മാനന്ത്യമസദുത്പാദോ വാ . ധ്രൌവ്യേ തു ക്രമഭുവാം ഭാവാനാമഭാവാദ് ദ്രവ്യസ്യാഭാവഃ ക്ഷണികത്വം വാ .
അത ഉത്പാദവ്യയധ്രൌവ്യൈരാലമ്ബ്യന്താം പര്യായാഃ പര്യായൈശ്ച ദ്രവ്യമാലമ്ബ്യന്താം, യേന സമസ്തമപ്യേതദേകമേവ
ദ്രവ്യം ഭവതി ..൧൦൧..
അഥോത്പാദാദീനാം ക്ഷണഭേദമുദസ്യ ദ്രവ്യത്വം ദ്യോതയതി —
സമവേദം ഖലു ദവ്വം സംഭവഠിദിണാസസണ്ണിദട്ഠേഹിം .
ഏക്കമ്ഹി ചേവ സമയേ തമ്ഹാ ദവ്വം ഖു തത്തിദയം ..൧൦൨..
നിശ്ചിതം പ്രദേശാഭേദേപി സ്വകീയസ്വകീയസംജ്ഞാലക്ഷണപ്രയോജനാദിഭേദേന . തമ്ഹാ ദവ്വം ഹവദി സവ്വം യതോ
നിശ്ചയാധാരാധേയഭാവേന തിഷ്ഠന്ത്യുത്പാദാദയസ്തസ്മാത്കാരണാദുത്പാദാദിത്രയം സ്വസംവേദനജ്ഞാനാദിപര്യായത്രയം ചാന്വയ-
കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ ]
ജ്ഞേയതത്ത്വ -പ്രജ്ഞാപന
൧൯൫
സമയ പര ഹോനേവാലാ ഉത്പാദ ജിസകാ ചിഹ്ന ഹോ ഐസാ പ്രത്യേക ദ്രവ്യ അനംത ദ്രവ്യത്വകോ പ്രാപ്ത ഹോ
ജായഗാ) അഥവാ അസത്കാ ഉത്പാദ ഹോ ജായഗാ; (൩) യദി ദ്രവ്യകാ ഹീ ധ്രൌവ്യ മാനാ ജായ തോ
ക്രമശഃ ഹോനേവാലേ ഭാവോംകേ അഭാവകേ കാരണ ദ്രവ്യകാ അഭാവ ആയഗാ, അഥവാ ക്ഷണികപനാ ഹോഗാ .
ഇസലിയേ ഉത്പാദ -വ്യയ -ധ്രൌവ്യകേ ദ്വാരാ പര്യായേം ആലമ്ബിത ഹോം, ഔര പര്യായോംകേ ദ്വാരാ ദ്രവ്യ
ആലമ്ബിത ഹോ, കി ജിസസേ യഹ സബ ഏക ഹീ ദ്രവ്യ ഹൈ .
ഭാവാര്ഥ : — ബീജ, അംകുര ഔര വൃക്ഷത്വ, യഹ വൃക്ഷകേ അംശ ഹൈം . ബീജകാ നാശ, അംകുരകാ
ഉത്പാദ ഔര വൃക്ഷത്വകാ ധ്രൌവ്യ – തീനോം ഏക ഹീ സാഥ ഹോതേ ഹൈം . ഇസപ്രകാര നാശ ബീജകേ ആശ്രിത ഹൈ,
ഉത്പാദ അംകുരകേ ആശ്രിത ഹൈ, ഔര ധ്രൌവ്യ വൃക്ഷത്വകേ ആശ്രിത ഹൈ; നാശ, ഉത്പാദ ഔര ധ്രൌവ്യ ബീജ
അംകുര ഔര വൃക്ഷത്വസേ ഭിന്ന പദാര്ഥരൂപ നഹീം ഹൈ . തഥാ ബീജ, അംകുര ഔര വൃക്ഷത്വ ഭീ വൃക്ഷസേ ഭിന്ന
പദാര്ഥരൂപ നഹീം ഹൈം . ഇസലിയേ യഹ സബ ഏക വൃക്ഷ ഹീ ഹൈം . ഇസീപ്രകാര നഷ്ട ഹോതാ ഹുആ ഭാവ, ഉത്പന്ന
ഹോതാ ഹുആ ഭാവ ഔര ധ്രൌവ്യ ഭാവ സബ ദ്രവ്യകേ അംശ ഹൈം . നഷ്ട ഹോതേ ഹുയേ ഭാവകാ നാശ, ഉത്പന്ന ഹോതേ
ഹുയേ ഭാവകാ ഉത്പാദ ഔര സ്ഥായീ ഭാവകാ ധ്രൌവ്യ ഏക ഹീ സാഥ ഹൈ . ഇസപ്രകാര നാശ നഷ്ട ഹോതേ ഭാവകേ
ആശ്രിത ഹൈ, ഉത്പാദ ഉത്പന്ന ഹോതേ ഭാവകേ ആശ്രിത ഹൈ ഔര ധ്രൌവ്യ സ്ഥായീ ഭാവകേ ആശ്രിത ഹൈ . നാശ,
ഉത്പാദ ഔര ധ്രൌവ്യ ഉന ഭാവോംസേ ഭിന്ന പദാര്ഥരൂപ നഹീം ഹൈം . ഔര വേ ഭാവ ഭീ ദ്രവ്യസേ ഭിന്ന പദാര്ഥരൂപ
നഹീം ഹൈം . ഇസലിയേ യഹ സബ, ഏക ദ്രവ്യ ഹീ ഹൈം ..൧൦൧..
അബ, ഉത്പാദാദികാ ക്ഷണഭേദ ൧നിരസ്ത കരകേ വേ ദ്രവ്യ ഹൈം യഹ സമഝാതേ ഹൈം : —
൧. നിരസ്ത കരകേ = ദൂര കരകേ; നഷ്ട കരകേ; ഖണ്ഡിത കരകേ; നിരാകൃത കരകേ .
ഉത്പാദ – ധ്രൌവ്യ – വിനാശസംജ്ഞിത അര്ഥ സഹ സമവേത ഛേ
ഏക ജ സമയമാം ദ്രവ്യ നിശ്ചയ, തേഥീ ഏ ത്രിക ദ്രവ്യ ഛേ . ൧൦൨.