സ്കന്ധമൂലശാഖാഭിരാലമ്ബിത ഏവ പ്രതിഭാതി, തഥാ സമുദായി ദ്രവ്യം പര്യായസമുദായാത്മകം
പര്യായൈരാലമ്ബിതമേവ പ്രതിഭാതി . പര്യായാസ്തൂത്പാദവ്യയധ്രൌവ്യൈരാലമ്ബ്യന്തേ, ഉത്പാദവ്യയധ്രൌവ്യാണാമംശ-
ധര്മത്വാത്; ബീജാംകുരപാദപത്വവത് . യഥാ കിലാംശിനഃ പാദപസ്യ ബീജാംകുരപാദപത്വ-
ലക്ഷണാസ്ത്രയോംശാ ഭംഗോത്പാദധ്രൌവ്യലക്ഷണൈരാത്മധര്മൈരാലമ്ബിതാഃ സമമേവ പ്രതിഭാന്തി, തഥാംശിനോ
ദ്രവ്യസ്യോച്ഛിദ്യമാനോത്പദ്യമാനാവതിഷ്ഠമാനഭാവലക്ഷണാസ്ത്രയോംശാ ഭംഗോത്പാദധ്രൌവ്യലക്ഷണൈരാത്മധര്മൈരാ-
ലമ്ബിതാഃ സമമേവ പ്രതിഭാന്തി . യദി പുനഭംഗോത്പാദധ്രൌവ്യാണി ദ്രവ്യസ്യൈവേഷ്യന്തേ തദാ സമഗ്രമേവ
വിപ്ലവതേ . തഥാ ഹി — ഭംഗേ താവത് ക്ഷണഭംഗകടാക്ഷിതാനാമേകക്ഷണ ഏവ സര്വദ്രവ്യാണാം സംഹരണാദ്
ദ്രവ്യശൂന്യതാവതാരഃ സദുച്ഛേദോ വാ . ഉത്പാദേ തു പ്രതിസമയോത്പാദമുദ്രിതാനാം പ്രത്യേകം ദ്രവ്യാണാ-
സമ്യക്ത്വപൂര്വകനിര്വികാരസ്വസംവേദനജ്ഞാനപര്യായേ താവദുത്പാദസ്തിഷ്ഠതി സ്വസംവേദനജ്ഞാനവിലക്ഷണാജ്ഞാനപര്യായരൂപേണ
ഭങ്ഗസ്തദുഭയാധാരാത്മദ്രവ്യത്വാവസ്ഥാരൂപപര്യായേണ ധ്രൌവ്യം ചേത്യുക്തലക്ഷണസ്വകീയസ്വകീയപര്യായേഷു . പജ്ജായാ
ദവ്വമ്ഹി സംതി തേ ചോക്തലക്ഷണജ്ഞാനാജ്ഞാനതദുഭയാധാരാത്മദ്രവ്യത്വാവസ്ഥാരൂപപര്യായാ ഹി സ്ഫു ടം ദ്രവ്യം സന്തി . ണിയദം
൧൯൪പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-
ശാഖാഓംകാ സമുദായസ്വരൂപ ഹോനേസേ സ്കംധ, മൂല ഔര ശാഖാഓംസേ ആലമ്ബിത ഹീ (ഭാസിത) ദിഖാഈ
ദേതാ ഹൈ, ഇസീപ്രകാര സമുദായീ ദ്രവ്യ പര്യായോംകാ സമുദായസ്വരൂപ ഹോനേസേ പര്യായോംകേ ദ്വാരാ ആലമ്ബിത
ഹീ ഭാസിത ഹോതാ ഹൈ . (അര്ഥാത് ജൈസേ സ്കംധ, മൂല ശാഖായേം വൃക്ഷാശ്രിത ഹീ ഹൈം — വൃക്ഷസേ ഭിന്ന പദാര്ഥരൂപ
നഹീം ഹൈം, ഉസീപ്രകാര പര്യായേം ദ്രവ്യാശ്രിത ഹീ ഹൈം, — ദ്രവ്യസേ ഭിന്ന പദാര്ഥരൂപ നഹീം ഹൈം .)
ഔര പര്യായേം ഉത്പാദ -വ്യയ -ധ്രൌവ്യകേ ദ്വാരാ ആലമ്ബിത ഹൈം (അര്ഥാത് ഉത്പാദ -വ്യയ -ധ്രൌവ്യ
പര്യായാശ്രിത ഹൈം ) ക്യോംകി ഉത്പാദ -വ്യയ -ധ്രൌവ്യ അംശോംകേ ധര്മ ഹൈം (-൧അംശീകേ നഹീം); ബീജ, അംകുര
ഔര വൃക്ഷത്വകീ ഭാ
തി . ജൈസേ അംശീ -വൃക്ഷകേ ബീജ അംകുര -വൃക്ഷത്വസ്വരൂപ തീന അംശ, വ്യയ -ഉത്പാദ-
ധ്രൌവ്യസ്വരൂപ നിജ ധര്മോംസേ ആലമ്ബിത ഏക സാഥ ഹീ ഭാസിത ഹോതേ ഹൈം, ഉസീപ്രകാര അംശീ -ദ്രവ്യകേ,
നഷ്ട ഹോതാ ഹുആ ഭാവ, ഉത്പന്ന ഹോതാ ഹുആ ഭാവ, ഔര അവസ്ഥിത രഹനേവാലാ ഭാവ; — യഹ തീനോം അംശ
വ്യയ -ഉത്പാദ -ധ്രൌവ്യസ്വരൂപ നിജധര്മോംകേ ദ്വാരാ ആലമ്ബിത ഏക സാഥ ഹീ ഭാസിത ഹോതേ ഹൈം . കിന്തു
യദി (൧) ഭംഗ, (൨) ഉത്പാദ ഔര (൩) ധ്രൌവ്യകോ (അംശീകാ ന മാനകര) ദ്രവ്യകാ ഹീ മാനാ
ജായ തോ സാരാ ൨വിപ്ലവ കോ പ്രാപ്ത ഹോഗാ . യഥാ – (൧) പഹലേ, യദി ദ്രവ്യകാ ഹീ ഭംഗ മാനാ ജായ
തോ ൩ക്ഷണഭംഗസേ ലക്ഷിത സമസ്ത ദ്രവ്യോംകാ ഏക ക്ഷണമേം ഹീ സംഹാര ഹോ ജാനേസേ ദ്രവ്യശൂന്യതാ ആ ജായഗീ,
അഥവാ സത്കാ ഉച്ഛേദ ഹോ ജായഗാ . (൨) യദി ദ്രവ്യകാ ഉത്പാദ മാനാ ജായ തോ സമയ -സമയ പര
ഹോനേവാലേ ഉത്പാദകേ ദ്വാരാ ചിഹ്നിത ഐസേ ദ്രവ്യോംകോ പ്രത്യേകകോ അനന്തതാ ആ ജായഗീ . (അര്ഥാത് സമയ-
൧. അംശീ = അംശോംവാലാ; അംശോംംകാ ബനാ ഹുആ . (ദ്രവ്യ അംശീ ഹൈ .)
൨. വിപ്ലവ = അംധാധുംധീ = ഉഥലപുഥല; ഘോടാലാ; വിരോധ .
൩. ക്ഷണ = വിനാശ ജിനകാ ലക്ഷണ ഹോ ഐസേ .