹോഗീ; അഥവാ തോ ക്ഷണികകോ ഹീ നിത്യത്വ ആ ജായഗാ . വഹാ (൧) യദി മൃത്തികാകീ സ്ഥിതി ന ഹോ തോ സമസ്ത ഹീ ഭാവോംകീ സ്ഥിതി നഹീം ഹോഗീ, (അര്ഥാത് യദി മിട്ടീ ധ്രുവ ന രഹേ തോ മിട്ടീകീ ഹീ ഭാ തി വിശ്വകാ കോഈ ഭീ ദ്രവ്യ ധ്രുവ നഹീം രഹേഗാ, – ടികേഗാ ഹീ നഹീം യഹ ദോഷ ആയഗാ .) അഥവാ (൨) യദി ക്ഷണികകാ നിത്യത്വ ഹോ തോ ചിത്തകേ ക്ഷണിക -ഭാവോംകാ ഭീ നിത്യത്വ ഹോഗാ; (അര്ഥാത് മനകാ പ്രത്യേക വികല്പ ഭീ ത്രൈകാലിക ധ്രുവ ഹോ ജായ, – യഹ ദോഷ ആയഗാ .)
ഇസലിയേ ദ്രവ്യകോ ൨ഉത്തര ഉത്തര വ്യതിരേകോംകേ സര്ഗകേ സാഥ, പൂര്വ പൂര്വകേ വ്യതിരേകോംകേ സംഹാരകേ സാഥ ഔര അന്വയകേ അവസ്ഥാന (ധ്രൌവ്യ)കേ സാഥ അവിനാഭാവവാലാ, ജിസകോ നിര്വിഘ്ന (അബാധിത) ത്രിലക്ഷണതാരൂപ ൨ലാംഛന പ്രകാശമാന ഹൈ ഐസാ അവശ്യ സമ്മത കരനാ ..൧൦൦..
൧൯൨പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-
൧. കേവല സ്ഥിതി = (ഉത്പാദ ഔര വ്യയ രഹിത) അകേലാ ധ്രുവപനാ, കേവല സ്ഥിതിപനാ; അകേലാ അവസ്ഥാന .
[അന്വയ വ്യതിരേകോം സഹിത ഹീ ഹോതാ ഹൈ, ഇസലിയേ ധ്രൌവ്യ ഉത്പാദ -വ്യയസഹിത ഹീ ഹോഗാ, അകേലാ നഹീം ഹോ
സകതാ . ജൈസേ ഉത്പാദ (യാ വ്യയ) ദ്രവ്യകാ അംശ ഹൈ – സമഗ്ര ദ്രവ്യ നഹീം, ഇസപ്രകാര ധ്രൌവ്യ ഭീ ദ്രവ്യകാ അംശ
ഹൈ; – സമഗ്ര ദ്രവ്യ നഹീം . ]
൨. ഉത്തര ഉത്തര = ബാദ ബാദകേ .
൩. ലാംഛന = ചിഹ്ന .